INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu

Samuel Stendig  

 
 
1900-03-28 - 1943
Biogram został opublikowany w latach 2004-2005 w XLIII tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Stendig Samuel (1900–1943) filozof, filolog, judaista, publicysta, pedagog i działacz syjonistyczny.

Ur. 28 III w Kołomyi, był synem Anczla i Małki z Singerów; miał brata Dawida.

Od r. 1910 uczył się S. w gimnazjum w Kołomyi. Po zdaniu matury 13 VI 1918 studiował przez semestr w Tierärztliche Hochschule w Wiedniu. Wrócił do Kołomyi i udzielał korepetycji, aby zdobyć fundusze na dalszą naukę. W r. akad. 1921/2 słuchał wykładów na UJK, a od r. akad. 1922/3 odbywał studia przyrodnicze i prawnicze na UJ; w r. 1925 ukończył tam Studium Pedagogiczne. W tym okresie uczęszczał też na kurs towaroznawstwa w Inst. Towaroznawczym w Krakowie; w wydawanej pod redakcją dyrektora tego Instytutu, Arnolda Bollanda, serii „Surowce Polski” opublikował broszurę Słoma (Kr. 1926). Dn. 28 VI 1926 doktoryzował się na Wydz. Filozoficznym UJ na podstawie napisanej pod kierunkiem Tadeusza Garbowskiego rozprawy Materializm francuski XVIII w. w świetle krytyki teoretyczno-poznawczej. Następnie pracował jako nauczyciel w prywatnym gimnazjum żydowskim w Brześciu nad Bugiem. W r. 1928 został nauczycielem języka i literatury niemieckiej oraz propedeutyki filozofii w Żydowskim Gimnazjum Koedukacyjnym Typu Humanistycznego prowadzonym przez Tow. Żydowskiej Koedukacyjnej Szkoły Ludowej i Średniej w Krakowie (od r. 1934 Prywatne Gimnazjum Koedukacyjne, od r. 1936 im. dr. Chaima Hilfsteina).

S. publikował rozprawy z pedagogiki i psychologii wychowania, m.in. Współczesna rodzina wielkomiejska w świetle socjologii wychowania (studium krytyczne) („Ruch Pedagog.” R. 18: 1931 nr 5/6, osobno Kr. 1931), System pedagogiczny G. Kerschensteinera (próba ujęcia podstaw) („Mies. Pedagog.” R. 42: 1933 nr 2–4, osobno Cieszyn 1933), prace z historii współczesnej Żydów, m.in. Czyn Bilujski, dzieje i znaczenie (Kr.–W.–Lw. 1933), Odrodzenie hebraizmu w fazie dzisiejszej („Przegl. Współcz.” R. 12: 1933 nr 132–133, osobno Kr. 1933), oraz wyniki badań nad Palestyną, m.in. Od Palestynofilii do palestynocentryzmu (tamże R. 13: 1934 nr 147/8, osobno Kr. 1934), Polska a Palestyna. Stosunki wzajemne w dobie obecnej (tamże R. 14: 1935 nr 159–160, osobno W. 1935). Z zakresu historii literatury niemieckiej ogłosił m.in. Motywy biblijne w twórczości Goethego. Szkic w stulecie śmierci poety („Sprawozdanie kierownictwa Żydowskiego Gimnazjum Koedukacyjnego i Czteroklasowej Szkoły Powszechnej w Krakowie za r. szk. 1931/2”, Kr. 1932) oraz Schiller i Kant. Studium o estetyce Schillera (Kr. 1940 [1939]). Współpracował z czasopismami polskimi i żydowskimi: „Dos Kind”, „Dziecko i Matka”, „Przegląd Społeczny”, „Nasze Życie”, „Palestyna i Bliski Wschód”, „Nasze Słowo”, „Ogniwo” oraz warszawskim „Głosem Gminy Żydowskiej”; zabierał głos w dyskusji na temat poezji polsko-żydowskiej („Tyg. Żyd.” 1933 nr 36).

