INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu
 Mieczysław Minkowski      Mieczysław Minkowski, wizerunek na podstawie fot. Franza Schmelhausa z 1914 r.

Mieczysław Minkowski  

 
 
Biogram został opublikowany w 1976 r. w XXI tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Minkowski Mieczysław (1884–1972), neurolog, profesor uniwersytetu w Zurychu i dyrektor Instytutu Anatomii Mózgu. Ur. 15 IV w Warszawie w rodzinie pochodzenia żydowskiego. Był synem Augusta (1849–1942), bankiera, i Tekli z Lichtenbaumów, prawnukiem Izaaka Karlinera, rabina pińskiego, autora dzieł judaistycznych (m. in. „Keen Ora”), bratem Eugeniusza (zob.), Pawła (zob.) i Anatola (zob.). W r. 1902 ukończył ze złotym medalem V Gimnazjum w Warszawie i t. r. wstąpił na Uniw. Warsz. Jako student III roku medycyny został wydalony w r. 1905 za udział w wiecu studenckim, na którym żądano wprowadzenia polskiego języka wykładowego. Kontynuował studia kolejno we Wrocławiu, Monachium i znów we Wrocławiu, gdzie w r. 1907 uzyskał doktorat medycyny za pracę u K. Strümpella, pt. Ueber cerebrale Blasenstörungen („Deutsche Zeitschrift für Nervenheilkunde” 1907). T. r. nostryfikował dyplom w Kazaniu. Pracował w Instytucie Medycyny Doświadczalnej w Petersburgu u I. P. Pawłowa (1907/8), w klinice medycznej w Gryfii u swego krewnego Oskara Minkowskiego, w histopatologicznej pracowni kliniki psychiatrycznej w Monachium u A. Alzheimera (1908/9) i w klinice neuropsychiatrycznej «Charité» w Berlinie u G. T. Ziehena, zwłaszcza w pracowni fizjologicznej M. Rothmanna (1909–11). Został asystentem (1911), starszym asystentem (1919) Instytutu Anatomii Mózgu i Polikliniki Neurologicznej przy uniwersytecie w Zurychu u C. v. Monakowa. W r. 1913 habilitował się na uniwersytecie w Zurychu z pracy Experimentelle Untersuchungen über die Beziehungen der Grosshirnrinde und der Netzhaut zu den primären optischen Zentren, besonders zum Corpus geniculatum externum („Arbeiten aus dem Hirnanatomischen Institut in Zürich” 1913). Po ustąpieniu Monakowa został p. o. kierownika (1927), następnie (1928) profesorem nadzwycz. neurologii i zarazem dyrektorem Instytutu Anatomii Mózgu i Polikliniki Neurologicznej. W r. 1952 został również dyrektorem nowo założonej kliniki neurologicznej. W r. 1954 przeszedł na emeryturę, nie przerwał jednak prac badawczych.

M. ogłosił ponad 180 prac w języku niemieckim, polskim, francuskim i hiszpańskim z neuroanatomii, neurofizjologii i neuropatologii, prace neurologiczne kliniczne i historyczne. Po pracy doktorskiej o zaburzeniach pęcherzowych pochodzenia mózgowego zajął się fizjologią strefy wzrokowej („Deutsche Zeitschrift für Nervenheilkunde” 1911, „Archiv für die gesamte Physiologie des Menschen und der Thiere” 1911). Badania te kontynuował i pogłębiał w Zurychu ogłaszając wyniki w pracy habilitacyjnej, w rozprawie Ueber den Verlauf, die Endigung und die zentrale Repräsentation von gekreuzten und ungekreuzten Sehnervenfasern bei einigen Säugetieren und beim Menschen („Schweizer Archiv für Neurologie und Psychiatrie” 1920) i późniejszych („Encephale” 1921, „Schweizerische Medizinische Wochenschrift” 1939). W pracach tych wykazał powiązania korowych i podkorowych ośrodków wzroku, drogi projekcyjne siatkówki obu oczu do pierwotnego ośrodka wzrokowego we wzgórzu wzrokowym i pierwszy dowiódł, że odcinki równoimienne siatkówki obu oczu znajdują się obok siebie w polu projekcyjnym wzgórza wzrokowego i że tam istnieje anatomiczne podłoże widzenia obuocznego. Odkrycie to przyniosło M-emu światową sławę. Do cenniejszych prac anatomicznych należy Étude sur les connexions anatomiques des circonvolutions rolandiques, pariétales et frontales („Schweizer Archiv für Neurologie und Psychiatrie” 1923–4). Prowadził badania nad rozwojem ruchów i odruchów oraz drażliwości mięśniowej u płodów ludzkich, noworodków i niemowląt w odniesieniu do rozwoju morfologicznego układu nerwowego i mięśniowego i prace z tego zakresu ogłaszał w licznych czasopismach („Comptes rendus des séances de la Société de Biologie” 1920, „Revue Neurologique” 1921, „Schweizerische Medizinische Wochenschrift” 1922, „Neurologia Polska” 1922, „Handbuch der biologischen Arbeitsmethoden” Abderhalden 1928, „Rocznik Psychiatryczny” 1933, „Atti del Convegno Italo-Svizzero di Neuropsicologia” Inf. Milano 1948, „Revue Neurologique” 1955). Prace te mają podstawowe znaczenie dla badań nad ontogenezą układu nerwowego. M. rozwinął nowe idee dotyczące początku i wczesnej ewolucji biopsychicznego życia płodu („Zeitschrift für Kinderpsychiatrie” 1947, „Comptes rendus du Congrès des Médecins Aliénistes et Neurologistes de France et des Pays de Langue Française” 1947).

