Rydulski Piotr Józef Jan Kanty (1735–1789), profesor Uniwersytetu Krakowskiego i prezes Kolegium Fizycznego. Pochodził z diecezji krakowskiej. Był synem Jakuba, młodszym bratem Dominika (zob.).
W półr. zim. 1755/56 immatrykulował się R. w Uniw. Krak.; dn. 30 VI 1758 uzyskał stopień bakałarza, a 20 IX 1760 magistra sztuk wyzwolonych. Początkowo wykładał bezpłatnie na Wydziale Filozoficznym, z czym łączył obowiązki seniora szkoły Św. Floriana w Krakowie. Oddelegowany w sierpniu 1763 do kolonii akademickiej w Chełmnie, prowadził tam do początku 1770 r. zajęcia z filozofii. Zachowało się kilka utworów okolicznościowych, które poświęcił tamtejszym dostojnikom, m. in. nekrolog na śmierć kaszt. elbląskiego Józefa Czapskiego Dolor patriae super fatis… Josephi Czapski (Chełmno 1765) i panegiryk z okazji powołania Franciszka Czapskiego na wojewodę chełmińskiego Panegyrica palatinalis honoris gratulatio (Chełmno 1766). W jesieni 1770 objął ponownie wykłady na Wydz. Filozoficznym Uniw. Krak. oraz obowiązki seniora Bursy Śmieszkowica. Na podstawie rozprawy Dissertatio philosophica ex pneumatotogia de anima rationali (Kr. 1771) został powołany do Kolegium Mniejszego i otrzymał katedrę «Cursus Vladislaviani» z obowiązkiem wykładania filozofii arystotelesowskiej. Prawdopodobnie w tym czasie uzyskał święcenia kapłańskie, ponieważ w r. 1772 został kanonikiem kolegiaty Wszystkich Świętych, a od r. 1773 podjął prywatnie zajęcia z teologii moralnej w Seminarium Akademicko-Diecezjalnym. Wybrany w półr. letnim 1773 na dziekana Wydz. Filozoficznego, w kilka miesięcy później zorganizował z ramienia władz uniwersyteckich działalność nowej kolonii akademickiej w Trzemesznie koło Gniezna. W marcu 1776 przedłożył dysertację z pogranicza filozofii i teologii Pro et contra scepticismum (Kr.) i na jej podstawie uzyskał miejsce w Kolegium Większym, opłacany jako «professor regius». Jednocześnie w t. r. został kanclerzem kolegiaty Św. Anny, otrzymał stanowisko wiceprefekta Seminarium Akademicko-Diecezjalnego wraz z probostwem kościoła Św. Szczepana i resztkami prebendy Św. Piotra i Pawła, oraz po raz drugi był wybrany na dziekana Wydz. Filozoficznego na półr. zimowe 1776/77. Skoncentrował się w tym czasie na wykładach z fizyki, a w r. n. zapoczątkował zajęcia z zakresu ruchu ciał.
