INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu
 Stanisław Rybicki      Stanisław Rybicki, wizerunek na podstawie ilustracji książkowej.

Stanisław Rybicki  

 
 
Biogram został opublikowany w latach 1991-1992 w XXXIII tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Rybicki Stanisław pseud. Józef Rystan (1856–1939), inżynier mechanik, naczelny dyrektor kolei Galicji, działacz społeczno-gospodarczy. Ur. w Rzeszowie, był synem Alojzego, adwokata.

Będąc słabego zdrowia R. uczył się w domu, maturę eksternistyczną zdał w gimnazjum w Rzeszowie. W l. 1874–80 studiował mechanikę na politechnice w Karlsruhe i uzyskał tam dyplom inżyniera komunikacji. W l. 1881–4 nadzorował budowę linii kolejowej Buczacz-Czortków, dla której projektował mosty i wiadukty nad Seretem i Strypą oraz odcinek Czortków-Husiatyn nad Zbruczem. W l. 1884–5 projektował mosty i wiadukty linii kolejowej Stryj-Ławoczne, a w l. 1885–7 nowe mosty żelazne kolejowe w Czechach i w Alpach dla Generalnej Dyrekcji Kolejowej w Wiedniu. W l. 1887–96 pracował w Biurze Wschodnim Min. Komunikacji w Wiedniu w oddziale finansowym, gdzie zajmował się sprawą stopniowego wykupywania prywatnych kolei przez państwo (od r. 1890 jako jego kierownik). W l. 1896–1904 był technicznym delegatem ministerialnym dla nadzoru państwowych kolei na Morawach, Śląsku, Galicji i Bukowinie; zarazem przygotowywał upaństwowienie prywatnych kolei: Północnej (Wiedeń-Praga) oraz Koszyce-Bogumin. W l. 1904–16 był naczelnym dyrektorem kolei w Galicji. Przeprowadził wtedy konserwację i kontrolę 2 tys. km torów, we Lwowie wybudował przy ul. Zygmuntowskiej dwa rozległe gmachy dla dyrekcji kolei państwowych, cztery kamienice dla urzędników oraz osiedle z 36 kamienic dla niższych pracowników kolejowych. Gdy w związku z gwałtownym wzrostem w r. 1900 produkcji ropy naftowej w Galicji wybudowano największą tu państwową rafinerię w Drohobyczu (1909), R. zaproponował rządowi opalanie parowozów ropą i doprowadził do uruchomienia w Drohobyczu oddziału tzw. ropału (odbenzynowanej surowej ropy) dla potrzeb kolejnictwa, a zarazem do produkowania w Sanoku i Chrzanowie pierwszych w Polsce lokomotyw spalinowych. W ten sposób stał się R. inicjatorem spalinowej trakcji w polskim kolejnictwie, której stosowanie w okresie międzywojennym w Polsce z różnych przyczyn przejściowo spadło, ale po drugiej wojnie światowej znowu wzrosło. Za czasów swego dyrektorowania R. zaprojektował generalną przebudowę lwowskiego węzła kolejowego, ale wobec braku odpowiednich środków musiał poprzestać na rozbudowie towarowego dworca Lwów-Kleparów i północnego Lwów-Podzamcze. Od r. 1912 był R. wiceprezesem (do r. 1930) komisji egzaminacyjnej dla II państwowego egzaminu na Wydz. Inżynierii Lądowo-Wodnej Politechn. Lwow.

W r. 1914 ewakuował się R. z dyrekcją kolejową do Cieszyna, potem do Brna, ale już w lipcu 1915 po odparciu Rosjan wrócił do Lwowa i mimo dużych strat materialnych przywrócił energicznie działanie kolejnictwa kraju. Na rozkaz naczelnego dowództwa austriackiego, któremu R. naraził się broniąc personel przed szykanami policyjno-wojskowymi, został przedwcześnie przeniesiony w styczniu 1916 na emeryturę. R. poświęcił się wtedy pracy społeczno-gospodarczej. W r. 1916 założył spółkę akcyjną Polskie Tow. Budowlane, zainicjował Komitet Opieki nad Żołnierzem Polskim we Lwowie (któremu do r. 1920 przewodniczył), potem organizował pomoc dla legionistów internowanych w Huszt, brał udział w działalności Wschodnio-Małopolskiego Komitetu Ratunkowego dla Ofiar Wojny oraz lwowskiego oddziału Książęco-Biskupiego Komitetu Pomocy dla Dotkniętych Wojną. Już w r. 1916 powołał do życia komitet dla oszacowania szkód wojennych Galicji, opracował przepisy rejestracyjne, zaprojektował ustawy odszkodowawcze, w związku z czym powołano go w r. 1919 do rady Małopolskiego Komisariatu Likwidacyjnego oraz do rady Krajowego Urzędu Odbudowy. W l. 1918–20 w czasie toczących się walk organizował pomoc żywnościową i sanitarną dla żołnierzy polskich we Lwowie, w r. 1920 – ekwipowanie i uzbrojenie ochotników do wojska.

