Mikołaj Bylina z Leszczyn h. Belina (zm. 1474), profesor i rektor Uniw. Krak., kanonik krakowski. Syn Floriana, pochodził ze szlacheckiej rodziny zamieszkałej w Leszczynach w pow. rawskim. Do grona studentów Uniw. Krak. wpisał się w semestrze letn. 1430, razem z bratem Wojciechem, który studiów nie ukończył. M. został bakałarzem sztuk wyzwolonych w r. 1433, mistrzem w r. 1437. Przez kilka następnych lat wykładał na Wydziale Sztuk Wyzwolonych Uniw. Krak., pełniąc w r. 1443 obowiązki dziekana tego Wydziału. W r. 1441 M. jako jeden z reprezentantów Uniw. Krak. uczestniczył w pracach komisji przygotowującej uroczystą odpowiedź na poselstwo soboru bazylejskiego. Wcześnie rozpoczął studia teologiczne; przyjmuje się (Markowski), że bakałarzem teologii był już ok. r. 1440. Z tytułem licencjata teologii występuje M. jeszcze 27 II 1449. Stopień doktora teologii otrzymał po 29 III 1449 i odtąd wykładał na Wydziale Teologii Uniw. Krak.; obowiązki dziekana tego Wydziału pełnił w r. 1453. Rektorem Uniw. Krak. był sześciokrotnie w semestrach: zimowych 1448/9 i 1454/5, letnich 1455 i 1461 oraz zimowych 1461/2 i 1469/70. Jako rektor Uniwersytetu w r. 1461 zabiegał o przywrócenie rozluźnionej dyscypliny. Wprowadził uchwałę nakazującą dziekanom składanie sprawozdań urzędowych i rozliczeń finansowych. Doradcami rektora Byliny zostali profesorowie teologii: Jakub z Lisowa i Stanisław z Szadka. Jakub z Lisowa w okresie między 17 XI 1469 a 30 III 1470 i Arnulf z Mirzyńca między 31 III a 16 IV 1470 zastępowali nieobecnego widać w Krakowie rektora Bylinę w sprawach jurysdykcyjnych.
Kariera uniwersytecka ułatwiła M-owi pozyskanie godności i beneficjów kościelnych. W r. 1448 był rektorem kościoła w Kunowie. Kanonikiem kolegiaty Św. Floriana na Kleparzu był już 23 VIII 1451. W latach następnych został jeszcze plebanem w Stróżyskach (co najmniej od 1457), prebendariuszem kościoła we wsi Chotel, wikariuszem wieczystym i altarystą katedry krakowskiej (1467), wreszcie kanonikiem krakowskim (1472–4) i włocławskim (1473) oraz wikariuszem generalnym krakowskim w sprawach duchownych (1473). Jako wikariusz zatwierdził 28 V 1473 dokument w sprawie erekcji dwu kolegiatur dla Kolegium Mniejszego Uniw. Krak. z legatu testamentarnego Jana z Dąbrówki. M. zmarł 19 I 1474.
M-owi przypisuje się (Stegmüller) autorstwo komentarzy do listów św. Pawła: 1. do Koryntian i do Hebrajczyków (B. Jag.: rkp. 2298 i 2299), autorstwo to jest jednak hipotetyczne, nie podbudowane dowodami, poza przynależnością jednego z komentarzy do biblioteki M-a. Swą bibliotekę zawierającą książki o treści filozoficznej i teologicznej zapisał M. w części krewniakowi Marcinowi Bylinie, w części bibliotekom kolegiackim Uniw. Krak.
Łętowski, Katalog bpów krak., III; Boniecki; Stegmüller F., Repertorium biblicum medii aevi, Matriti 1954 IV; – Bobrzyński M., Smolka S., Jan Długosz, jego życie i stanowisko w piśmiennictwie, Kr. 1893 s. 259n.; Fijałek, Mistrz Jakub z Paradyża; Karbowiak A., Dzieje wychowania i szkół w Polsce, Lw. 1923 III; Markowski M., Burydanizm w Polsce w okresie przedkopernikańskim, Wr. 1971; tenże, Spis osób dopuszczonych do wykładów i do katedry na Wydziale Teologii Uniwersytetu Krakowskiego w XV w., „Mater. i Studia Zakł. Hist. Filoz. Staroż. i Średn.” T. 4: 1965 s. 168, 190, 233–4; Szelińska W., Dwa testamenty Jana Dąbrówki, „Studia i Mater. z Dziej. Nauki Pol.” S. A. Z. 5, W. 1962 s. 6, 25–6, 28; Zathey J., Biblioteka Jagiellońska w l. 1364–1492, w: Historia Biblioteki Jagiellońskiej, Kr. 1966 I; – Acta rectoralia; Album stud. Univ. Crac., I 73, 120, 141, 142, 164, 166, 196; Cod. Univ. Crac., II–III; Conclusiones Univ. Crac.; Statuta nec non liber promotionum, s. 26, 29, 34; Wypisy źródłowe do dziejów Wawelu… 1440–1500, Kr. 1960; – B. Jag.: rkp. 286, 474, 480, 744, 2298, 2299, 2308, 2309, 2326, 5359 t. 2 k. 138a–138b.
Marian Zwiercan