Szafarkiewicz Stanisław (1853–1885), inżynier, wydawca, działacz gospodarczy.
Ur. 6 II w Poznaniu, był najstarszym synem Brunona Józefa (zob.), i Emilii z Malinowskich (1824–1869).
S. kształcił się w szkole realnej w Poznaniu oraz (do r. 1874) w Szczecinie. Po odbyciu jako elew budowniczy rocznej praktyki budowlanej na kluczborsko-poznańskiej linii kolejowej, podjął w r. 1875 studia w Technische Hochschule w Berlinie-Charlottenburgu, gdzie w r. 1880 złożył pierwszy egzamin państw. na Wydz. Budownictwa. Następnie rozpoczął obligatoryjną dla dopuszczenia do drugiego egzaminu państw. dwuletnią rządową praktykę inżynierską przy regulacji rzeki Warty, między Śremem i Owińskami. W r. 1881 porzucił jednak praktykę i przeniósł się do Warszawy, gdzie w poł. r. 1882 objął po Władysławie Żukowskim kierownictwo (od numeru 19–20) ilustrowanego dwutygodnika „Inżynieria i Budownictwo”. Niezrażony brakiem poczytności pisma, przejął t.r. również jego wydawanie; wzbogacił je o „Dodatek dla Ślusarzy i Mechaników” oraz opublikował (T. 4 nr 5) swój jedyny artykuł Budowa dworków wiejskich, przedstawiający projekt wiejskiej rezydencji i propagujący w architekturze siedzib ziemiańskich wzory francuskie. Był również w r. 1882 autorem nowatorskiego programu zewidencjonowania metodą ankietową zasobów mineralnych i środków produkcji Król. Pol.; na 40 tys. ankiet rozesłanych do ziemian, przemysłowców, górników i przyrodników odpowiedziało zaledwie 47 osób, toteż przedsięwzięcie zakończyło się fiaskiem i przyniosło znaczne straty finansowe. Bez powodzenia postulował też S. utworzenie przy warszawskim Tow. Kredytowym Ziemskim biura ds. opracowania statystyki niewykorzystanych bogactw mineralnych, nieużytków i wód jako źródła energii, a także (na początku r. 1884) stałej wystawy przemysłowo-handlowej w Warszawie. S. wydał własnym nakładem prace: Ignacego Homułki „Drzewa krajowe, ich wzrost, własności i sposób użytkowania w przemyśle” (W. 1884) oraz Józefa Łubieńskiego „Zasoby mineralne krajowe, ich skład, własności i sposób użytkowania w przemyśle” (W. 1885), a także „Mapę poglądową Królestwa Polskiego” Jadwigi Wójcickiej (W. 1885), przechowywaną w Muz. Mazowsza Zachodniego w Żyrardowie. Obok Stanisława Przystańskiego i Adolfa Suligowskiego wszedł na początku r. 1885 w skład powołanej przez warszawskie Tow. Popierania Przemysłu i Handlu komisji ds. oceny systemu sygnalizacji kolejowej Augusta Aleksandrowicza. Przy redakcji „Inżynierii i Budownictwa” otworzył biuro zarobkowe, które nieodpłatnie pomagało technikom i innym specjalistom w poszukiwaniu pracy, a rzemieślnikom nieposiadającym własnych sklepów ułatwiało zbyt wyrobów. T.r. musiał zawiesić słabo sprzedający się „Dodatek dla Ślusarzy i Mechaników”. Zmarł 5 VIII 1885 w Warszawie śmiercią samobójczą, spowodowaną wg Aleksandra Świętochowskiego świadomością «niemożności urzeczywistnienia swych społecznych ideałów»; został pochowany na cmentarzu Powązkowskim.
W małżeństwie z Marią z Kurnatowskich (ur. ok. 1860) miał S. córkę Anielę (ur. 1883), zamężną od ok. r. 1900 z Witoldem Brodnickim (ok. 1880–1912).
Bibliogr. historii Pol. XIX w., II cz. 1; Bibliogr. Warszawy, I; Łoza, Słown. architektów; Polska bibliografia sztuki 1801–1944, Wr. 1991 IV cz. 1; – Jaroszewski T. S., Od klasycyzmu do nowoczesności: o architekturze polskiej XVIII, XIX i XX wieku, W. 1996; Kmiecik Z., Prasa warszawska w okresie pozytywizmu (1864–1885), W. 1971; Prus B., Kroniki, Oprac. Z. Szweykowski, W. 1956–60 VI–IX; – „Ateneum” 1885 nr 12 s. 575; „Biesiada Liter.” 1885 nr 33 s. 98–9; „Czas” 1885 nr 179; „Dzien. dla Wszystkich i Anonsowy” 1885 nr 171; „Gaz. Roln.” 1885 nr 33 s. 403; „Inżynieria i Budownictwo” 1885 nr 15 s. 221–2 (ilustr.); „Kłosy” 1885 nr 1050 s. 106–7, nr 1051 s. 119–22 (ilustr.); „Kraj” 1885 nr 31 s. 16; „Kron. Rodzinna” 1885 nr 16 s. 512; „Kur. Warsz.” 1885 nr 216; „Prawda” 1885 nr 33 s. 393 (A. Świętochowski); „Przegl. Techn.” 1885 nr 9 s. 72; „Przegl. Tyg.” 1885 nr 33 s. 434; „Tyg. Powsz.” 1885 z. 32 s. 501; „Zorza” 1885 nr 33; – Mater. Red. PSB: Zapiski dot. rodzin Szafarkiewiczów vel Szczutowskich Władysława Szafarkiewicza.
Zbigniew Pustuła