W r. 1919 Min. WRiOP mianowało R-ego członkiem komisji stabilizacyjnej dla składu profesorskiego Politechn. Lwowskiej i Warszawskiej. W l. 1917–22 przewodniczył R. Polskiemu Tow. Politechnicznemu (PTP), później został honorowym członkiem i honorowym prezesem. Już w r. 1919 podjął próby porozumienia się ze Stow. Techników Polskich w Warszawie. W r. 1922 doprowadził do utworzenia Stałej Delegacji Polskich Zrzeszeń Technicznych z siedzibą we Lwowie; pod jego prezesurą Delegacja przekształciła się w r. 1925 w Związek Polskich Zrzeszeń Technicznych, skupiający 24 krajowe zrzeszenia techniczne i Tow. Polskich Inżynierów w Ameryce; tego związku był w l. 1925–34 prezesem, następnie zaś honorowym członkiem i honorowym prezesem. W r. 1926 doprowadził do powstania Konfederacji Inżynierów Słowiańskich (Fédération des Ingénieurs Slaves – FIS), skupiającej ponad 15 tys. członków z Polski, Czechosłowacji, Jugosławii, Bułgarii oraz rosyjskich emigrantów i był jej stałym wiceprzewodniczącym. Przy PTP we Lwowie powołał do życia Radę Zrzeszeń Gospodarczych w zakresie przemysłu, rolnictwa i handlu Małopolski Wschodniej i był jej prezesem w l. 1925–34. Już w r. 1919 przedłożył projekt dotyczący organizacji Min. Komunikacji, uczestniczył w ankietach premiera (1920) i sejmowej (1924) w sprawie organizacji kolei i kolejnictwa. W r. 1922 wszedł w skład Komitetu Nowobudujących się Kolei, któremu w l. 1924–32 przewodniczył. Do r. 1932 należał do rady technicznej Min. Komunikacji, do komisji dla organizacji Polskich Kolei Państwowych (PKP), do Państwowej Rady Komunikacyjnej, do rady dyrekcji PKP we Lwowie.

Działał też R. na innych polach. W r. 1919 założył we Lwowie Związek Polskich Towarzystw Naukowych, grupujący 33 instytucje i stowarzyszenia Małopolski Wschodniej i był cały czas do r. 1939 jego prezesem. W r. 1923 zorganizował lwowski oddział Ligi Obrony Przeciwlotniczej i Przeciwgazowej (LOPP) i do r. 1934 stał na jego czele jako prezes, a do r. 1939 wchodził do rady głównej LOPP w Warszawie; obdarzono go też członkostwem honorowym LOPP. W l. 1931–2 zadecydował o przekazaniu Politechn. Lwow. lokalu i warsztatów byłej szkoły mechaników lotniczych LOPP i wystarał się o subwencje Min. Komunikacji oraz LOPP na uruchomienie przy Wydz. Mechanicznym Politechniki Studium Lotniczego oraz Laboratorium Aerodynamicznego dla ćwiczeń z silnikami lotniczymi szybkobieżnymi. W l. 1923–39 był wiceprezesem lwowskiego oddziału Polsko-Francuskiej Izby Handlowej i członkiem rady nadzorczej Banku Hipotecznego we Lwowie, działaczem Polskiego Czerwonego Krzyża (PCK). W r. 1937 zorganizował we Lwowie I Polski Kongres Inżynierów, w r. 1938 jubileusz 60-lecia PTP we Lwowie. Był członkiem honorowym Związku Polskich Inżynierów Kolejowych. R. opublikował kilka drobnych artykułów w „Czasopiśmie Technicznym” i „Przeglądzie Technicznym”, ważniejszą jego pracą był Stan i potrzeby kolejnictwa w Polsce (Kr. 1927). W PTP stworzono fundusz stypendialny imienia R-ego dla studentów Politechn. Lwow., w r. 1939 wynoszący 17 tys. zł, z którego przyznawano miesięcznie po 4 stypendia po 50 zł.

We wczesnej młodości R. parał się trochę literaturą. Pod pseud. Józef Rystan ogłosił opowiadania: Jerk. Baśń z nad brzegów północnego morza (Kr. 1896), Z Capri („Przegl. Powsz.” R. 16: 1899 t. 63), W daleką podróż (Kr. 1899). R. zmarł w zapomnieniu późną jesienią 1939 we Lwowie. Odznaczony był Komandorią Orderu Polonia Restituta, Komandorią Szwedzkiego Orderu «Gwiazdy Polarnej», Złotym Krzyżem Zasługi, Medalem «Orląt», honorowymi odznakami LOPP i PCK.

R. rodziny nie założył.

 

Album inżynierów, III 5–6 (fot.); Łoza, Czy wiesz, kto to jest?; Składy osobowe Politechniki Lwowskiej, 1912–32; – Hist. Nauki Pol., IV; Kronika Politechniki Lwowskiej 1930–4; – „Czas. Techn.” 1937 s. 96, 1938 s. 280, 1939 nr 5; – Informacje Pawła Rybickiego.

Stanisław Marian Brzozowski

 

 
 

Powiązane zdjęcia

   
 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 
 
 

Postaci z tego okresu

 

w biogramy.pl

 

Tadeusz Różewicz

1921-10-09 - 2014-04-24
poeta
 

Juliusz Bursche

1862-09-19 - 1942-02-20
doktor teologii
 
więcej  

Postaci z tego okresu

 

w ipsb

 

Józef Rosiński

1885 - 1943-02-26
leśnik
 
 

Jan Franciszek Smulski

1867-02-04 - 1928-03-18
prawnik
 
więcej  
  Wyślij materiały Wyślij ankietę
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.