INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu

Mikołaj Chodecki  

 
 
ok. poł. XV w. - 1491
Biogram został opublikowany w 1937 r. w III tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Chodecki Mikołaj († 1491), kasztelan lwowski, bohater kresowy, jeden z ośmiu synów Stanisława z Chodcza, wojewody ruskiego, i Barbary Pileckiej. W czasie śmierci ojca (1474) wraz z bratem Stanisławem zaciągnął dług u księdza Leonarda ze Lwowa, z czego wnosimy, że już z wieku pacholęcego wyszedł i urodzony być musiał przed r. 1460. Dług ten (131 fl.) jeszcze po 9 latach nie był wypłacony i ściągnął nawet na obu braci klątwę kościelną, co się wówczas nieraz zdarzało. Chodeccy są jeszcze 1484 a nawet 1488 »germani indivisi«, a wszyscy bez wyjątku (nawet ksiądz Andrzej z Ch.) noszą tytuł starosty halickiego, ponieważ to starostwo było ich ojcu zastawione a nie wykupione. Z tego też powodu wymieniano ich często pod nazwaniem Halicki. Zresztą jeszcze żadnej godności Mikołaj i Stanisław nie piastują, tylko występują jako dworzanie (curienses) i są przy boku króla, otrzymując pewne zaopatrzenia, już to stacje w klasztorach wielkopolskich (Wągrowiec, Mogilno), czy w Bóbrce, na sejmie lubelskim w lutym 1484 r., już to większą kwotę 400 fl. we Lwowie 25 X 1485. Było to po wyprawie kołomyjskiej celem odebrania hołdu od Stefana mołdawskiego, w której zapewne wzięli udział. Niewątpliwie służył Mikołaj królewiczowi Olbrachtowi przy obronie Rusi w l. 1487–9 i w tej służbie się wyrobił. Zaraz bowiem po odejściu z Rusi Olbrachta następują dwa wielkie czyny wojenne Mikołaja, przez które wszedł do historii.

W r. 1490, prawdopodobnie w jesieni, niejaki Mucha, podburzony przez wojewodę Stefana, wyszedłszy z Mołdawii, zgromadził ok. 9.000 chłopów ruskich, ograbił Śniatyn tudzież wiele miasteczek i włości aż do Halicza i, przeprawiwszy się przez Dniestr, dążył na Rohatyn, gdzie najczęściej przebywał Mikołaj z Chodcza, nazywany nawet »haeres de Rohatyn«. Otóż dziedzic Rohatyna, zebrawszy niewielkie ale sprawne wojsko, rozgromił zupełnie niesforną bandę, z której jeszcze znaczna część wśród ucieczki utonęła w Dniestrze, tak że się zaledwie sam Mucha z małym pocztem uratował. W zimie znowu z r. 1490 na 1491 Tatarzy zawołżańscy, dawniej sprzymierzeńcy Polski i Litwy, puścili się na rabunek, spustoszyli Wołyń, szczególnie Włodzimierz i, przeprawiwszy się przez Bug, sięgali zagonami aż do Lubomla i Wojsławic w chełmskiej ziemi. Przeciw nim wyruszył z Lublina król z wojskiem polskim i litewskim, dogonił ich 25 I pod Zasławiem i w zupełności rozgromił, odbierając wszelką zdobycz wraz z jeńcami. W tej bitwie odznaczył się szczególnie Mikołaj z Chodcza na czele pospolitego ruszenia ruskiego, jednak ranny w twarz strzałą tatarską, wkrótce we Lwowie życia dokonał. Nosił wtenczas już tytuł kasztelana lwowskiego i hetmana ziem ruskich i nie tylko zażywał wielkiej sławy na Rusi, ale także bardzo był miłym królowi, który chętnie udzielił prezenty na probostwo śniatyńskie jego kapelanowi Marcinowi. W chwili śmierci musiał Mikołaj liczyć już lat trzydzieści kilka, a przeto wyrażenie Jana z Targowiska »gloriosus iuvenis« nie jest dokładne, gdyż mamy tu do czynienia nie z »młodzieńcem«, tylko z młodym człowiekiem. Według Kromera dawano Mikołajowi przydomek »Zemelka«, co jest niewątpliwie zdrobnieniem od ruskiego wyrazu »zemlja« (ziemia); być może, iż odnosi się to do jego charakteru jako wodza hufców ziemskich.

 

Acta officii consistorialis Leopoliensis ed. G. Rolny, 1927–30, 1–2; AGZ. 7–19; Teki Pawińskiego, II; Jan z Targowiska (Mon. Pol., III); Acta Alexandri, nr 144.   

Fryderyk Papée

 
 
 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 

Postaci powiązane

 

Andrzej Chodecki

przed 1470 - pocz. 1507 biskup elekt
 
 
 

Postaci z tego okresu

 

w biogramy.pl

  więcej  

Postaci z tego okresu

 

w ipsb

  więcej  
  Wyślij materiały Wyślij ankietę
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.