M. badał afazję u poliglotów („Schweizer Archiv für Neurologie und Psychiatrie” 1927, „Revue Neurologique” 1928, 1965, „Comptes rendus du Congrès des Médecins Aliénistes et Neurologistes de France et des Pays de Langue Française” 1949, On Aphasia in polyglots. Problems of Dynamic Neurology, Jerusalem 1963, „Comptes rendus du Congrès de Psychiatrie et de Neurologie de Langue Française” 1964) wykazując, że zwykle najbardziej upośledzona jest mowa ojczysta. Prowadził badania anatomo-patologiczne padaczki, opisując jako pierwszy częściowe zwyrodnienie dolnej oliwki w przypadku chronicznej padaczki („Schweizer Archiv für Neurologie und Psychiatrie” 1929, 1936, „Deutsche Zeitschrift für Nervenheilkunde” 1930, „Warszawskie Czasopismo Lekarskie” 1931, „Rocznik Psychiatryczny” 1933, „Jahrbücher für Psychiatrie und Neurologie” 1934, „Revue Neurologique” 1935). Badał odruchy (L’état actuel de l’étude des réflexes, Paris 1927), zwłaszcza odruch podeszwowy („Comptes rendus du Congrès des Médecins Aliénistes et Neurologistes de France et des Pays de Langue Française” 1926, „Zeitschrift für ärztliche Fortbildung” 1927, „Schweizer Archiv für Neurologie und Psychiatrie” 1923), doświadczalną atetozę („Zeitschrift für die gesamte Neurologie und Psychiatrie” 1926), urazy mózgu („Schweizerische Medizinische Wochenschrift” 1930, „Schweizerische Zeitschrift für Unfallmedizin” 1931, „Revue Neurologique” 1933, „Vie Médicale” 1934), guzy mózgu („Schweizer Archiv für Neurologie und Psychiatrie” 1938, 1939, 1941), stwardnienie rozsiane („Ars Medici” 1941, „Schweizer Archiv für Neurologie und Psychiatrie” 1942), chorobę Bürgera mózgu („Médecine et Hygiène” 1945, 1946, „Comptes rendus du Congrès des Médecins Aliénistes et Neurologistes de France et des Pays de Langue Française” 1946, „Confinia Neurologica” 1947–8), drogi pozapiramidalne i ich powiązania z układem przedsionkowym („Praxis” 1942, „Schweizer Archiv für Neurologie und Psychiatrie” 1943, 1947), postępującą dystrofię mięśniową, fizjopatologię podwzgórza, powiązania wzgórza ze zwojami mózgowymi, organiczne i czynnościowe zaburzenia neurologiczne, zwłaszcza powypadkowe, poruszał zagadnienia higieny psychicznej i nerwic. Ogłaszał także prace z historii neurologii, zwłaszcza szwajcarskiej, biografie neurologów, neurofizjologów i psychiatrów. Znacznie przyczynił się do rozwoju neurologii szwajcarskiej, wydzielenia jej w odrębną dyscyplinę i stworzenia jej katedry. Miał liczne odczyty za granicą; na Międzynarodowym Kongresie Neuropatologii w Rzymie w r. 1952 wystąpił z referatem o zmianach neuropatologicznych powstałych przed urodzeniem, a prowadzących do zaburzeń neuropsychicznych (Altérations neuropathologiques prénatales conduisant à des troubles neurologiques et mentaux, „Primo Congresso Internazionale d’Istopatologia del Sistema Nervoso”, Roma 1952).

