Szeptycki Szymon h. własnego (1715–1789), kasztelan przemyski.
Ur. w Szeptycach (ziemia przemyska), był młodszym synem Filipa, nazywanego łowczym przemyskim (przez T. Żychlińskiego błędnie tytułowanego chorążym przemyskim bądź buskim), i Elżbiety z Chronowskich h. Gryf, córki Aleksandra i Konstancji z Podoskich. Miał brata Ludwika, w zakonie Leona (zob.). Jego kuzynem był Andrzej Szeptycki, w zakonie Atanazy (zob.).
Dn. 27 XI 1746 otrzymał S. nominację na cześnikostwo lwowskie i mimo nieważności przywileju (wcześniej, 29 IX t.r., urząd ten dostał Cyprian Zapolski) tytułował się konsekwentnie cześnikiem lwowskim. Jako asesor ziemi lwowskiej podpisał 23 IV 1750 w Sądowej Wiszni laudum i instrukcję sejmiku poselskiego woj. ruskiego. Na mocy otrzymanego 8 X t.r. konsensu królewskiego star. horodelski Paweł Starzyński przekazał S-emu w r. 1752 star. kozickie (Kozice i Jemielna w ziemi lwowskiej). W lipcu 1754 scedował S. przed aktami grodzkimi lwowskimi sumę 2 tys. złp. Mikołajowi Szeptyckiemu, wicesgerentowi grodzkiemu przemyskiemu. Na sejmiku w Sądowej Wiszni, 9 IX t.r., został obrany deputatem z ziemi lwowskiej do Tryb. Kor., jednak 10 IX i 11 IX zaszły manifestacje przeciw sejmikowi, a następnie przed Tryb. Kor. w Lublinie pozwano marszałka, asesorów i deputatów. Sejmik wiszeński w instrukcji poselskiej z 23 VIII 1756 zalecał posłom staranie, by S-emu przywrócono część wsi Szeptyce, niegdyś włączoną do ekonomii samborskiej, za co S. miał przekazać ekonomii dobra równej wartości; postulat ten powtórzono w instrukcji poselskiej sejmiku wiszeńskiego z 21 VIII 1758. Zapewne wkrótce potem odstąpił S. swą część Szeptyc podczaszemu lwowskiemu Franciszkowi Szeptyckiemu, który jako jej dziedzic wystąpił 25 VIII 1760. Po śmierci Zapolskiego S. otrzymał 6 XII 1756 powtórny, tym razem prawomocny, przywilej na cześnikostwo lwowskie. Jako marszałek koła rycerskiego podpisał 25 VIII 1760 laudum i instrukcję poselskiego sejmiku wiszeńskiego.
Na przedkonwokacyjnym sejmiku w Sądowej Wiszni S. wszedł 6 II 1764 w skład sądów kapturowych ziemi lwowskiej i pow. żydaczowskiego oraz podpisał akt zawiązanej tego dnia konfederacji pod laską Adama Czartoryskiego, generała ziem podolskich; został też obrany jednym z dwóch posłów do prymasa Władysława Łubieńskiego. S. był deputatem z ziemi lwowskiej do Tryb. Kor. Mpol. kadencji 1765 r. (reasumpcja 11 II t.r. w Lublinie). Na sejmiku elekcyjnym 24 V we Lwowie obrano go jednym z czterech kandydatów (drugim) do sęstwa ziemskiego lwowskiego, nominacji jednak nie uzyskał. Dn. 4 VI awansował na podczaszego lwowskiego. Podczas sesji trybunalskiej 4 VIII we Lwowie, zapewne jako deputat «trzymający laskę» w zastępstwie marszałka, z okazji imienin woj. ruskiego ks. Augusta Czartoryskiego, «bal dawał z kolacyą, strzelaniem z dział i tańcami [...] wszystkich tu przytomnych gości zaprosiwszy lautissime częstował». W czasie sejmu 1766 r. był w Warszawie, m.in. załatwiał sprawy swego brata Leona, biskupa lwowskiego. Dn. 26 IX 1767 na lwowskim sejmiku deputackim został asesorem i podpisał laudum. Obrany na sejmiku we Lwowie 15 VII 1768, reprezentował woj. ruskie (ziemie: lwowską, przemyską i sanocką) w połączonym ponownie Tryb. Głównym Kor. kadencji 1768/9 r. Wg pochodzącej z czasów konfederacji barskiej „Rozmowy króla z księciem Czartoryskim kanclerzem W. Ks. Lit. i Poniatowskim podkomorzym kor.” S. jako deputat «kazał regimentowi ognia dawać do konfederatów w Piotrkowie». Dn. 1 VIII 1770 został kaszt. przemyskim; wg Stanisława Lubomirskiego stało się to wbrew intencjom woj. ruskiego ks. A. Czartoryskiego, bowiem «kasztelanią przemyską [...] dano Szeptyckiemu za prośbą wojewodzicowej» [być może Elżbiety z Branickich Sapieżyny, wojewodzicowej mścisławskiej]. Sejmik gospodarski ziemi lwowskiej 14 IX t.r. nakazał wypłacenie S-emu zaległej sumy 6 tys. złp. za funkcję deputacką na tryb. piotrkowski, a następny lwowski sejmik gospodarski 14 IX 1771 polecił mu wypłacić resztę tej sumy (3 tys. złp.). S. przewodniczył 31 VIII 1772 w klasztorze Reformatów w Jarosławiu obradom ostatniego już sejmiku ziemi przemyskiej.
