INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu
 Stanisław Piotrowicz     

Stanisław Piotrowicz  

 
 
Biogram został opublikowany w 1981 r. w XXVI tomie Polskiego Słownika Biograficznego
.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Piotrowicz Stanisław (ok. 1830–1897), ksiądz, obrońca praw języka polskiego w Kościele wileńskim. Pochodził z rodziny ziemiańskiej, szkoły i seminarium duchowne ukończył w Wilnie. Pracował na różnych placówkach; w r. 1863 był wikarym u Św. Rafała na przedmieściu Śnipiszki, a także prefektem na pensji żeńskiej w Wilnie. W sierpniu t. r. został usunięty z prefektury za «nieprawomyślność polityczną», a 3 IX aresztowany «za starcie, które miał z policją». Wyszedłszy z więzienia przybrał postawę ugodową, a nawet zbliżył się z ks. Piotrem Żylińskim, bezprawnie narzuconym przez M. Murawiewa na administratora diecezji. Zachowanie to szkodziło mu w opinii publicznej, zwłaszcza że ks. Żyliński mianował go dziekanem wileńskim. Podobno pod wpływem siostry-zakonnicy P. zdecydował się publicznie ekspiować swoją uległość wobec prawosławia. W r. 1870 doręczono mu dla rozdania miejskiemu klerowi nowy modlitewnik («trebnik») w języku rosyjskim, zawierający teksty modlitw paraliturgicznych, odmawianych dotąd w diecezji po polsku. Znajdowały się tu m. in. rosyjskie wersje „Święty Boże”, „Ciebie Boże chwalimy”, niektóre kolędy, a także modlitwa za «imperatora naszego». W odczuciu ludności ta rusyfikacja nabożeństw uchodziła za pierwszy krok do narzucenia «schizmy» katolikom łacińskim na Litwie. P. oświadczył ks. Żylińskiemu, że chce inaugurować «trebnik» uroczyście, w dzień świąteczny 25 III 1870, we własnym kościele Św. Rafała. Rankiem dnia tego spalił na plebanii wszystkie otrzymane do rozdania egzemplarze. Z ostatnim wszedł na ambonę w czasie sumy i po kazaniu publicznie podarł na sztuki «trebnik», a szczątki jego spalił na świecy, miotając zarazem przekleństwa na wrogów Kościoła, wśród szlochu zebranych wiernych. Wrócił do siebie, nie zatrzymywany, i sam zgłosił się na policję. Zdążył, co więcej, rozesłać księżom poufny okólnik, w którym piętnował prześladowanie Kościoła na Litwie. Czyn P-a spotkał się z ogromnym rozgłosem w Polsce i Europie, a w jakiejś mierze wpłynął na zahamowanie prób rusyfikacyjnych na gruncie kościelnym. Niektóre jego pisma protestacyjne zostały ogłoszone we Lwowie: Dwa listy o prześladowaniu Kościoła Katolickiego na Litwie (Lw. 1870), Okólnik o gwałtach moskiewskich (Lw. b. r.).

W dwa dni po zajściu, bez śledztwa i procesu P. został zesłany administracyjnie «na stałe zamieszkanie w gub. archangielskiej pod surowy dozór policji». Dłużej przebywał w Szenkursku, translokowano go potem kilkakrotnie, dozwolono mu nawet przez jakiś czas na pobyt w Petersburgu. Dopiero w r. 1894 otrzymał zezwolenie na wyjazd do Galicji. Zmarł 30 VIII 1897 w Ryglicach pod Tarnowem. W r. 1928 uczczono go u Św. Rafała w Wilnie tablicą pamiątkową.

 

Estreicher w. XIX; Kozłowski, Bibliogr. powstania; – Chołodecki-Białynia J., Pamięci S. P-a, „Lwow. Kur. Poranny” 1929 nr z 26 I; Lescoeur L., L’Eglise catholique en Pologne, Paris 1876 II 287–97; Ważyński A., La persécution en Lithuanie, Paris 1873 s. 137–43; – Kubicki, Bojownicy – kapłani, Cz. 2., Sandomierz 1936 I 364, 717–20, III 48–9; Opowiadanie o księdzu P-u, obrońcy św. wiary katolickiej i o nowych gwałtach dokonanych przez Moskali w Wilnie w dzień Zwiastowania Najśw. Maryi P. ..., Lw. 1870.

Stefan Kieniewicz

 
 

Chmura tagów

TAGI

Za pomocą tagów oznaczamy powiązania tematyczne postaci. Pozwalają one eksplorować serwis wg wybranych przez redakcję najważniejszych tematów dla danej postaci.

 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 
 
 

Postaci z tego okresu

 

w biogramy.pl

 

Maria Antonina Czaplicka

1884-10-25 - 1921-05-27
etnolog
 
 
 
więcej  

Postaci z tego okresu

 

w ipsb

 

Izydor (Izak Aron) Bernfeld

1854-10-21 - 1930-07-02
dziennikarz
 
więcej  
  Wyślij materiały Wyślij ankietę
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.