Puchalski Tadeusz Józef Wojciech (1901–1979), leśnik, docent hodowli lasu, kierownik Katedry Ogólnej Hodowli Lasu Wyższej Szkoły Rolniczej w Poznaniu. Ur. 22 IV w Krakowie, był synem Karola, notariusza, i Marii z Grabowskich.
Lata dziecięce i szkolne P. spędził w Milówce nad Sołą, miasteczku Beskidu Żywieckiego, którego przyroda wpłynęła na wybór przyszłego zawodu. Następnie uczęszczał do IV Państwowego Gimnazjum Realnego w Krakowie, gdzie w r. 1920 zdał egzamin dojrzałości. W l. 1920–4 studiował na Wydziale Rolniczo-Leśnym Uniw. Pozn., w dn. 10 XII 1925 uzyskał dyplom inżyniera leśnictwa. Od połowy kwietnia 1924 do r. 1940 pracował w lasach Dóbr Żywieckich kolejno jako asystent, adiunkt, zarządca lasów i wreszcie samodzielny referent do spraw hodowli lasu. W r. 1926 ukończył państwowy kurs Urzędu Wojewódzkiego Lwowskiego dla samodzielnych gospodarzy leśnych. Pracując w nadleśnictwie Jeleśnia w Beskidzie Zachodnim na południowy wschód od Żywca, przeprowadził w l. 1932–4 obserwacje nad biologią i rozwojem drzewek z uzupełnień w dwudziestoletnich czystych uprawach świerkowych. W ich wyniku napisał dysertację pt. Badania nad rozwojem świerków z uzupełnień w pierwszym okresie wydzielania („Roczniki Nauk Roln. i Leśnych” T. 38: 1936), na podstawie której uzyskał 12 XI 1936 doktorat nauk leśnych na Wydziale Rolniczo-Leśnym Uniw. Pozn. Otrzymał za pracę tę w r. 1935 «Medal Brązowy» Uniw. Pozn.
W pierwszym roku okupacji niemieckiej P. był nadal zarządcą w Lasach Żywieckich w Zarządzie Leśnym Rycerka, lecz 30 IX 1940 został zwolniony. Następnie, od 7 XI t. r. do połowy kwietnia 1942, pracował w Głównym Wydziale Lasów Generalnego Gubernatorstwa w Krakowie, po czym od maja 1942 był zarządcą prywatnych lasów Potockich w Rymanowie Zdroju. Tutaj zasłużył się wraz z kilkoma innymi leśnikami w dbałości o stan zachowania lasów, obniżając przed administracją niemiecką zasobność drzewostanów, wysokość etapów rębnych lub dostarczając negatywny surowiec drzewny pochodzący z trzebieży.
Po wojnie, po upaństwowieniu tych lasów, P. od lipca 1945 był nadleśniczym Lasów Państwowych w Kórniku pod Poznaniem. Od marca 1950 pracował na Wydziale Leśnym Uniw. Pozn. początkowo jako adiunkt w Katedrze Ekonomiki i Polityki Leśnej. We wrześniu t. r. objął jako zastępca profesora kierownictwo Katedry Ogólnej Hodowli Lasu na Uniw. Pozn., potem w Wyższej Szkole Rolniczej (WSR), która powstała w r. 1951. Okresowo wykładał także naukę o środowisku leśnym i ochronę przyrody. Habilitował się 27 V 1961 na Wydziale Leśnym Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie na podstawie pracy pt. Kształtowanie się świerków pod wpływem różnego siedliska i zagęszczenia na przykładzie młodnika w górnym reglu Pilska (Beskid Żywiecki), („Roczniki Wyższej Szkoły Rolniczej w P.”, Dodatek nr 3: 1961). Dn. 7 III 1962 otrzymał nominację na docenta etatowego hodowli lasu wspomnianej katedry, którą kierował do 31 VIII 1970, tj. do chwili reorganizacji jednostek naukowo-dydaktycznych WSR, w rezultacie której pracował jako docent Instytutu Przyrodniczych Podstaw Leśnictwa WSR. Był P. w l. akad. 1960/61 i 1961/2 prodziekanem Wydziału Leśnego WSR, w l. 1964–6 prodziekanem Zaocznego Studium Zawodowego na Wydziale Leśnym WSR, w l. 1957–63 członkiem Rady Naukowo-Dydaktycznej Leśnych Zakładów Doświadczalnych WSR w Poznaniu. W l. 1964–6 kierował Zaocznym Studium Zawodowym Wydziału Leśnego WSR. Był członkiem wielu komisji, m. in. Komisji Weryfikacyjno-Egzaminacyjnej na stopień inżyniera leśnictwa na Wydziale Leśnym WSR. W l. 1957–62 opiekował się uczelnianym kołem Polskiego Tow. Turystyczno-Krajoznawczego. Na emeryturę P. przeszedł 30 IX 1971, ale nadal utrzymywał ścisły kontakt z uczelnią.
