INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu

Ostafi Iwanowicz Rożyński  

 
 
brak danych - ok. 1587
Biogram został opublikowany w latach 1989-1991 w XXXII tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Rożyński (Różyński, Rużyński) Ostafi Iwanowicz kniaź (zm. ok. 1587), namiestnik kijowski. Pochodził z ruskiej rodziny książęcej (kniaziowskiej) władającej na Wołyniu dobrami, których centrum stanowiła włość Rużyn. Był synem Iwana, właściciela licznych dóbr na Wołyniu (Tworynicze, Rużyn, Łopuszno). Miał braci: Hrehorego, namiestnika rzeczyckiego kniazia Romana Sanguszki, Michała (zob.) i Dymitra. Wraz z nimi w l. 1547 i 1561 procesował się z kniaziem Aleksandrem Sanguszką Koszyrskim o zagarnięcie ich majątku podłokuszskiego.

W r. 1569 widzimy R-ego w służbie star. czerkaskiego Michała Wiśniowieckiego. Wraz z Księciem wyjechał na sejm lubelski, aby zaprzysiąc unię polsko-litewską i decyzję przyłączenia Wołynia do Korony. Dn. 16 III 1573 był na sejmiku szlachty wołyńskiej w Beresteczku, gdzie został obrany posłem na elekcję i uczestniczył w wyborze na tron polski Henryka Walezego W l. n. R. sprawował urząd namiestnika kijowskiego z ramienia księcia Konstantego Wasyla Ostrogskiego (1575–81). Dn. 14 IV 1577 wraz z Dymitrem Jelcem R. potwierdził zapis 600 kop groszy Ewie Olizarównie, poczyniony przez jej męża i zabezpieczony na ich dobrach. Jeszcze 2 XII 1581 otrzymał R. od K. Ostrogskiego nadanie na górę «Szczerkowicu» tj. uroczysko na prawym brzegu Dniepru poniżej Kijowa. W r. 1582 namiestnikiem kijowskim po R-m został mianowany Hrehory Macewicz. Wówczas właśnie z początkiem 1582 r. mógł udać się na Zaporoże i tam wraz z bratem Michałem atamanić Kozakom zaporoskim. W poświęconym Romanowi Sanguszce wierszu żałobnym („Epicedion …”), wydanym w r. 1585 w Krakowie u Macieja Wirzbięty, anonimowy autor sławił R-ego, jako wybranego przez Kozaków na «sprawcę».

Na pytanie czy i kiedy R. przebywał na Zaporożu dokładnie odpowiedzieć nie możemy. Wg „Letopisu” H. Hrabianki miał R. hetmanić Kozakom niżowym po Dymitrze Wiśniowieckim; spopularyzowali ten pogląd M. A. Maksimovič i Adam Boniecki, który w swym „Poczcie rodów…” pisał, iż Ostafi wraz ze swym bratem Michałem byli atamanami kozackimi w l. 1579–86, co nie wydaje się prawdopodobne; stąd część badaczy przesuwa okres «kozakowania» Ostafieja na schyłek lat 50-tych XVI w., a nawet na lata 80-te (Antonowič). Zapewne R. znalazł się rzeczywiście U boku brata Michała na Zaporożu, a wobec pełnienia przez tegoż faktycznej komendy nad niżowcami w l. 1585–9 także i jemu przypisano atamaństwo na Siczy. Biorąc jednak pod uwagę podeszły już wiek R-ego budzi ta informacja spore wątpliwości. R. żył jeszcze w r. 1586, gdyż został wówczas oskarżony o ograbienie ziemianina Korczowskiego, którego zresztą był jednym z opiekunów.

R. był właścicielem Koresteszowa, a oprócz tej włości posiadał części Rużyna, Tworenicz (Tworynicz) i Kołomyi w pow. włodzimierskim, a także części majętności grodzieńskiej na Wołyniu. Zmarł zapewne w r. 1587, gdyż w późniejszych latach nie znajdujemy o nim żadnej wzmianki.

R. był żonaty z Bohdaną z Olizarów Wołczkiewiczów, córką Iwana Olizara Wołczkiewicza i Bohdany Niemirówny, dziedziczki Pawołoczy i Koresteczowa w woj. kijowskim. Wg Józefa Wolffa pozostawił z niej córkę Marię, wydaną za Hordycia Suryna, i czterech synów: Mikołaja (zob.), Kiryka (zob.), Michała i Bohdana (zob.). Wg Seweryna Uruskiego R. miał pozostawić z Olizarówny trzy córki: Eudoksję za Horodeńskim, Teodozję za Trypolskim i Annę za Bokiejem.

 

Enc. Org., XXII 440–41; Ukrainskaja Radjanska Enciklopedia, Kiev 1963 XII 427; Słown. Geogr. (Kijów, s. 79, Koresteszów, Pawołocz, Rużyn, Tworenicze, Werbówka); Boniecki, Poczet rodów, s. 286; Jabłonowski J., Tabulae Iabłonovianae, Norimbergae 1748, tabl. LXXIX (geneal. Rożyńskich); Kojałowicz, Compendium, s. 267; Niesiecki, VIII 169; Wolff, Kniaziowie lit.-rus., s. 415–17, 421 (geneal. Rożyńskich); – Golobuckij W., Zaporožskoe Kazačestvo, Kiev 1957 s. 4; Hruševs’kyj, Istorija, VII 88–9, 572; Novickij I. P., Knjazja Ružinskie, „Kievskaja Starina” R. 1: 1882 t. 2 s. 66; [Rolle J.] Dr Antoni J., Semen Nalewajko, w: tegoż, Opowiadania historyczne, Lw. 1887 s. 148; Viktorovskij G., Zapadno-russkie dvorjanskie familii, otpravšija ot pravoslavja v końce XVI i v XVII w., „Trudy Kijovskoj Duchovnoj Akademii” R. 52: 1911 (06) kn. 6 s. 259; – Arch. Jug. Zap. Rossii, cz. 1 t. 10 s. 482, 485, cz. III t. 1 s. 284–6, 297–9; Golubiev S. T., Drevnij pomiannik Kievo-piečerskej Lavry, Kiev 1868 s. 78; Krylovskij A., L’vovskoe Stauropigyalnoe bratstvo, Priloženija, Kiev 1904 s. 5; Letopis H. Hrabianki, Kiev 1854 s. 20–21; Letopis Samovidca o vojnach Bohdana Chmielnickago, Moskva 1846 s. 1–2; Letopis Samovidca po nowootkrytym spiskam s priloženiem trech malorossijskich kronik, Kiev 1878 s. 212, 329, 332; Maksimovič M. A., Sobranie sočinenij, Kiev 1876 I 299–301, 322; Petruševič A. S., Svodnaja galickorusskaja letopis s 1600 po 1700, L’viv 1874 s. 415; Staroženko A. V., Stefan Batorij i dnieprovskie Kozaki. Issledovanija, pamjatniki, dokumenti i zametki, Kiev 1904 s. 183; Źródła Dziej., XXI 20, 74; Žizn knjazia A. M. Kurbskago na Litvie i na Volyni, Kiev 1849 I 24, 49.

Mirosław Nagielski

 

 
 
 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.