Matuszyński Paweł Alojzy Stanisław, krypt. Ks. P. Al. St. M. (1832–1881), ksiądz, działacz oświatowy. Ur. 2 I w Pruchnej na Śląsku Cieszyńskim, był synem chłopa. Uczęszczał do gimnazjum katolickiego w Cieszynie, a następnie kształcił się w Seminarium Duchownym w Ołomuńcu (święcenia 26 VII 1857). Jako wikary pracował w Strumieniu (do r. 1858), w Brennej (do r. 1860) i Karwinie (do r. 1866), a następnie był proboszczem w Jasienicy, zaś od r. 1873 w Łąkach koło Cieszyna. W r. 1879 mianowano go dodatkowo administratorem w Stonawie. W Łąkach w r. 1873 witano M-ego już jako znanego działacza pieśnią specjalnie ułożoną i ogłoszoną drukiem. M. dał się poznać jako działacz oświatowy i pisarz. Poznańską „Oświatę” prenumerował w 30 egzemplarzach i bezpłatnie kolportował wśród nauczycielstwa na Śląsku Cieszyńskim. W parafiach, gdzie pracował, zakładał biblioteki, do których książki nabywał z własnych funduszów. Po przybyciu do Łąk powołał tu do życia Czytelnię, przeznaczając dla niej z własnej biblioteki kilkaset dziełek ludowych, które następnie uzupełnił jeszcze darem złożonym z kilkudziesięciu książek nadesłanych mu przez ks. Franciszka Bażyńskiego. M. należał do założycieli takich towarzystw polskich na Śląsku Cieszyńskim, jak Tow. Naukowej Pomocy dla Księstwa Cieszyńskiego (założone w r. 1872) i «Dziedzictwo błog. Jana Sarkandra dla Ludu Polskiego na Śląsku» (założone w r. 1873); wchodził do ich zarządów (w pierwszym zarządzie «Dziedzictwa» był wiceprezesem). Był także członkiem Tow. Rolniczego w Cieszynie i Tow. Oszczędności i Zaliczek tamże.
Jako pisarz współpracował M. z „Gwiazdką Cieszyńską”, „Oświatą” i „Zwiastunem Górnośląskim”. W „Gwiazdce” ogłosił m. in. artykuły Język polski w seminarium ołomunieckim (1854) oraz Świątobliwa rodzina Odrowążów wsławiona na Śląsku i w Polsce (1861), w „Oświacie” (1865/6 nr 5, 10, 1867 nr 1, 2) cykl artykułów o rozwoju szkolnictwa na Śląsku Cieszyńskim i o usiłowaniach wprowadzenia do tych szkół języka polskiego, w „Zwiastunie” zaś Listy o Duchu Bożym do górników i wszystkich chrześcijan (1868). Osobno opublikował Historię kościoła orłowskiego wydaną na 600-letnią pamiątkę jego założenia (Praga 1868) i Żywot błog. Jana Sarkandra męczennika (Cieszyn 1874); przełożył z francuskiego dziełko religijno-dewocyjne A. J. d’Hérouville’a „O naśladowaniu Najświętszej Maryi Panny” (Rzeszów 1868). W. Ogrodziński (za „Bibliografią” Londzina) przypisuje mu nadto autorstwo książki O męstwie chrześcijańskim (Cieszyn 1873). M. zmarł 8 IX 1881 w Łąkach, po ataku paraliżu podczas wygłaszanego kazania.

Homola I., Tygodnik Cieszyński i Gwiazdka Cieszyńska, pod redakcją Pawła Stalmacha 1848–1887, Kat.–Kr. 1968; Ogrodziński W., Dzieje piśmiennictwa śląskiego, Kat. 1965 s. 143, 222, 365; Tomanek R., Dorobek półwiekowej działalności oświatowej „Dziedzictwa”, Cieszyn 1924 s. 13, 16, 103; – „Gwiazdka Cieszyńska” 1872 s. 298, 306, 1873 s. 358, 1881 s. 379, 1905 s. 169, 1913 s. 2.
                                                                                                                                                                                                                                        Ludwik Brożek