Skałka Mikołaj (zm. 1376), oficjał krakowski. Pochodził z krakowskiej rodziny mieszczańskiej.
Pierwszy raz został poświadczony w źródłach w r. 1350 już jako altarysta św. Jana Chrzciciela w katedrze krakowskiej; t.r. uiścił na ręce Arnalda de Coussinh, kolektora Kamery Apostolskiej stosowne sumy z tytułu dwuletniej dziesięciny nałożonej przez Klemensa VI. W l. 1354–5 zapłacił temuż kolektorowi następne kwoty z racji czteroletniej dziesięciny papieskiej. Od r. 1356 S. legitymował się stopniem magisterskim uzyskanym na jednym z uniwersytetów zachodnioeuropejskich, był określany w źródłach jako biegły w prawie («iuris peritus»).
W r. 1357 S. jako pełnomocnik Kazimierza Wielkiego uczestniczył w akcji transumowania dokumentów związanych z sukcesją andegaweńską. Najpierw 28 VIII t.r. z polecenia króla, od którego otrzymał specjalne pisemne pełnomocnictwo, zwrócił się do kanclerza krakowskiego Janusza Suchywilka z prośbą o sporządzenie transumptów dwóch dokumentów Ludwika Węgierskiego wystawionych w Budzie. Jeden (4 IV 1350) dotyczył sprawy Rusi, drugi (13 IV 1355) zawierał pełnomocnictwa dla Elżbiety Łokietkówny, matki Ludwika, do odebrania hołdu panów polskich w Sączu i potwierdzenia tamże zobowiązań przyjętych względem Polski przez Karola Roberta i Ludwika Węgierskiego. W dwa tygodnie później, 1 IX 1357 S., ponownie jako «procurator regis» brał udział w transumowaniu na zamku krakowskim trzech dokumentów Ludwika Węgierskiego z 24 i 25 I 1355 (układ dotyczący praw Kazimierza do Rusi, zobowiązanie Andegawena w sprawie pomocy zbrojnej Polsce w wojnie przeciw Litwie oraz przywilej króla węgierskiego dla kupców polskich handlujących solą na Węgrzech). Ostatni etap tej akcji nastąpił 27 IX 1357, kiedy to ponownie na prośby S-i został transumowany przez kanclerza Suchywilka dokument panów węgierskich z 1 V 1355, potwierdzający układy Kazimierza i Ludwika o sukcesję na tronie polskim. Wszystkie te transumpty sporządzili notariusze publiczni Henryk z Ruszkowa i Jakub z Pacanowa.
S. cieszył się znacznym autorytetem w otoczeniu króla, bowiem na dokumencie opata tynieckiego Jana z 23 IV 1367, potwierdzającym kupno sołectwa na Prądniku pod Krakowem przez mieszczanina Hermana Krancza od Froski i Elżbiety, został wymieniony na liście świadków wśród wpływowych panów małopolskich po woj. krakowskim Andrzeju z Tęczyna, prepozycie św. Michała na zamku krakowskim Sięgniewie z Gręboszowa, a przed Jaśkiem Kmitą, Janem Pakosławicem ze Stróżysk oraz pisarzem ziemskim krakowskim Jakubem z Jugowic. W r. 1368 został powołany na jednego z sędziów polubownych w sporze pomiędzy dziekanem kolegiaty św. Floriana na Kleparzu Spytkiem z Rogienic a opatem klasztoru cysterskiego w Szczyrzycu Hugonem o dziesięciny. Arcybp gnieźnieński Jarosław z Bogorii 3 V 1374 delegował S-ę i kanonika krakowskiego Wojciecha z Turbi, aby rozsądzili długotrwały konflikt między prepozytem bożogrobców miechowskich Czcikiem a opatem mogilskim Mikołajem o dziesięciny ze wsi Smroków. Kompetencje prawnicze S-i sprawiły, że bp krakowski Florian z Mokrska po zgonie Świesława ze Świeszkowic (zm. 2 IV 1374) mianował go na urząd oficjała krakowskiego (mimo, że nie był kanonikiem katedralnym, co było wyjątkiem w dotychczasowej praktyce). Nastąpiło to wkrótce po 3 V 1374, gdyż jeszcze wówczas S. był tylko altarystą katedralnym. Równocześnie z objęciem oficjalatu zrezygnował on z altarii św. Jana Chrzciciela, którą otrzymał Abraham, syn Mikołaja.
S. miał dwóch krewniaków: Mikołaja i Jakuba Skałków. Od tego pierwszego nabył dożywotnio w r. 1356 dom i parcelę w Krakowie, które po jego śmierci miały powrócić do Mikołaja i jego potomstwa. Ponadto Jakub Skałka miał dom w Krakowie przy ul. Grodzkiej obok należącej do S-i parceli, którą darował wikariuszom katedralnym krakowskim. S. zmarł 5 XI 1376. Jego śmierć została zapisana w „Kalendarzu krakowskim”.
Ożóg K., Intelektualiści w służbie Królestwa Polskiego w latach 1306–1382, Kr. 1995 s. 86, 105–8, 138; tenże, Kultura umysłowa w Krakowie w XIV wieku, Wr. 1987 s. 26, 147; Radzimiński A., Duchowieństwo kapituł katedralnych w Polsce w XIV i XV w. na tle porównawczym, Tor. 1995 s. 231–2; Spieralski Z., Z dziejów Archiwum Koronnego Krakowskiego. Kopiariusz Jana Łaskiego (ok. 1505), „Studia Źródłozn.” T. 24: 1979 s. 112–14; – Bullarium Poloniae, Ed. I. Sułkowska-Kuraś, S. Kuraś, Romae–Lublini 1984 II nr 2247; Cod. Regni Pol. et M. Duc. Lit., I 37–9; Kod. katedry krak., I nr 211; Kod. Mpol., I nr 291, 295, III nr 862; Księgi ławn. krak., nr 364; Mon. Pol. Vat., II nr 270 s. 312, nr 272 s. 388, nr 273 s. 433; Najdawniejsze roczniki krakowskie i kalendarz, Wyd. Z. Kozłowska-Budkowa, Pomniki Dziej. Pol., V 182; Najst. księgi m. Kr., I nr 1672; Prochaska A., W sprawie zajęcia Rusi przez Kazimierza Wielkiego, dodatki, „Kwart. Hist.” R. 6: 1892 nr 2 s. 30–3.
Krzysztof Ożóg