INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu
 Irena Ruszkowska (z domu Dąbrowska)     

Irena Ruszkowska (z domu Dąbrowska)  

 
 
Biogram został opublikowany w latach 1991-1992 w XXXIII tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Ruszkowska z Dąbrowskich Irena (1900–1971), entomolog, profesor Wyższej Szkoły Rolniczej we Wrocławiu. Ur. 4 IX w Kramatorsku (gub. charkowska), była córką Henryka Dąbrowskiego, inżyniera elektryka, i Otylii Marii z Arndtów.

W r. 1918 ukończyła Gimnazjum Tow. Wzajemnej Pomocy dla Kobiet Pracujących w Charkowie i w t. r. rozpoczęła studia na wydz. leśnym ewakuowanego Nowoaleksandryjskiego (byłego Puławskiego) Instytutu Rolniczo-Leśnego. W maju 1922 przyjechała do Polski. Do r. 1923 pracowała jako nauczycielka przedmiotów przyrodniczych i ogólnokształcących w Zakładzie Wychowawczym dla Sierot w Klarysewie pod Warszawą, a w l. 1923–7 studiowała biologię na Wydz. Matematyczno-Przyrodniczym Uniw. Pozn. Dn. 11 III 1927 złożyła państwowy egzamin dla nauczycieli szkół średnich z nauk biologicznych jako przedmiotu głównego oraz z chemii i mineralogii jako przedmiotów dodatkowych. W r. 1927 podjęła pracę w Państwowej Szkole Ogrodnictwa w Poznaniu. W t. r. wyszła za mąż za Jana Ruszkowskiego (zob.). Po przeniesieniu się wraz z mężem w r. 1928 do Warszawy, R. została zatrudniona w r. n. jako asystent w oddziale doświadczalnym Stacji Ochrony Roślin w Morach Tow. Ogrodniczego Warszawskiego, a w l. 1931–7 była tam zastępcą kierownika. W tym okresie prowadziła badania nad biologią owadów szkodliwych, rejestracją ich występowania i metodami zwalczania. Wraz z mężem brała również udział w pracach popularyzacyjnych dotyczących ochrony roślin i w pracach redakcyjnych „Rocznika Ochrony Roślin”.

W l. 1937–50 R. pracowała w kierowanym przez męża Dziale Ochrony Roślin Państwowego Instytutu Naukowego Gospodarstwa Wiejskiego (PINGW) w Puławach (do którego został włączony oddział doświadczalny w Morach), początkowo jako starszy asystent, później adiunkt, prowadząc badania nad szkodnikami warzyw. Z tego okresu pochodzą m. in. prace Z doświadczeń nad zwalczaniem śmietki cebulanki (Hylemyia antiqua Meig.) („Roczniki Nauk Roln. i Leśn.” T. 41: 1937), Z badań nad strąkowcem grochowym (Bruchus pisorum L.), (przeprowadzonych w latach 19471950 w Puławach; próby zwalczania w przechowalniach) („Biul. Inst. Ochrony Roślin” T. 1: 1957 z. 1). Ogłosiła też wtedy jedną z pierwszych w Polsce prac na temat stonki ziemniaczanej, Z obserwacji biologicznych nad stonką ziemniaczaną (Leptinotarsa decemlineata Say) w Irenie pod Dęblinem w r. 1947 („Pol. Pismo Entomologiczne” 1949 z. 3–4). Dn. 8 X 1949 uzyskała stopień doktora nauk matematyczno-przyrodniczych na Uniwersytecie M. Curie-Skłodowskiej w Lublinie na podstawie rozprawy Biologia szkodnika cebuli – chowacza szczypiorowego, Ceuthorrhynchus suturalis Fabr. (Curculionidae, Col.) („Annales UMCS”, Sect. E, Vol. 7: 1952 z. 14) wykonanej pod kierunkiem Konstantego Strawińskiego. Opracowała po raz pierwszy w naszych warunkach klimatycznych cykl rozwojowy tego szkodnika i jego pasożyty. W l. 1951–61 była kierownikiem Zespołu Badania Szkodników Warzyw w oddziale Instytutu Ochrony Roślin (IOR) we Wrocławiu (od r. 1957 Pracowni Entomologicznej IOR). Dn. 25 IX 1954 uzyskała tytuł docenta. W tym okresie prowadziła również wykłady zlecone z wybranych działów entomologii rolniczej na specjalizacji ochrony roślin wrocławskiej Wyższej Szkoły Rolniczej (WSR).

Dn. 1 III 1961 R. objęła kierownictwo Katedry Entomologii na Wydz. Rolniczym WSR we Wrocławiu, którą uprzednio kierował jej mąż. Dn. 19 V 1965 otrzymała tytuł profesora nadzwycz. Jedną z ostatnich obszernych prac R-iej była ogłoszona wraz ze współpracownikami Czesławem Kanią, Piotrem Niezgodzińskim i Jadwigą Opyrchałową rozprawa, pt. Wpływ suszy na rozwój owadów szkodliwych dla produkcji roślinnej Dolnego Śląska („Prace Wrocł. Tow. Nauk.”, S. B, 1968 z. 139). Wraz z J. Opyrchałową opracowała skrypt Wybrane działy ekologii owadów. Czynniki abiotyczne (Wr. 1969), który został nagrodzony przez Min. Oświaty i Szkolnictwa Wyższego. Dn. 1 X 1970 przeszła na emeryturę.

