Rybarski Piotr Aleksander (1879–1959), geodeta, pułkownik WP, szef Wojskowego Instytutu Geograficznego. Ur. 22 II w Rybnej w pow. chrzanowskim, był synem Stanisława i Florentyny z Fijałkowskich.
Po ukończeniu wyższej szkoły realnej w Krakowie R. studiował w l. 1900–3 geodezję na Wydz. Inżynierii Lądowo-Wodnej Szkoły Politechnicznej we Lwowie i uzyskał tam dyplom inżynierski. W l. 1902–3 pracował już jako mierniczy Izby Skarbowej we Lwowie. W l. 1903–18 służył w armii austriackiej. Po odbyciu rocznej służby zasadniczej kształcił się w l. 1904–6 w szkole oficerskiej w Ołomuńcu, potem w Szkole Artylerii i Wojsk Pomiarowych w Wiedniu. Po wybuchu pierwszej wojny światowej w r. 1914, jako oficer artylerii, dowodził początkowo na froncie włoskim kolumną amunicyjną 1. p. artylerii lekkiej, od listopada 1914 do grudnia 1917 walczył na froncie rosyjskim w 3. p. artylerii lekkiej, potem w 46. p. haubic lekkich, po wyleczeniu z ciężkiego zranienia był dywizyjnym oficerem prowiantowym. W r. 1917 ukończył kilkumiesięczny kurs geografii wojskowej w Wojskowym Instytucie Pomiarów (WIP) w Wiedniu i ponownie na froncie rosyjskim służył jako liniowy triangulator artyleryjski, powierzono mu także większe pomiary dla WIP na obszarze między Bugiem a Zbruczem.
W listopadzie 1918 wstąpił R. do 1. p. artylerii lekkiej WP, ale zaraz odkomenderowano go jako rzeczoznawcę spraw wojskowych Małopolski do Polskiej Komisji Likwidacyjnej w Wiedniu. Od lutego do października 1919 był przydzielony do Min. Robót Publicznych w Warszawie. Następnie został skierowany do Wojskowego Instytutu Geograficznego (WIG) w Warszawie; do r. 1922 awansował na pułkownika (ze starszeństwem od 1 VI 1919). R. współorganizował WIG i kierował jego sekcją triangulacyjną, przekształconą później w wydział. W l. 1919–20 w ramach Oficerskiej Szkoły Topografów przy WIG szkolił oficerów służby geograficznej – głównie dla potrzeb artylerii.
W r. 1920 R. odegrał znaczną rolę jako techniczny rzeczoznawca zatwierdzonej ogólnie w Rydze wschodniej granicy państwa i mianowany został kierownikiem polskiej ekipy do jej technicznego wytyczenia w terenie, a zarazem reprezentantem Polski w mieszanej polsko-rosyjskiej komisji delimitacyjnej. R. już 3 XII 1920 przedłożył w Rydze odpowiednią instrukcję pomiarową, którą następnie uzgodniono 5 V 1921 w Mińsku z Rosjanami. Akcja posiadała trzy aspekty: techniczny, terenowy i polityczny. Rezygnując z triangulacji z powodu trudności technicznych instrukcja R-ego przewidywała oparcie granicy na ciągach poligonowych od trygonometru do trygonometru, uzupełnianych w razie potrzeby nowymi obserwacjami astronomicznymi przy zastosowaniu zdjęć lotniczych z wysokości 3 tys. m., i sporządzenie 1075 szkiców w układzie numerycznym, a poza tym mapy fotogrametrycznej całej granicy. Pracę utrudniały niekorzystne warunki terenowe i przeszkody powodowane przez stronę rosyjską zarówno natury technicznej, jak polityczno-dyplomatycznej, lokalne interesy ludności, problemy komunikacyjne, czy też gospodarcze, wymagające odstępstw od ustaleń w Rydze. Tylko dzięki kompetencji, energii i taktowi R-ego udało się w tych warunkach i krótkim czasie (1921–3) wytyczyć ścisły przebieg granicy od Łotwy po ujście Zbrucza (1 412 km) siłami kilku szczupłych grup WIG (po 2 oficerów i 20 szeregowych) obciążonych dodatkowo ciężkimi fizycznymi pracami terenowymi. Zdjęć lotniczych dokonywał referat lotniczy WIG (4 oficerów, 2 samoloty, pluton pomocniczy), lokalnie wspomagany przez oddział lotniczy 1. p. lotniczego. Były to pierwsze na taką skalę prace fotogrametryczne w Polsce, ich pokłosiem stały się mapy fotogrametryczne granicy w skali 1:10 000 i 1:100 000. Na ich podstawie wykonano plany sytuacyjne i mapy taktyczne dla terenu o powierzchni 3 tys. km2. Wschodnią granicę państwa wytyczono dużo wcześniej niż pozostałe granice, którymi zajmowały się głównie cywilne ekipy pomiarowe. Doświadczenia zdobyte w tej akcji stały się przedmiotem analiz fachowych w l. 1924–8, sam R. zapowiadanego szczegółowego sprawozdania fachowego nie ogłosił, udostępniając swe dane i obserwacje Ksaweremu Jankowskiemu.
