INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu
 Stanisław Hiacynt Mierzeński (Leliwa-Mierzeński)      Stanisław MIerzeński, wizerunek na podstawie fotografii.

Stanisław Hiacynt Mierzeński (Leliwa-Mierzeński)  

 
 
Biogram został opublikowany w 1976 r. w XXI tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Mierzeński (Leliwa-Mierzeński) Stanisław Hiacynt (1903–1964), dziennikarz, oficer kontrwywiadu Armii Krajowej, powieściopisarz. Ur. we Lwowie 16 VIII, był synem Alfreda i Gabrieli z Koźmińskich; pochodził z rodziny ziemiańskiej. Szkołę średnią ukończył w Nowej Wsi pod Warszawą. Brał udział w wojnie 1920 r. Od jesieni t.r. do r. 1924 studiował w Uniw. Lwow. na Wydziale Filozoficznym. W r. 1925 wstąpił do 15 p. Ułanów Poznańskich. Następnie (do r. 1927) studiował na Wydziale Rolnym Uniw. Pozn. i odbył praktykę rolniczą w majątku państwowym Wydrzno. Od r. 1930 mieszkał w Warszawie i jako dziennikarz pracował w „Expressie Porannym” (1930–4), w „Czasie” (1934–8, kierownik działu miejskiego i gospodarczego), w „Kurierze Polskim” (1938–9, dział gospodarczy), wreszcie (1939) jako kierownik działu propagandy prasowej w biurze podróży «Orbis». Był czynnym członkiem «Klubu 11 listopada», działającego pod protektoratem Edwarda Rydza-Śmigłego. W r. 1935 odbył sześciotygodniowy kurs kontrwywiadu, w r. 1937 awansował do stopnia porucznika rezerwy. Na przełomie 1938/9 r. i w kwietniu 1939 był przez kontrwywiad wysłany do Berlina. W r. 1939 odbył kampanię wrześniową w sztabie grupy «Narew» (Łomża). W l. 1939–41 pracował w Wilnie jako robotnik, biorąc udział w pracach konspiracyjnych.

Powróciwszy do Warszawy, oficjalnie zatrudniony był (1941–3) w firmie «Autosped»; w rzeczywistości był to lokal Armii Krajowej (AK). M-emu powierzono stanowisko szefa brygady kontrwywiadu tzw. «oficerskiej» pod komendą «Mocarza» (Kozubowskiego) i «Lotnego» vel «Witka» (Wincentego Jerzego Kwiecińskiego); M. rozpracował m. in. sprawę niejakiego Skossowskiego, Żyda, na którym za współpracę z Niemcami wykonano wyrok śmierci 1 IX 1943. Powstanie warszawskie przebył jako szef informacji okręgu Warszawa-Południe (ul. Wilcza). Po rozwiązaniu AK przez pewien czas współpracował z działającym przeciw władzy ludowej podziemnym ugrupowaniem «Wolność i Niezawisłość». W r. 1945 objął w Krakowie kierownictwo ekspozytury agencji «Glob». Od czerwca 1946 do sierpnia 1948 pracował we Wrocławiu jako dyrektor w Zjednoczeniu Przemysłu Olejarskiego. Był następnie aresztowany z artykułu 2 dekretu Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego z 31 VIII 1944 i więziony do 22 XII 1954. Po uwolnieniu wyjechał na koszt państwa do Kudowej na kurację. Postanowieniem Prokuratury z 28 II 1957 sprawa M-ego została umorzona z braku podstaw do wniesienia aktu oskarżenia. W l. 1948–54 więziona była także żona M-ego. Od 1 III 1956 M. pracował w redakcji „Łowca Polskiego” jako sekretarz redakcji i pełnił tę funkcję aż do śmierci.