Już na początku wizyty Hugona Kołłątaja na Uniwersytecie opowiedział się R. jako zwolennik reform wygłaszając w Akademii w czerwcu 1777 mowę, w której w imieniu uczelni oddawał nowo promowanych bakałarzy filozofii pod opiekę Komisji Edukacji Narodowej (KEN) (Lectio certa prodest dictum Senecae pro methodo discendi… juvenibus, Kr.). Zwócił tym na siebie uwagę Kołłątaja, który wyjednał mu medal «Merentibus» oraz zatrzymał na stanowisku profesora fizyki, w zreformowanym w r. 1778 Wydz. Filozoficznym. R. miał wykładać fizykę metodą eksperymentalną, pod kątem zastosowania praktycznego, demonstrując na popisach publicznych – jak sam pisał – «ruch machin własnym domysłem i kosztem sporządzonych». Jednak od września 1780 pełnił w Szkole Głównej Kor. już tylko tymczasowo obowiązki profesora fizyki eksperymentalnej i prezesa Kolegium Fizycznego, gdyż zdaniem Kołłątaja, «choć całkiem poddany reformom, nie wszystko umiał podług myśli Komisji». Mimo więc uzyskania 1 VII 1782 stopnia doktora teologii i dekretałów w Kolegium Moralnym, już 30 VIII t. r. został R. przeniesiony na emeryturę z pensją roczną 1500 złp. Rozżalony, interweniował wielokrotnie u Kołłątaja, bezskutecznie zabiegając przynajmniej o podwyższenie emerytury. Jeszcze w liście do wizytatora Szkoły Feliksa Oraczewskiego z 14 VI 1786, skarżył się na usunięcie z katedry, bez dopuszczenia nawet do konkursu na profesora fizyki lub prawa kanonicznego. Prawdopodobnie zniechęcony bezowocnością starań i być może pod wpływem duchowieństwa diecezjalnego, miał jako prefekt Seminarium Akademicko-Diecezjalnego (powołany po 26 VIII 1783) zakazać alumnom uczęszczania na obowiązkowe zajęcia w Kolegium Moralnym, dowodząc w liście do rektora Szkoły, że seminarzyści «z dzisiejszego uczenia nie pożytkują». Oskarżony m. in. o niepodporządkowanie się dyrektywom KEN, wyłamywanie się spod władzy Szkoły Głównej, zniesławianie profesorów Kolegium i utrzymywanie w Seminarium nieznanych i nie aprobowanych przez Szkołę nauczycieli, został R. w październiku 1787 powołany przed sąd rektorski, gdzie zagrożono mu usunięciem z zajmowanego stanowiska. Jednak do zamierzonej przez Szkołę wizytacji Seminarium i ingerencji w wewnętrzne sprawy tej instytucji nie doszło.
Jako proboszcz kościoła Św. Szczepana doprowadził R. do odnowienia w r. 1788 świątyni, m. in. wystawił wielki ołtarz, organy i marmurową posadzkę. Zmarł 28 XI 1789 w Krakowie, pochowany został prawdopodobnie w kościele Św. Szczepana.
Estreicher; Słown. Pol. Teologów Katol., III; – Chamcówna M., Uniwersytet Jagielloński w dobie Komisji Edukacji Narodowej, Wr. 1957–9 I–II; Krukowski J., Nauczyciele kolonii akademickiej Uniwersytetu Krakowskiego w Chełmnie, „Roczn. Nauk.-Dydaktyczny WSP w Kr.” Z. 43, Prace Hist. VI, Kr. 1972 s. 243; Skorzepianka M., Feliks Oraczewski, rektor Krakowskiej Szkoły Głównej, Kr. 1935 s. 68, 99; – Album stud. Univ. Crac., V; Kołłątaj H., Raport o wizycie i reformie Akademii Krakowskiej, Oprac. M. Chamcówna, Wr. 1967; Statuta nec non liber promotionum; – AP w Kr.: Teki Grabowskiego, sygn. E 24 s. 1023–1025 (list P. Rydulskiego do F. Oraczewskiego z 14 VI 1786); Arch. Kurii Metropolitalnej w Kr.: rkp. 114 s. 204–205, rkp. 117 s. 175, 593–594, 597; Arch. UJ: Dok. pap. nr 16794, rkp. 2 s. 137, 193–194, rkp. 4 s. 243, 506, rkp. 23 s. 593, 597, 892, rkp. 24 s. 48, 77–78, rkp. 26 s. 24, rkp. 27 s. 207–208, rkp. 90, 91 1/2, rkp. 92, 99 s. 107, rkp. 393 s. 15, 35–36, 48, 77; B. Jag.: rkp. 3316 s. 64, 155, 160, 162, 165, rkp. 5359; B. PAN w Kr.: rkp. 194 (Listy H. Kołłątaja do M. Poniatowskiego) s. 65–67, 133–134.
Wanda Baczkowska