Piotr Ogon z Radzików i Woli h. Ogon (zm. między r. 1364 a r. 1367), kasztelan dobrzyński. Był najmłodszym synem rycerza dobrzyńskiego, zwanego Ogon, i córki sędziego brzeskiego kujawskiego Macieja z Ostrowa h. Laska, bratem Pawła, zwanego Ogon, woj. łęczyckiego (zob.). Pierwsza wiadomość o P-rze pochodzi z r. 1325 (obecny był na uroczystości nadania bożogrobcom miechowskim kaplicy w Suminie), następna z 12 III 1329, kiedy to książę Władysław Siemowitowic nadał prawo chełmińskie czterem wsiom P-a i jego braci, a położonym w ziemi dobrzyńskiej (Lubin, Wola, Dąbrówka i Murzynowo). Nie wiadomo, gdzie spędził P. okres krzyżackiej okupacji tej ziemi. Po jej odzyskaniu znajdujemy go znów w otoczeniu księcia Władysława (1346), który przed r. 1350 wyniósł go, z pominięciem pośrednich szczebli urzędniczych, na najwyższą w księstwie godność kasztelana dobrzyńskiego. Dn. 24 II 1350 P., wraz z bratem Jakubem, chorążym sieradzkim, poręczył w Raciążku bpowi kujawskiemu Maciejowi rezygnację swego siostrzeńca, podstolego brzeskiego Jana z Brzezia, z roszczeń do wsi Lubanie. Odpowiedni dokument obu braci zawierał pieczęcie z najstarszymi wyobrażeniami h. Ogon (Ogończyk); pieczęć P-a zachowała się do dziś. Jako kasztelan dobrzyński P. wystąpił wśród świadków trzech potwierdzonych zachowanymi dokumentami czynności Kazimierza Wielkiego: w Krakowie (1356), Brześciu Kujawskim (1357) i Bobrownikach (16 II 1364). W wyniku podziału majątku rodzinnego P. otrzymał spośród czterech dobrzyńskich wsi Lubin i Wolę, nadto w ziemi łęczyckiej co najmniej Umień. Posiadłości dobrzyńskie powiększał starannie, tworząc tu znaczny kompleks; zapewne on właśnie był fundatorem kościołów w Radzikach i Woli. Ostatnia wiadomość o P-rze jako osobie żyjącej i urzędującej pochodzi z 29 II 1364, kiedy to król nadał w Łęczycy prawo średzkie wsi Umień, należącej do «Andrzeja, syna kasztelana dobrzyńskiego». Dn. 26 XII 1367 wspomniany Andrzej był już po ojcu kasztelanem dobrzyńskim. Podana przez Zygmunta Lasockiego informacja (z Kod. m. Kr.) o kaszt. dobrzyńskim Macieju z r. 1366 stanowi omyłkę; chodzi o kanclerza tej ziemi Macieja ze Świeszkowic.
Oprócz kaszt. dobrzyńskiego Andrzeja z Woli, Radzików i Kutna P. pozostawił jeszcze dwóch synów: miecznika dobrzyńskiego Piotra z Umienia i Lubina oraz chorążego dobrzyńskiego (z ramienia Krzyżaków) Mikołaja z Trutowa i Woli. O ewentualnych jego córkach nic nie wiemy. Od synów P-a pochodziły cztery najmożniejsze w XVI w. rodziny h. Ogończyk: Kościeleccy, Działyńscy, Kucieńscy i Chodeccy.
Boniecki, III 19–20, XI 245–6, XIII 89, 95; Paprocki, s. 518–24; – Bieniak J., Heraldyka polska przed Długoszem, w: Sztuka i ideologia XV wieku, W. 1978 s. 176–80, 203–5; tenże, Wielkopolska, Kujawy wobec problemu zjednoczenia państw.; Biliński A., Szlachta ziemi dobrzyńskiej za ostatnich Jagiellonów, W. 1932 s. 49, 115, 142, 159, 221–3; Kętrzyński S., Ze studiów genealogicznych, „Mies. Herald.” R. 13: 1934 s. 98, 131; Lasocki Z., Dostojnicy i urzędnicy ziemi dobrzyńskiej w XIV i XV wieku, „Mies. Herald.” R. 13: 1934 s. 38–9, 41, 134, 137; Nowacki J., Opactwo św. Gotarda w Szpetalu pod Włocławkiem zakonu cysterskiego, Gniezno 1934 s. 62–3; – Acta capitulorum, II 589; Cod. Pol., I–II; Dok. kuj. i maz.; – AGAD: Księga grodzka bobrownicka obligationum, t. 1 s. 65–6; Arch. Diec. we Włocławku: dok. perg. 644.
Janusz Bieniak