W czasie pobytu w więzieniu M. rozpoczął razem z Amerykaninem Hermannem H. Fieldem powieść, którą później wspólnie wydali pt. Okiennice. Ukazała się ona po polsku i po angielsku w r. 1958 w Warszawie i Nowym Jorku. Akcja powieści foczy się w Polsce podczas okupacji niemieckiej. Okiennice wydane zostały także w Anglii, Szwecji i Szwajcarii. Stypendium Fundacji Kościuszkowskiej umożliwiło M-emu pobyt w Stanach Zjednoczonych (1959–60). Znowu wspólnie z Fieldem wykończył M. powieść związaną z tym samym okresem i miejscem akcji pt. Kaczory (wyd. polskie W. 1962, angielskie Nowy Jork 1961 oraz tłumaczenie szwedzkie i niemieckie). Reportaż M-ego Amerykanie uzyskał pierwszą nagrodę na konkursie wydawnictwa «Książka i Wiedza» oraz tygodnika „Świat” (1962). M. zmarł na raka 10 VI 1964 w Warszawie i został pochowany na cmentarzu Powązkowskim. Pośmiertnie ukazały się książki Amerykanie (W. 1964, Wyd. 3. 1966) oraz książka o podziemnym świecie businessu amerykańskiego Gangsterzy (Kat. 1967, wyd. 2. 1970).

M. był dwukrotnie żonaty: od ok. r. 1934 z Janiną z Wajchtów, 1. v. Stefanową Chrząszczewską, zamordowaną w r. 1943 na Pawiaku, od 15 IX 1945 z Aliną Grabowską (ur. 1919). Z drugiego małżeństwa pozostawił syna Andrzeja (ur. 1946).

 

Bartoszewski W., 1859 dni Warszawy, Kr. 1974; Dederichs R., Zwei Männer schreiben in der Zelle, „Kölner Stadtanzeiger” 1960 nr z 26 III; Grzegorczyk P., S. Mierzeński, „Roczn. Liter.” 1964 s. 543–4; Frühling J., Bezlitosny dokument (o Okiennicach), „Nowe Książki” 1958 nr 12; Kwieciński J., List do redakcji, „Polityka” 1974 nr 31; Osoff J., Field, Mierzeński in Boston, Recall years in Polish Prison, „The Boston Sunday Globe” 1959 nr z 15 XI; Sadkowski W., Posłowie do: M. S., Gangsterzy, Wyd. 2., Kat. 1970; – Klub 11 listopada. Uroczystość zamknięcia pierwszego półrocza prac Klubu w dniu 17 czerwca 1937…, W. 1937; Proces Adama Doboszyńskiego. Stenogram z rozprawy sądowej, W. 1949 s. 367–90, 569; – Nekrologi z r. 1964: „Łowiec Pol.” nr 13 (fot.), „Nowa Wieś” nr 51/52, „Życie Warsz.” nr 141, s. 8; – Arch. Paraf. Św. Floriana w Kr.: Testimonium copul. t. XV s. 35 Nr 122; Arch. Stowarzyszenia Dziennikarzy Pol. w W.; Arch. Związku Literatów Pol. w W.; Urząd Stanu Cywilnego W.-Śródmieście: Metryka Ur. Nr m/664/307/1903; – Archiwum i informacje Aliny Mierzeńskiej w W.; – Informacje Wincentego Jerzego Kwiecińskiego i Aleksandra Niwińskiego.

Andrzej Biernacki

 

 
 

Powiązane artykuły

 

Polskie Państwo Podziemne 1939-1945

Polska była pierwszym państwem, które powiedziało "Nie!" żądaniom ustępstw terytorialnych ze strony nazistowskiej Rzeszy Niemieckiej. Polska była pierwszym państwem, które zbrojnie przeciwstawiło......
 

Chmura tagów

 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 
 
 

Postaci z tego okresu

 

w biogramy.pl

 
 

Henryk Zygalski

1908-07-15 - 1978-08-30
matematyk
 

Sergiusz Zahorski

1886-09-04 - 1962-06-04
generał brygady WP
 
więcej  

Postaci z tego okresu

 

w ipsb

 

Alfred Stadler

1889 - 1944-02-02
dyrygent
 

Rudolf Rathaus

1900-09-13 - 1968-01-11
ekonomista
 
 
więcej  
  Wyślij materiały Wyślij ankietę
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.