W okresie l. 1923–6 był R. wicedyrektorem WIG-u, kilka miesięcy przed przewrotem majowym jego dyrektorem. Zreorganizował wtedy Instytut tworząc 7 wydziałów, rozbudował referat fotogrametryczny. Kierowany przez niego wydział triangulacyjny WIG dokonał w tym czasie triangulacji Łodzi, Lublina, Ostrowa, Borysławia, lokalnych obozów ćwiczebnych WP, polskiego wybrzeża morskiego; zapoczątkował też prace triangulacyjne na Wileńszczyźnie, Grodzieńszczyźnie i Wołyniu w ramach wielkiego programu triangulacyjnego państwa. Mimo znakomitej opinii i zasług R. został zaraz po przewrocie majowym 1926 r. bezterminowo urlopowany i odsunięty od pracy w WIG-u, a w r. 1928 posłany w wojsku przedwcześnie w stan spoczynku.
Działał potem R. jako mierniczy prywatny. W r. 1928 wszedł do redakcji „Przeglądu Mierniczego” i do zarządu Związku Mierniczych Przysięgłych w Warszawie; jako jego prezes w l. 1933–4 walczył o poprawę bytu geodetów, doprowadził do przyznania w Banku Rolnym stałego kredytu dla prowadzących prace scaleniowe geodetów, którym zwykle zalegały z wypłatą okręgowe urzędy ziemskie. W r. 1934 zainicjował ogólnokrajowe Stow. Mierniczych Przysięgłych, prowadził akcję pośrednictwa pracy, w Warszawie założył spółdzielnię «Geodezja» i był prezesem jej rady nadzorczej.
W r. 1945 wszedł R. do redakcji „Przeglądu Geodezyjnego” i do komitetu organizacyjnego Związku Mierniczych Rzeczypospolitej Polskiej, podjął pracę w Głównym Urzędzie Pomiarów Kraju jako naczelny inspektor kontroli. W r. 1946 uczestniczył jako rewindykator Polskiej Misji Wojskowej w Berlinie. Zmarł 29 XII 1959 w Warszawie i pochowany został na cmentarzu Wojskowym na Powązkach. Odznaczony był Złotym Krzyżem Zasługi (1925), Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1947).
W małżeństwie z Marią ze Stachowiczów miał R. syna Jerzego i córkę Jadwigę.
Rocznik Oficerski, W. 1923, 1924, 1928; – Chojnacki W., Uwagi krytyczne o pomiarach wschodniej granicy państwa, „Przegl. Mierniczy” 1925 z. 7 s. 3–4; Jankowski K., Astronomiczne pomiary azymutalne na granicy wschodniej, tamże 1925 z. 8 s. 2–7, z. 9 s. 5–9; tenże, Pomiary polsko-rosyjskiej granicy państwowej, tamże 1924 z. 5 s. 8–11, 1925 z. 1 s. 4–10, z. 2 s. 20–21; tenże, Pomiary polsko-rosyjskiej granicy państwowej, „Przegl. Wiedzy Wojsk.” 1924 z. 1 s. 48–62; Krassowski B., Polska kartografia wojskowa w latach 1918–1945, W. 1974 (fot. zbiorowa między s. 80 a 81); Paluch Z., Rozwój i prace referatu fotogrametrycznego WIG, „Wiad. Służby Geogr.” 1927 z. 1 s. 60–63; Przebieg prac przy pomiarze naszej granicy wschodniej, „Przegl. Mierniczy” 1924 z. 3 s. 20–22; Surmacki W., Wojskowy Instytut Geograficzny 1918–1928, tamże 1928 z. 11 s. 13–17; Wereszczyński T., Fotografia lotnicza dla celów pomiarowych, „Czas. Techn.” 1925 z. 2 s. 27; Zarys historii organizacji społecznych geodetów polskich, W. 1970 s. 105, 316, 317; Związek Mierniczych Przysięgłych 1926–1935, W. 1937; – „Życie Warszawy” 1960 nr 2; – Informacje Romana Chrystowskiego z W.
Stanisław Marian Brzozowski