INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu
 Tadeusz Obmiński     
Biogram został opublikowany w 1978 r. w XXIII tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Obmiński Tadeusz (1874–1932), architekt, profesor i rektor Politechniki Lwowskiej. Ur. 16 IV we Lwowie. Po ukończeniu szkoły realnej studiował w l. 1892–8 architekturę na Politechnice we Lwowie, a w l. 1900–1 specjalizował się dodatkowo w politechnice w Charlottenburgu. W l. 1897–8 pracował na Politechnice Lwowskiej jako asystent katedry konstrukcji budowlanych, w l. 1901–10 jako konstruktor katedry architektury i zarazem wykładowca nauki o formach architektonicznych, od r. 1905 był docentem rysunku technicznego, a od r. 1909 docentem budownictwa drewnianego. Doktoryzował się na Politechnice Lwowskiej w r. 1908 na podstawie pracy Geneza budownictwa drewnianego w Polsce (Lw. 1908). W r. 1910 został profesorem zwycz. i kierownikiem katedry budownictwa ogólnego na Politechnice. W l. 1912/13 i 1915/16 był dziekanem Wydziału Lądowo-Wodnego, w r. 1920/1 dziekanem Wydziału Architektury, w r. 1916/17 rektorem Politechniki. W l. 1911–19 pracował także jako konserwator zabytków Galicji wschodniej, od r. 1920 aż do śmierci jako konserwator zabytków Lwowa. W tym samym okresie (1920–32) był członkiem komisji odbudowy zamków królewskich: w Krakowie i Warszawie, oraz ekspertem rządowym dla spraw sztuk pięknych. W l. 1927–30 pełnił obowiązki zastępcy komisarza m. Lwowa (w czasie przejściowego zawieszenia przez rząd sanacyjny rady miejskiej).

O. był jednak przede wszystkim utalentowanym i wszechstronnym architektem. Restaurował we Lwowie katedrę rzymskokatolicką, kaplicę Boimów, pałac arcybiskupi, zamki: Potockich w Pomorzanach i Tarnowskich w Dukli. Przed pierwszą wojną światową O. projektował budynki w stylu secesji, przeszczepił też na teren Lwowa styl zakopiański, uzupełniając go motywami z huculskiego budownictwa. W r. 1903 zaprojektował, wraz z Janem Boguckim, willę w Mikuliczynie pod Lwowem w stylu zakopiańskim. W kombinowanym stylu secesyjno-huculskim wybudował O. we Lwowie pierwszy ukraiński hotel «Narodna Hostynnycia» (1904), gmachy Ukraińskiego Tow. Ubezpieczeniowego «Dnister» (1905), a także akademicką bursę ukraińską oraz męską i żeńską szkołę powszechną ukraińską im. Szaszkiewicza. Jednym z wybitniejszych budynków secesyjnych we Lwowie była zaprojektowana przez O-ego, wraz z Michałem Ulamem i Ignacym Kędzierskim, kamienica dra Segala na rogu ulic Akademickiej i Chorążczyzny (1905). Stopniowo przechodził w swej twórczości do sztuki nowoczesnej. W r. 1912 wraz z Alfredem Zacharjewiczem projektował Izbę Przemysłowo-Handlową we Lwowie. Budował wiele kościołów w Małopolsce wschodniej (m. in. Matki Boskiej Ostrobramskiej we Lwowie, parafialne w Stanisławowie i Jaremczu) oraz zdrojowy w Krynicy, wiele szkół w całej Polsce, gmachy Akademii Handlu Zagranicznego, Bibliotekę Politechniki, kliniki: neurologiczno-psychiatryczną oraz internistyczną we Lwowie, i szpital w Sokalu, koszary i port lotniczy w Skniłowie pod Lwowem, hangary lotnicze i magazyny kolejowe w Warszawie, cukrownię w Chodorowie; projektował lotnisko Okęcie pod Warszawą, hale targowe w Drohobyczu, dom zdrojowy w Ciechocinku. Budował też wiele osiedli mieszkaniowych oficerskich, urzędniczych i robotniczych we Lwowie, Przemyślu, Radomiu, Nowej Wilejce, Chełmie i Warszawie. Opatentował wynalazek lotniczego hangaru obrotowego. Doskonały znawca architektury drewnianej, opublikował na ten temat kilka prac w wydawnictwach AU, a z większych Genesis der Holzbaukunst als Beitrag zur Kulturgeschichte der Slaven (Berlin 1901), O cerkwiach drewnianych w Galicji (Kr. 1913), poza tym Budownictwo ogólne (Lw. 1925 I–II) oraz Restauracje katedry lwowskiej dawne i dzisiejsze (Lw. 1932). Miał znaczne zbiory zdjęć zabytków, dotyczące budownictwa drewnianego (sakralnego, chłopskiego, ziemiańskiego) polskiego i ukraińskiego, a także zabytkowej murowanej architektury polskiej. Zmarł nagle na zawał serca 18 VII 1932 we Lwowie, pochowany został na cmentarzu Łyczakowskim. Odznaczony był Komandorią Orderu Polonia Restituta.

Żonaty z Marią z Dolińskich, miał córkę Irenę Wieczorkową, inżyniera architekta, adiunkta katedry budownictwa utylitarnego Politechniki Lwowskiej, która wybudowała wiele domów ludowych, kolonijnych, starostw, kościołów w Małopolsce wschodniej, oraz syna Stanisława, kierownika katedry statyki i konstrukcji inżynierskich Politechniki Gdańskiej.

 

Ilustr. Enc. Trzaski; Oesterr. Biogr. Lexikon; Peretiatkowicz – Sobeski, Współcz. kultura pol., s. 179; Katalog Wystawy jubileuszowej Tow. Politechnicznego we Lwowie, Lw. 1902; Orłowicz M., Ilustrowany przewodnik po Lwowie, Lw. 1925 s. 59, 104, 120, 141, 187; – Dobrowolski T., Sztuka Młodej Polski, W. 1963; Olszewski A. K., Nowa forma w architekturze polskiej 1900–1925, Wr. 1967; Pol. życie artyst. w l. 1890–1914; toż 1915–39; Politechnika Lwowska, jej stan obecny i potrzeby, Lw. 1932 s. 15, 18, 104–5; – Programy Politechniki Lwowskiej 1900–33; – „Architekt” 1904 s. 125–6, 1906 s. 142, 1907 s. 8, 1908 s. 95; „Czas. Techn.” 1932 nr z 25 X s. 318–19 (fot.); „Gaz. Lwow.” 1932 nr z 20 VII; „Ilustr. Kur. Codz.” 1932 nr z 19 VII; „Roczn. AU” 1909 s. 76, 1914/16 s. 20; – AGAD: Zespół c.k. Min. Wyznań i Oświaty – 158-u.

Stanisław M. Brzozowski

 

 
 

Chmura tagów

 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 
 
 

Postaci z tego okresu

 

w biogramy.pl

 

Kazimierz Wierzyński

1894-08-27 - 1969-02-13
poeta
 

(Wiktor) Adam Malinowski

1829-12-13 - 1892-05-04
malarz
 
więcej  

Postaci z tego okresu

 

w ipsb

 

Feliks Merunowicz

1880-11-20 - 1932-07-10
bankowiec
 

Walery Eljasz (Eljasz-Radzikowski)

1840-09-13 - 1905-03-23
malarz
 
więcej  
  Wyślij materiały Wyślij ankietę
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.