INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu
 Mikołaj Leon Sapieha     

Mikołaj Leon Sapieha  

 
 
Biogram został opublikowany w 1994 r. w XXXV tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Sapieha Mikołaj Leon h. Lis (1644–1685), wojewoda bracławski. Był najstarszym synem pisarza polnego kor. Jana Fryderyka (zob.) i Konstancji z Herburtów, bratem Kazimierza Władysława (zob.) i Pawła Franciszka (zob.).

W r. 1660 ojciec scedował S-że star. owruckie (konsens królewski 20 IX). Po ojcu objął też 1 VIII 1664 chorągiew kozacką. Być może uczestniczył w bitwie pod Brahiłowem w grudniu 1666, zakończonej całkowitym pogromem armii kor.; jego chorągiew poniosła też ogromne straty. Na sejmiku 7 II 1667 we Włodzimierzu Wołyńskim obrany został posłem na sejm z woj. kijowskiego. Uczestniczył w kampanii podhajeckiej Jana Sobieskiego w t. r. Elekcję Michała Korybuta podpisał w r. 1669 z woj. wileńskim. Ze swą chorągwią kozacką wziął udział w bitwie pod Chocimiem 1673 r. W niewielkim stopniu angażował się w działalność polityczną. Na elekcji 1674 r. poparł swego dowódcę Jana Sobieskiego i do śmierci pozostał mu wierny. W kampanii letniej i jesiennej 1676 r. stał na czele chorągwi pancernej. W r. 1677 został S. kaszt. wołyńskim, a w r. 1683 woj. bracławskim. Latem t. r. był w obozie pod Radymnem. Wziął udział w odsieczy wiedeńskiej na czele chorągwi pancernej. Był na radzie senatu pod Preszowem 6 XII t. r. kończącej kampanię węgierską. Uczestniczył w kampanii letniej i jesiennej 1684 r., wziął udział w radach senatu w Jaworowie 6 VI i między Żwańcem a Chocimiem 29 IX 1684. Na tej radzie poparł przedstawioną listownie propozycję cesarza Leopolda I, aby Jan III był rozjemcą i gwarantem pokoju między władcami chrześcijańskimi.

S. był spadkobiercą poważnej fortuny po rodzicach i krewnych z linii kodeńskiej. Jeszcze w r. 1673 pozbył się Ciecierzyna (pow. orszański). Zgodnie z działem dóbr po zmarłych bezpotomnie stryjach: oboźnym lit. Tomaszu Kazimierzu (zob.) i bpie wileńskim Aleksandrze (zob.), przeprowadzonym z bratem stryjecznym Stanisławem w Maciejowie 27 VI 1676, przypadły S-że i jego dwóm młodszym braciom majętności: Oszmiana Murowana (pow. oszmiański), Kliniki z Murawicą, Neple, pałac i jurydyka w Brześciu Lit. (woj. brzeskie lit.), Pietuchów (woj. nowogródzkie), w większości zresztą pozastawiane. W r. n. (20 VI) nastąpił nowy dział dóbr z braćmi Kazimierzem Władysławem i Pawłem Franciszkiem; otrzymał wówczas Dorohostaje z Murawicą (Murowanicą) i Koblin w woj. wołyńskim oraz Neple, Kliniki (obie sprzedał w r. 1682), dom i place w Brześciu. Miał też po ojcu królewszczyzny: Dołhe, Hołoszko i Stazubrza (woj. ruskie). Dn. 29 VII 1684 (konsens królewski z 5 VII t. r.) przekazał star. owruckie Franciszkowi Potockiemu. S. zmarł być może 1 II 1685 (jego chorągiew pancerną już od 1 II t. r. miał Grzegorz Ogiński), na pewno zaś przed 10 VI 1685. Zapewne pochowany został zgodnie ze swą wolą u bernardynów we Lwowie.

Od (grudnia?) 1678 r. był S. żonaty z Anną Konstancją z Charlęskich (zm. przed r. 1695), córką Adama, miecznika wołyńskiego, wdową od r. 1674 po Janie Franciszku Lubowieckim, kaszt. wołyńskim, a od r. 1678 po Gabrielu Silnickim, kaszt. kamienieckim. Dzieci z tego związku (Joanna, Adam i nieznany z imienia syn) zmarły młodo. Wdowa wyszła za mąż po raz czwarty za woj. bełskiego Stefana Potockiego (zob.).

 

Portret z galerii kodeńskiej w Muz. Narod. w Przemyślu; – Estreicher; Elektorów poczet; Kossakowski, Monografie, III 98; Labarre de Raillicourt D., Histoire des Sapieha, Paris 1970; Sapiehowie; – Wimmer, Materiały do zagadnienia organizacji armii, Studia i Mater. do Hist. Wojsk., VI z. 1 1960 s. 228, VII z. 2 s. 412–13, VIII z. 1 s. 258; tenże, Wiedeń 1683. Dzieje kampanii i bitwy, W. 1983; – Akty Vil. Archeogr. Kom., III, IV; Kuligowski M., Dźwięk Marsa…, Wil. 1675; Listy z czasów Jana III i Augusta II, wyd. G.B. U.[nn] i W. Skrzydylka, Kr. 1870 s. 68; Materiały do dziejów wojny polsko-tureckiej 1672–1676, Cz. 11, Wyd. J. Woliński, Studia i Mater. do Hist. Wojsk., XVI nr 2; – AGAD: Arch. Zamoyskich rkp. 3046 k. 256–259, Metryka Kor., Sigillata nr 3 k. 114; AP w Kr., Oddz. na Wawelu: Arch. Młynowskie Chodkiewiczów, rkp. 983, 985, 986, 988; B. Ossol.: rkp. 248 s. 169–170; – Mater. Red. PSB: Skorowidz Sapiehów, Oprac. przez Eustachego S. Sapiehę.

Andrzej Rachuba

 

 
 

Chmura tagów

 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.