W l. 1933–7 był S. dyrektorem Prywatnej Żydowskiej Koedukacyjnej Średniej Szkoły Handlowej Stow. Żydowskich Absolwentów Wyższego Studium Handlowego w Krakowie. Współorganizował w r. 1933 oddział krakowski Zrzeszenia Literatów i Dziennikarzy Hebrajskich w Polsce i wszedł w skład jego zarządu. Od marca 1935 Polskie Radio w Krakowie nadawało cykl jego odczytów i audycji, poświęconych problematyce palestyńskiej. T.r. był inicjatorem wyjazdu polskich nauczycieli żydowskich do Palestyny. Od r. 1936 sprawował funkcję prezesa nowo założonego Tow. Psychologiczno-Pedagogicznego w Krakowie. W 2. poł. l. trzydziestych publikował głównie rozprawy z filozofii, m.in. Klasyczny materializm francuski w świetle teorii poznania (W. 1936) oraz Materializm a poznanie ze stanowiska teorii poznania (W. 1936). Do „Almanachu i leksykonu żydostwa polskiego” (Lw. 1937 II–III) napisał biogram Adolfa Standa. Przewodniczył komitetowi redakcyjnemu „Encyklopedii Żydów Polskich”, współpracował z „Encyklopedią Palestyńską” i „Leksykonem Syjonistycznym”. Od r. 1938 był dyrektorem żydowskiej Szkoły Administracyjnej w Krakowie. W l. 1938–9 korespondował z Sigmundem Freudem. Był wiceprezesem stow. biblioteki żydowskiej «Ezra», Żydowskiego Tow. Kulturalno-Oświatowego «Tarbut», należał do Tow. Przyjaciół Uniw. Hebrajskiego w Jerozolimie. W l. trzydziestych mieszkał w Krakowie przy ul. Starowiślnej 86. Po wybuchu drugiej wojny światowej, w r. 1939, trafił do Lwowa. Po zajęciu miasta przez Niemców, w r. 1941, został aresztowany. Zginął w r. 1943 w obozie przy ul. Janowskiej we Lwowie. Był odznaczony przez prezydenta Krakowa Władysława Belinę-Prażmowskiego Srebrną Odznaką «Za ofiarną pracę» (1932).

Z małżeństwa z Alicją (zm. 1942/3 w Kołomyi) miał S. dwoje dzieci: Aleksandra i Nellę.

 