M. utrzymywał żywy kontakt z Polską i polskimi neurologami i psychiatrami, często przyjeżdżał z odczytami. Był prezesem honorowym Stowarzyszenia Psychiatryczno-Neurologicznego w Zurychu, którego był prezesem (1931–58). W l. 1943–6 był prezesem Szwajcarskiego Tow. Neurologicznego, od r. 1949 jego prezesem honorowym. Był członkiem honorowym Międzynarodowej Organizacji Badań Mózgu, Amerykańskiego, Argentyńskiego, Belgijskiego, Francuskiego, Greckiego, Izraelskiego i Szwedzkiego Tow. Neurologicznego lub Neurologiczno-Psychiatrycznego; członkiem Szwajcarskiego i Zuryskiego Tow. Przyrodniczego, Szwajcarskiego Tow. Anatomicznego, Zuryskiego Tow. Zoologicznego, kongresu psychiatrii i neurologii mowy francuskiej; członkiem korespondentem zagranicznym PAU od r. 1947 i Niemieckiej Akademii Przyrodników i Lekarzy. Był redaktorem w zakresie neurologii „Schweizer Archiv für Neurologie, Neurochirurgie und Psychiatrie”, „Archives Suisses de Neurologie, Neurochirurgie et Psychiatrie” (1930–58), członkiem Komitetu Wydawniczego „Excerpta Medica – Neurology and Psychiatry”.

Pomimo wieloletniego pobytu za granicą i posiadania obywatelstwa szwajcarskiego M. uważał się zawsze za Polaka, w domu posługiwał się językiem polskim i brał czynny udział w życiu Polonii szwajcarskiej, zwłaszcza w czasie drugiej wojny światowej. Przez cały czas tej wojny był prezesem zuryskiego oddziału Polskiego Komitetu Pomocy Ofiarom Wojny, założonego w Szwajcarii w r. 1939. Opiekował się szczególnie polskimi studentami w Szwajcarii, zarówno cywilnymi, jak internowanymi wojskowymi. Głównie na skutek jego interwencji senat uniwersytetu w Zurychu uprościł formalności wymagane dla uzyskania tytułu doktora medycyny grupie polskich lekarzy internowanych w Szwajcarii. Zmarł 20 VII 1972, pochowany został 25 VII na cmetarzu «Rehalp» w Zurychu. Był odznaczony francuską Legią Honorową. Pozostawił żonę Irenę z Fuxów, malarkę, i syna Piotra Krzysztofa, doktora fizyki teoretycznej.

 

The International Who’s Who 1968–69, London 1968 s. 906; Nieciowa, Członkowie AU oraz PAU; World Biography, New York 1948; – Akert K., M. Minkowski, „Neue Zürcher Zeitung” 1964 nr 1591 s. 7 (fot.); Bilikiewicz T., Psychiatria kliniczna, W. 1969 s. 9; Gozzano M., M. Minkowski (15 Aprile 1884 – 20 Luglio 1972), „Rivista di Neurologia” T. 42: 1972 nr 6 s. 553–4; Herman E., Historia neurologii polskiej, Wr. 1975; tenże, Neurolodzy polscy, W. 1958 s. 48, 63, 138, 319, 396; tenże, Prof. dr med. M. Minkowski ku uczczeniu 80-lecia urodzin, „Neurologia, Neurochirurgia i Psychiatria Pol.” T. 15: 1965 nr 3 s. 360–3 (fot.); Kagan S. R., Prof. Minkowski, „The Medical Way” T. 16: 1954 nr 4 s. 1–3 (fot.); Konorski J., Pamięci prof. M. Minkowskiego 1884–1972, „Neurologia i Neurochirurgia Pol.” T. 7: 1973 nr 2 s. 287–9 (fot.); Monakow P., M. Minkowski zum 60. Geburtstag, „Schweizerische Medizinische Wochenschrift” R. 74: 1944 nr 33 s. 894–5; Mumenthaler M., Akert K., Nachruf für M. Minkowski, „Schweizer Archiv für Neurologie, Neurochirurgie und Psychiatrie” T. 113: 1973 nr 1 s. 7, 16 (fot.); Seyda B., Dzieje medycyny w zarysie, W. 1965 cz. II s. 364; Ziembicki W., Zarys rozwoju nauk lekarskich w Polsce, W. 1958 s. 171; Zum Tode des Neurologen M. Minkowski, „Neue Zürcher Zeitung” 1972 nr z 26 VII (fot.); – „Służba Zdrowia” R. 15: 1963 nr 47 s. 2; „Życie Warsz.” 1972 nr 179; – Spis prac, dokumenty od Ireny Minkowskiej i jej informacje; Informacja o pomocy Polakom w Szwajcarii w czasie drugiej wojny światowej pochodzi od E. Olszewskiego.

Teresa Ostrowska

 
 

Powiązane zdjęcia

   

Chmura tagów

 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.