R. ogłosiła kilkanaście prac naukowych. Była autorką rozdziałów o szkodnikach w podręcznikach: „Ochrona roślin” (Puławy 1946, W. 1953, 1956, 1963), „Nauka o chorobach i szkodnikach roślin oraz technika ich zwalczania” (W. 1971, 1976), B. Cholewińskiej „Uprawa warzyw w glebie” (W. 1964), M. Lityńskiego i H. Nieś „Warzywnictwo” (W. 1974). Wraz z mężem, J. Ruszkowskim, wydała Szkodniki roślin uprawnych (W. 1951). Przedstawiła też Historię powstania specjalizacji ochrony roślin oraz osiągnięcia naukowe i dydaktyczne Katedry Entomologii WSR we Wrocławiu („Zesz. Nauk. WSR we Wr.”, Rolnictwo, Z. 23 (69): 1967). Dla młodzieży szkolnej napisała: Stonka ziemniaczana – kolorowy dywersant (W. 1946, 1951), Chrabąszczowe wakacje (W. 1948), Kapuściana historia (W. 1951). Była też autorką artykułów popularnych i ulotek dla praktyki ogrodniczej. Brała czynny udział w III Międzynarodowym Sympozjum Entomofaunistyki Europy Środkowej w Görlitz (1968) oraz w XIII Międzynarodowym Kongresie Entomologicznym w Moskwie (1968). Jako przewodnicząca (od r. 1961) Oddziału Wrocławskiego Polskiego Tow. Entomologicznego była organizatorem w r. 1970 XXXII Zjazdu Jubileuszowego w Cieplicach Śląskich z okazji 50-lecia działalności Towarzystwa, na który wraz z Ryszardem Łęskim przygotowała referat Osiągnięcia entomologii rolniczej („Pol. Pismo Entomologiczne” T. 41: 1971 z. 4). Była członkiem m. in. Rady Naukowej IOR w Poznaniu, Komitetu Ochrony Roślin PAN, Wrocławskiego Tow. Naukowego (od r. 1968), Sekcji Ochrony Roślin Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Rolnictwa Naczelnej Organizacji Technicznej oraz Kolegium Redakcyjnego „Polskiego Pisma Entomologicznego”. R. zmarła 1 IX 1971 w Puławach i pochowana została na parafialnym cmentarzu kościoła p. wezw. Matki Bożej Wniebowziętej.

Z małżeństwa z Janem Ruszkowskim miała R. dwoje dzieci (zob. życiorys męża).

 

Portret pędzla malarza szwajcarskiego M. Christa w posiadaniu syna Andrzeja Ruszkowskiego; Fot. w Mater. Red. PSB; – Bibliografia zawartości „Roczników Nauk Rolniczych” 1903–1957, W. 1958; Publikacje pracowników Instytutu Ochrony Roślin w latach 1949–1979, P. 1981 s. 208–9; Słown. biologów; – Czyżewski J. A., Pamięci Jana i Ireny Ruszkowskich, „Wiad. Entomologiczne” T. 3: 1982 nr 3–4, s. 155–69 (bibliogr., fot.); Dziesięć lat Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, L. 1954 s. 109; Kania C., Profesor doktor Irena Ruszkowska (1900–1971), „Ochrona Roślin” 1971 nr 11 (fot.); Machlejd J., Wóycicki S., Pięćdziesięciolecie Towarzystwa Ogrodniczego Warszawskiego, „Roczniki Nauk Ogrodniczych” T. 1: 1934 s. 73, 81–2; Mączniak H., Pracownicy Instytutu Puławskiego w latach międzywojennych (1917–1939), Puławy 1983 s. 135–6; Opyrchałowa J., Irena Ruszkowska, w: Uczeni wrocławscy (1945–1979), Wr. 1980 s. 377–8; Rutkiewicz J., Archipelag nauki, Wr. 1966 s. 219, 254; Węgorek W., Profesor doktor Irena Ruszkowska, „Prace Naukowe Inst. Ochrony Roślin” [Wyd.] IOR w Poznaniu, T. 14: 1972 z. 1 (bibliogr.); Wyższa Szkoła Rolnicza we Wrocławiu 1945–1970, „Zesz. Nauk. WSR we Wr.” Nr 86: 1970 s. 41–2; – „Spraw. Wrocławskiego Tow. Nauk.”, S. B., Vol. 26: 1971; „Tryb. Ludu” 1971 nr 246 (nekrolog); – Arch. Uczelniane AR we Wr.: Teczka osobowa nr 1770; – Informacje syna, Andrzeja Ruszkowskiego.

Maria Strutyńska

 

 
 
 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 

Postaci powiązane

 

Jan Tadeusz Ruszkowski

1889-05-25 - 1961-04-14 entomolog
 
 
 

Postaci z tego okresu

 

w biogramy.pl

 

Edmund Fetting

1927-11-10 - 2001-01-30
aktor teatralny
 

Zygmunt Hübner

1930-03-23 - 1989-01-12
reżyser teatralny
 
 

Maja (Maria) Berezowska

1893-04-13 - 1978-05-31
grafik
 
więcej  

Postaci z tego okresu

 

w ipsb

 

Jan Ptaśnik

1876-01-15 - 1930-02-22
historyk
 

Stanisław Puchalski

1867-01-05 - 1931-01-16
generał dywizji WP
 
 
więcej  
  Wyślij materiały Wyślij ankietę
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.