Po pierwszym rozbiorze rezydował S. we Lwowie, jednak nadal brał udział w życiu politycznym Rzpltej. Dn. 17 X 1775 został kawalerem Orderu św. Stanisława. Jako najbliższy krewny starał się o przejęcie majątku pozostałego po śmierci brata, Leona (zm. 24 V 1779 w Radomyślu), prosząc w tej sprawie o pomoc króla Stanisława Augusta; monarcha ustanowił wtedy sąd polubowny, na czele z instygatorem kor. Stanisławem Krajewskim. Wg Juliana Pełesza S. zagarnął w tym czasie majątek brata, w tym paramenty cerkiewne, które zwrócił dopiero po długich procesach. Zabiegał o zgodę na objęcie spadku po bracie także u władz austriackich, powołując się na prawo polskie; przychylono się do proponowanej przez niego wykładni, polecając jednak oddać część na galicyjski fundusz szkolny. Na sejmie 1780 r. wszedł w skład sądu sejmowego na kadencję od 1 VI do 30 IX 1781, a na sejmie 1782 r. w skład sądu sejmowego na kadencję od 1 VI do 30 IX 1783. W r. 1782 jako członek Stanów Galicyjskich w sądzie ziemskim lwowskim wylegitymował się ze szlachectwa w Galicji. Na sejmie grodzieńskim 1784 r. kandydował bez powodzenia do Rady Nieustającej, natomiast wszedł w skład sądu sejmowego na kadencję od 1 X 1785 do 31 I 1786. Listem ze Lwowa z 20 X 1785 prosił króla o Order Orła Białego; raczej go nie otrzymał (S. Łoza w „Historii Orderu Orła Białego” wymienia go bez daty nadania). Po raz kolejny został sędzią sejmowym na sejmie 1786 r., na kadencję od 1 VI do 30 IX 1787. Udzielił pożyczki gen. artylerii lit. Kazimierzowi Nestorowi Sapieże, skoro 13 IX 1787 domagał się od niego przekazania w r. 1788 w zastawną posesję dóbr Bazalia (woj. wołyńskie) lub zwrotu całego kapitału wraz z odsetkami.
S. miał w ziemi lwowskiej Rogoźno oraz Malczyce, które po pierwszym rozbiorze kupił dla niego brat Leon, zabezpieczając na nich dożywocie dla jego żony; w ziemi przemyskiej posiadał część Szeptyc. Wraz z żoną (ius communicativum z 29 VI 1757) dzierżył w ziemi lwowskiej star. kozickie (królewskie wsie Kozice i Jemielna); w r. 1770 opłacał z niego 1013 złp. 7 gr kwarty. Po pierwszym rozbiorze władze austriackie pozostawiły mu to starostwo; zajęto je dopiero po śmierci wdowy w r. 1811 i sprzedano na licytacji (Kozice 4 XI 1811, a Jemielną 7 II 1812). S. zmarł 18 IX 1789.
