INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu

Paweł Antoni Soldadini (Soldadyni)  

 
 
przed 24 IX 1728 - 1785-03-12
Biogram został opublikowany w latach 2000-2001 w XL tomie Polskiego Słownika Biograficznego.

 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Soldadini (Soldadyni) Paweł Antoni h. własnego (1728–1785), profesor medycyny Uniw. Krak., kanonik gnieźnieński. Ur. przed 24 IX (data chrztu) w Krakowie, pochodził ze spolonizowanej rodziny włoskiej, był synem Franciszka, aptekarza, rajcy krakowskiego oraz sekretarza królewskiego, i Teresy z Toryanich.

Zapewne początkowo uczył się S. w Szkołach Nowodworskich, następnie w półr. letn. 1745 immatrykulował się na Uniw. Krak. i już po kilku miesiącach (23 X t.r.) uzyskał stopień bakałarza sztuk wyzwolonych. Uroczystą promocję upamiętnił panegirykiem (Columnae virtuti et honori […] primae laureae candidatorum…, Kr. 1745), który zadedykował egzaminatorom, m.in. Antoniemu Żołędziowskiemu i Kazimierzowi Stęplowskiemu. «Za wiedzą i radą» Jacka Łopackiego, archiprezbitera kościoła Najśw. Marii Panny w Krakowie, został przez rajców krakowskich jednomyślnie wybrany 10 V 1747 na seniora szkoły Mariackiej i w r.n. podjął tam pracę. Dn. 25 V 1747 otrzymał licencjat filozofii, i w związku z tym wydał kolejny panegiryk Manipulus laureas Jagellonicas complectens… (Kr. 1747), dedykowany bpowi krak., kanclerzowi uniwersytetu Andrzejowi Załuskiemu. Dn. 12 VII t.r. promowano go na doktora filozofii. Jako docent extraneus wykładał w półr. zim. 1747/8 arytmetykę wg podręcznika Jana Brożka „Arithmetica integrorum”, a latem 1748 kosmografię. Nie ukończył jednak przewidzianych programem zajęć, gdyż otrzymawszy stypendium fundacji Justusa Słowikowskiego, wyjechał 11 IX na studia medyczne do Rzymu. Dn. 16 I 1753 przyznano mu w Sapienzy dyplom doktora medycyny, z zastrzeżeniem, że dopóki nie złoży egzaminu z praktyki lekarskiej, nie wolno mu leczyć. Jak się wydaje, w drodze powrotnej do kraju zatrzymał się jeszcze na uniw. w Bolonii. Dn. 15 XII 1757 zdał na Uniw. Krak. brakujący egzamin z praktyki lekarskiej i został inkorporowany do Wydz. Lekarskiego. Na podstawie rozprawki Quaestio medica de febre maligna inflammatoria (Kr. 1758), którą przedstawił 25 I 1758 do publicznej dysputy, otrzymał nostryfikację włoskiego doktoratu i 17 II t.r. został oficjalnie przyjęty do grona profesorów uniwersytetu. Wspomnianą dysertację dedykował A. Załuskiemu, którego nazwał swym «wielkim protektorem». W tym czasie był już proboszczem w Prandocinie, ale mieszkał w rodzinnej kamienicy w Krakowie (Rynek Główny 44). Tematami jego wykładów na Wydz. Lekarskim były oznaki choroby, higiena i profilaktyka zdrowia, nauka o tętnie. W r. 1760 pełnił obowiązki dziekana.

Z początkiem 1761 Uniw. Krak. polecił S-ego prymasowi Władysławowi Łubieńskiemu na wakującą przy kapitule gnieźnieńskiej kanonię przeznaczoną dla doktorów medycyny. Przedstawiony 24 II kapitule metropolitalnej w Gnieźnie, został S. w kilkanaście dni później (5 III) instalowany. Odtąd osiadł w Gnieźnie, gdzie leczył m.in. kanoników i tamtejsze duchowieństwo. Wraz z braćmi został nobilitowany na sejmie 1768 r. W l. późniejszych, dla ratowania z opresji brata Franciszka, zrujnowanego przez proces rozwodowy, S. zapożyczył się u klaryski s. Karoliny, skarbniczki krakowskiego klasztoru, i uchylał się potem od zwrotu długu. Sprawa stała się głośna, a w obronie pokrzywdzonej zakonnicy interweniował w r. 1781 u prymasa Antoniego Ostrowskiego scholastyk krakowski Ignacy Bieńkowski. W testamencie sporządzonym 2 III 1785 przeznaczył S. swój majątek na pokrycie długów oraz na msze we własnej intencji. Zmarł 12 III 1785 w Gnieźnie i pochowany został w kaplicy doktorów tamtejszej katedry. W bibliotece kapituły gnieźnieńskiej zachowały się trzy rękopisy lekarskie zakupione przez S-ego w czasie studiów włoskich.

Z sześciorga rodzeństwa S-ego Franciszek był urzędnikiem wyższym sądowym we Lwowie, Ignacy chorążym w korpusie artylerii kor., a Florian kadetem w tymże korpusie.

 

Portret S-ego z r. 1766 w katedrze gnieźnieńskiej; – Estreicher; Korytkowski, Prałaci gnieźn., III; Kośmiński, Słown. lekarzów; Mater. do biogr., geneal. i herald. pol., IX; Katalog zabytków sztuki w Pol., V z. 3; Wachholz, Skład osobowy Wydz. Lek. i Farmac. UJ, Akad. Med.; – Dzieje UJ, I; Stabrawa A., Apteka w kamienicy „Pod złotym karpiem” w Krakowie przy Rynku Głównym 11, „Krak. Roczn. Arch.” T. 5: 1999 s. 54–5, 67; Wiśniewski J., Dekanat miechowski, Radom 1917 s. 178; – Album stud. Univ. Crac. V 79; Statuta nec non liber promotionum; Vol. leg., VIII 374; – Arch. bazyliki Najśw. Marii Panny w Kr.: rkp. 373 (Liber baptisatorum, 1714–37) s. 206; AP w Kr.: rkp. 479 s. 1973; Arch. UJ: rkp. 1 s. 651, rkp. 90 s. 511, 514–515, rkp. 91 1/2 s. 252, rkp. 267 s. 47, 173–174, rkp. 298 s. 20–22, 24–25, Mater. rękopiśmienne L. Hajdukiewicza; B. Jag.: rkp. 5359/11; B. Med. Coll. Med. UJ: Stabrawa A., Dawne apteki m. Krakowa od XIV do XVIII w. (mszp.).

Wanda Baczkowska

 

 
 
 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 
 
 

Postaci z tego okresu

 

w biogramy.pl

 

Kazimierz Wojniakowski

1771 lub 1772 - 20.01 lub 20.12.1812
malarz
 

Józef Maria Grassi

1757-04-22 - 1838-01-07
malarz
 
więcej  

Postaci z tego okresu

 

w ipsb

  więcej  
  Wyślij materiały Wyślij ankietę
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.