INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu
 Roman Zygmunt Rozmiłowski (przybrane nazwisko Chutnik)      Roman Rozmiłowski, wizerunek na podstawie fotografii.

Roman Zygmunt Rozmiłowski (przybrane nazwisko Chutnik)  

 
 
Biogram został opublikowany w latach 1989-1991 w XXXII tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Rozmiłowski Roman Zygmunt, przybrane nazwisko Roman Chutnik, pseud.: Roman, Srebrny, Zawada (1915–1944), oficer Armii Krajowej. Ur. 28 II w Samborze, był synem Mariana, właściciela masarni, i Janiny z Łabuńskich.

Uczył się R. w Państwowym Gimnazjum im. Mikołaja Kopernika w Samborze i tam w r. 1933 otrzymał świadectwo dojrzałości. Rozpoczął potem studia w Wyższej Szkole Handlu Zagranicznego we Lwowie. Powołany w r. 1935 do wojska, poświęcił się następnie zawodowo służbie wojskowej i po ukończeniu Szkoły Podchorążych Artylerii (1938) dowodził w stopniu podporucznika plutonem w 1 p. artylerii motorowej w Stryju.

W kampanii wrześniowej 1939 r. był R. dowódcą plutonu w 6 dywizjonie artylerii ciężkiej 6 Dyw. Piechoty Armii «Kraków». Po zakończeniu działań wojennych usiłował przez Słowację przedostać się do Francji, ale po nieudanej próbie przejścia granicy udał się do Warszawy. Od grudnia 1939 działał w konspiracji w Służbie Zwycięstwu Polski i w Związku Walki Zbrojnej (ZWZ) – Armii Krajowej (AK). Początkowo dowodził plutonem, a od czerwca 1940 baterią w 7 p. p. «Madagaskar» – «Garłuch» ZWZ. Wkrótce potem przeszedł do grupy likwidacyjnej Wydz. II Komendy Okręgu Warszawa-Miasto ZWZ. Po odejściu jesienią 1941 ppor. Leszka Kowalewskiego objął R. funkcję zastępcy jej nowego dowódcy ppor. Aleksandra Dakowskiego, zaś po odejściu Dakowskiego (jesień 1942) został dowódcą tej grupy, podporządkowanej teraz Wydz. II Komendy Obszaru Warszawa AK i rozbudowanej do plutonu. Na mocy rozkazu Dowódcy AK został z dn. 11 XI 1942 mianowany porucznikiem służby stałej. Był uczestnikiem wielu akcji wyrokowych (likwidacji zdrajców i konfidentów niemieckich na mocy wyroków sądów podziemnych), m. in. Igo Syma (7 III 1941) i Józefa Hammera-Baczewskiego (1 VIII 1942), a później dowodził wieloma takimi akcjami.

W czasie powstania warszawskiego dowodzony nadal przez R-ego pluton (nazywany plutonem «Zawady» lub plutonem «Kruków») walczył jako 2 pluton «Koszty» (Kompanii Sztabowej Komendy Obszaru Warszawa AK), zaś R. od 9 VIII 1944 był także zastępcą jego dowódcy, rtm. Zygmunta Konopki. Uczestniczył m. in. w walkach o gmach PAST-y (Polskiej Akcyjnej Spółki Telefonicznej) i o budynek Komendy Policji. Dn. 26 VIII t. r. na łamach „Demokraty” (nr 178 s. 4) ukazał się, przeprowadzony już w czasie walk powstańczych, wywiad z R-m pt. Pierwszy strzał z podziemi. Rozmowa z człowiekiem, który zgładził Igo Syma, kilkakrotnie przedrukowywany po wojnie. W dn. 30 VIII 1944 został R. ciężko ranny na posterunku obserwacyjnym w gmachu PAST-y w czasie przygotowywania uderzenia oddziałów powstańczych Śródmieścia mających wyjść na spotkanie oddziałom przebijającym się ze Starego Miasta. Umieszczony w szpitalu polowym przy ul. Sienkiewicza, zmarł tu 3 IX 1944 i tego samego dnia został pochowany na placyku u zbiegu ul. Jasnej i pl. Zgody; po ekshumacji w r. 1945 przeniesiony został na cmentarz Wojskowy na Powązkach. Był odznaczony Krzyżem Walecznych i pośmiertnie Orderem Virtuti Militari V kl.

Młodsza siostra R-ego Danuta pseud. Ziuta (1920–1944), nauczycielka, od r. 1941 należała również do ZWZ-AK w Warszawie, była kolporterką biuletynu radiowego „Echo”; aresztowana podczas obławy 5 lub 6 I 1944 i osadzona na Pawiaku, została rozstrzelana 11 II t. r.

 

Kunert, Słown. konspiracji warsz., I (bibliogr.i fot.); Słownik uczestniczek walki o niepodległość Polski 1939–1945. Poległe i zmarłe w okresie okupacji niemieckiej, W. 1988 s. 343 (dotyczy siostry, Danuty); – Bartoszewski W., Likwidacja Igo Syma, „Stolica” 1957 nr 48 s. 10 (fot.).

Andrzej K. Kunert

 

 
 

Powiązane artykuły

 

Polskie Państwo Podziemne 1939-1945

Polska była pierwszym państwem, które powiedziało "Nie!" żądaniom ustępstw terytorialnych ze strony nazistowskiej Rzeszy Niemieckiej. Polska była pierwszym państwem, które zbrojnie przeciwstawiło......
 

Chmura tagów

 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.