S. był żonaty od 20 VI 1756 (ślubu w kościele Bernardynów we Lwowie udzielił arcybp lwowski Mikołaj Wyżycki) z Anną z Trembińskich (Trębińskich) (zm. ok. 1811), córką Waleriana (zm. 1754), podsędka ziemskiego lubelskiego, i Ludwiki z Rostworowskich (zm. 1803), córki Jana Wiktoryna Rostworowskiego (zob.), siostrą Salomei (Józefy?), żony Tadeusza Dzieduszyckiego (zob.), i Anieli, żony Macieja Starzeńskiego (zob.), damą Krzyża Gwiaździstego od r. 1782 (podobnie jak siostra Józefa od r. 1779 i matka od r. 1792). Wspierając starania męża o uzyskanie majątku po bracie, zabiegała ona o pomoc u sekretarza w. kor. Jacka Ogrodzkiego, któremu z kolei starała się ułatwiać sprawy w lwowskim gubernium. Prowadziła salon literacki we Lwowie, a także w Malczycach. Wzięła udział w sąsiedzkiej inicjatywie literackiej i ogłosiła swe wiersze w efemerycznym czasopiśmie „Zabawa Literatów w Kompanii Pożytecznie Bawiącej się Utworzona, a dla rozrywki Kochających Nauki Wydrukowana” (Przemyśl 1794, 1798). W małżeństwie tym miał S. córkę Mariannę Eleonorę Dominikę, od r. 1784 żonę Macieja Jabłonowskiego (zob.), któremu wniosła w posagu Malczyce.
Boniecki, VIII 113; Dawni pisarze polscy od początków piśmiennictwa do Młodej Polski, W. 2000 I 389; Estreicher, XXX (błędne imię Anny Szeptyckiej), XXXIV; Górzyński S., Arystokracja polska w Galicji. Studium heraldyczno-genealogiczne, W. 2009 s. 363–4; Kawalerowie i statuty Orderu Orła Białego 1705–2008, Oprac. M. Męclewska, W. 2008; Kosiński A., Przewodnik heraldyczny, Kr. 1877 I 614–15; Łoza, Hist. Orderu Orła Białego; Łoza, Kawalerowie; Maleczyński K., Urzędnicy grodzcy i ziemscy lwowscy 1352–1783, Lw. 1938 s. 128, 135; Niesiecki, X dod. 427; Poczet szlachty galicyjskiej i bukowińskiej, Lw. 1857 s. 251; Repertorium znajdujących się w Bibliotece Uniwersyteckiej we Lwowie aktów zajęcia i sprzedaży dóbr królewskich i kościelnych, Oprac. E. Barański, Lw. 1909; Słown. Geogr. (Jamelna, Kozice); Uruski, V 299; Sozański, Imienne spisy osób; Urzędnicy III/1 (błędnie jako star. kozienicki); Żychliński, I 313–14, III 100, V (tablice geneal. Szeptyckich), XVI 238; – Aftanazy, Dzieje rezydencji, VII; Chotkowski W., Historia polityczna kościoła w Galicji za rządów Marii Teresy, Lw. 1909 I; Literatura konfederacji barskiej, Red. J. Maciejewski i in., W. 2009 II; Ščurat V., L’vivs’kyj tyždnevnyk z 1749 r., „Zapysky Naukovoho Tovarystva im. Ševčenka” R. 16: 1907 t. 77 s. 182; – Akta grodz. i ziem., XXIII; Czemeryński K., O dobrach koronnych byłej Rzeczypospolitej polskiej wedle źródeł wiarygodnych, Lw. 1870 Dz. 1 s. 153; Diariusz Sejmu [...] R. MDCCLXXXIV..., W. 1785 s. 25, 29, 35; Dunin-Borkowski J. S., Panie polskie przy dworze rakuskim, Lw. 1891; Korespondencja między Stanisławem Augustem a Ksawerym Branickim łowczym koronnym w roku 1768, Wyd. L. Gumplowicz, Kr. 1872 s. 53; Listy Katarzyny z Potockich Kossakowskiej, Wyd. K. Waliszewski, P. 1883; Lubomirski S., Pamiętniki, Wyd. W. Konopczyński, Lw. 1925; Summarjusz królewszczyzn w całej Koronie Polskiej z wyrażeniem possesorów i siła która płaci rocznej kwarty spisany roku 1770, Wyd. E. Piotrowski, Żytomierz 1861 s. 16; Vol. leg., VIII 966, IX 3, 9, 32; – „Gaz. Warsz.” 1782 nr 64; – AGAD: Metryka Kor., Sigillata, nr 27 s. 364, nr 28 s. 25, nr 31 k. 25v, nr 32 k. 95v, Zbiór Mater. Różnej Proweniencji, nr 303 s. 221; B. Czart.: rkp. 687 s. 695–730; B. Jag.: rkp. 5344 t. IV k. 204, rkp. 5346 t. II k. 390.
Andrzej Haratym