Almanach i leksykon żydostwa polskiego, Lw. 1937 II–III (fot.); Almanach szkolnictwa żydowskiego w Polsce, W. 1938 I (fot.); Jewish-Polish coexistence, 1772–1939. A topical bibliography, Ed. G. J. Lerski, H. L. Lerski, New York–Werport–London 1986; Journal of Psychology and Judaism, Fall 1997; Łoza, Czy wiesz, kto to jest?; Polski słownik judaistyczny, Oprac. Z. Borzymińska, R. Żebrowski, W. 2003 I–II; Przewodnik po bibliografiach polskich judaików, Oprac. K. Pilarczyk, Kr. 1992; Rocznik bibliografii żydowskiej w Polsce za r. 1934, Red. E. Poznański, W. 1936 I; – Brzozowski S., Studia rolnicze, leśne i weterynaryjne Polaków w Wiedniu od XVIII do XX w., Wr. 1967 s. 186; Kahnowa L., Wędrówki po żydowskich szkołach Krakowa, „Ogniwa” R. 5: 1936 z. 4; Piech S., W cieniu kościołów i synagog. Życie religijne międzywojennego Krakowa 1918–1939, Kr. 1999; Prokop-Janiec E., Międzywojenna literatura polsko-żydowska jako zjawisko kulturowe i artystyczne, Kr. 1992; Sean M., Building our own home: the ethnic identity of the Jews of Krakow, 1918–1939, (mszp. pracy doktorskiej z r. 2000 w Library Institute for Jewish Research, YIVO, w Nowym Jorku); W trzecią rocznicę zagłady ghetta w Krakowie, Kr. 1946; Walczak M., Ludzie nauki i nauczyciele podczas II wojny światowej. Księga strat osobowych, W. 1995; – IV Sprawozdanie kierownictwa Żydowskiego Gimnazjum Koedukacyjnego i czteroklasowej Szkoły Powszechnej Tow. Żydowskiej Szkoły Ludowej i Średniej w Krakowie za r. szk. 1931/2, Kr. 1932; VIII Sprawozdanie kierownictwa Gimnazjum Koedukacyjnego im. dra Chaima Hilfsteina Szkoły Powszechnej i Męskiej Szkoły Rzemiosł Żydowskiego Towarzystwa Szkoły Ludowej i Średniej w Krakowie za r. szk. 1936/7, Kr. 1937; I, III, Sprawozdanie kierownictwa Żydowskiego Gimnazjum Koedukacyjnego Typu Humanistycznego Towarzystwa Żydowskiej Szkoły Ludowej i Średniej w Krakowie za r. szk. 1928/9, Kr. 1929; toż za r. szk. 1930/1, Kr. 1931; Sigmund Freud. A Register of His Papers in the Sigmund Freud Collection in the Library of Congress, Ed. A. Teichroew, F. Bauman, Washington 2004; VII Sprawozdanie dyrekcji Prywatnego Gimnazjum Koedukacyjnego, Szkoły Powszechnej i Męskiej Szkoły Rzemiosł Żydowskiego Towarzystwa Szkoły Ludowej i Średniej w Krakowie za r. szk. 1934/5, Kr. 1935; Sprawozdanie Prywatnej Żydowskiej Koedukacyjnej Średniej Szkoły Handlowej Stowarzyszenia Żydowskich Absolwentów Wyższego Studium Handlowego w Krakowie za l. szk. 1936/7, 1937/8, Kr. 1938 s. 21, 25, 67; VI Sprawozdanie kierownictwa Żydowskiego Gimnazjum Koedukacyjnego Typu Humanistycznego, Szkoły Powszechnej i Szkoły Rzemiosł Żydowskiego Towarzystwa Szkoły Ludowej i Średniej w Krakowie za r. szk. 1933/4, Kr. 1934; To była hebrajska szkoła w Krakowie. Historia i wspomnienia, Red. N. Gross, Tel Awiw 1989; Yerushlami Y.H., Freud’s Moses w: Judaism Terminable and Interminable, Yale 1993; – „Nowy Dzien.” R. 16–21: 1933–8; „Palestyna i Bliski Wschód” R. 1–4: 1932–5; „Przegl. Współcz.” R. 12: 1933 nr 132–133, R. 13: 1934 nr 147–148, R. 14: 1935 nr 159–160; – AP w Kr.: Star. Grodzkie w Kr., sygn. 239, 240; Arch. UJ: sygn. WF II 504 (teczka doktorska S-a), sygn. SP 15 (studium pedagog.); B. Nauk. PAU i PAN w Kr.: rkp. 6464 k. 164–5 (koresp. Adama Kleczkowskiego); Inst. Yad Vashem w Jerozolimie: The Central Database of Shoah Victims.

Edyta Gawron

 
 
 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 
 
 

Postaci z tego okresu

 

w biogramy.pl

 

Tadeusz Leon Józef Zawadzki

1921-01-24 - 1943-08-20
harcmistrz
 
więcej  

Postaci z tego okresu

 

w ipsb

 

Juliusz Łukasiewicz

1892-05-06 - 1951-04-06
dyplomata
 

Władysław Szczygieł

1902-01-31 - 1960-11-23
polonista
 
więcej  
  Wyślij materiały Wyślij ankietę
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.