Jaźwiński Piotr (2. poł. XVIII w.), brygadier. Został 1 III 1778 r. towarzyszem, 13 III 1778 kwatermistrzem, 17 IV 1784 chorążym, zaś przy aukcji wojska awansował 16 IX na porucznika II Małopolskiej Brygady Kawalerii Narodowej. Uczestniczył w kampanii litewskiej 1792 r. i 29 VIII n. r. awansował na majora. Z początkiem 1794 r. miał zlecone przeprowadzenie redukcji wojska w swej brygadzie. W pierwszych dniach powstania uczestniczył zapewne w działaniach przeciw Łykoszynowi, 2 IV awansował na wice-brygadiera i brał udział w bitwie racławickiej. Po dymisji dowódcy brygady L. Mangeta odziedziczył po nim funkcję, uczestniczył w bitwie pod Szczekocinami i 24 VI otrzymał rangę brygadiera. Po warszawskich wypadkach 28 VI ze swą brygadą i innymi oddziałami wkroczył do stolicy, by ją spacyfikować, a gdy nastąpiło uspokojenie, 8 VII Kościuszko polecił komendantowi stołecznemu J. Orłowskiemu użycie J-ego według potrzeby. Otrzymał więc teraz J. dowództwo odcinka okopów od Rakowca do Wolskiej, jednak jako kawalerzysta uprosił Naczelnika o skierowanie do walk w polu. Dn. 24 VII zapadła decyzja powierzenia mu odcinka obrony Narwi od Nowego Dworu poza Pułtusk, osłaniającego stolicę przed Prusakami od Północy. J., mając początkowo ok. 2000 improwizowanego żołnierza, umiejętnie prowadził obronę, planując przeprawę i przebicie pruskiego kordonu, wyzwolenie północnego Mazowsza. Na polecenie Kościuszki podjął bez powodzenia taką próbę w drugiej połowie września i ponownie, w ramach szerokiej ofensywy planowanej przez T. Wawrzeckiego, w ostatnich dniach października. Marsz Suworowa zmusił do wycofania korpusu J-ego (ok. 3000 ludzi) znad Narwi i użycie do osłony przepraw wiślanych między Warką a Kozienicami. Po kapitulacji Warszawy i po starciu z korpusem Denisowa, przeprawiającym się od Karczewa, ok. 10 XI J. wycofał się do sił głównych. Pod Radoszycami 16 XI korpus J-ego zaatakowany przez Denisowa poddał się bez wystrzału. J. miał wytrwać przy Naczelniku i doczekać ogólnej kapitulacji. Dalsze jego losy nie są znane.
Boniecki; Uruski; – Giergielewicz J., Zarys historii korpusu inżynierów w epoce Stanisława Augusta, W. 1935; Herbst S., Obrona Warszawy 1794, W. 1961; Korzon, Wewnętrzne dzieje, III, VI; Kowecki J., Pospolite ruszenie w insurekcji 1794 r.. W. 1963; Łukaszewicz W., Targowica i powstanie kościuszkowskie, W. 1952; Skałkowski A., J. H. Dąbrowski, W. 1904; tenże, Z dziejów insurekcji 1794 r., W. 1926; Tresko w A., Der Feldzug der Preussen 1794, Berlin 1837 s. 302, 319, 328, 333–5; Wolański A., Wojna polsko-rosyjska 1792 r., P. 1922 II; Zahorski A., Polska sztuka wojenna w okresie powstania kościuszkowskiego, W. 1960; tenże, Uzbrojenie i przemysł zbrojeniowy w powstaniu kościuszkowskim, W. 1957; – Akty powstania Kościuszki, II–III; Rozkazy Kościuszki do gen. Orłowskiego, P. 1925; Z korespondencji Kościuszki, Kórnik 1946.
Stanisław Herbst