P. był jednym z wybitnych specjalistów w zakresie hodowli lasów górskich. Praktykę zdobył w trakcie dwudziestoletniej pracy terenowej w leśnictwie górskim, uzupełnioną następnie pięcioletnią praktyką leśnictwa nizinnego. Na uczelni dał się poznać jako świetny dydaktyk i wychowawca, łączący umiejętnie praktykę z teorią. W trudnych warunkach zorganizował od podstaw Katedrę Ogólnej Hodowli Lasu, którą kierował dwadzieścia lat. Rozwinął w niej i prowadził zespołową problematykę badawczą dotyczącą dynamiki wzrostu młodników leśnych. Był czołowym znawcą ekologii górskich drzew leśnych i ich roli produkcyjnej, zwłaszcza świerka pospolitego. Prowadził długofalowe badania własne nad przyrostem grubości i cechami hodowlanymi ekotypów świerka istebniańskiego i puszczańskiego w naturalnym borze górnoreglowym, co znalazło podsumowanie w jego pracy habilitacyjnej. Ogłosił około 65 publikacji, w tym 4 książki i tyleż skryptów akademickich. Szczególnie ważne były prace stanowiące szeroką syntezę zagadnień hodowlanych: Wzrost drzew i drzewostanów (W. 1968) i Rębnie w gospodarstwie leśnym (W. 1972), które przedstawiały i wyjaśniały w aspekcie biologicznym i ekologicznym szereg spraw związanych z praktycznymi zabiegami pielęgnacyjnymi, zmierzającymi do wytworzenia nowego drzewostanu. Wspólnie ze Zbigniewem Prusinkiewiczem napisał podręcznik akademicki: Ekologiczne podstawy siedliskoznawstwa leśnego (W. 1975). P. wydał także, głównie dla słuchaczy studiów zaocznych, skrypty, które miały po kilka wydań: Wybrane zagadnienia z hodowli lasu – Ekologia lasu (P. 1966, 1970), Wybrane zagadnienia z hodowli lasu – Wzrost drzew i drzewostanów (P. 1969), Wybrane zagadnienia z hodowli lasu – Rębnie w lesie nasiennym (P. 1971) oraz Siedliskoznawstwo leśne (wspólnie z Z. Prusinkiewiczem, P. 1963, 1964, 1968). Myśliwska pasja P-ego nacechowana głęboką etyką łowiecką znalazła odzwierciedlenie w artykułach o posługiwaniu się bronią myśliwską, a także w bibliofilskim wydaniu książkowym Broń śrutowa i technika strzelania (W. 1978). Był członkiem Poznańskiego Tow. Przyjaciół Nauk, Polskiego Tow. Leśnego, Polskiego Związku Łowieckiego i innych. P. odznaczał się wrażliwością artystyczną, był zamiłowanym muzykiem wiolonczelistą. Zmarł 10 II 1979 w Poznaniu i pochowany został na cmentarzu Junikowskim. Był odznaczony m. in. Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1972).
W małżeństwie od 28 IX 1963 z Mieczysławą z Rozmarynowiczów P. dzieci nie miał.
Bibliografia publikacji pracowników Wyższej Szkoły Rolniczej w Poznaniu 1945–1965, P. 1974; toż 1966–1970, P. 1976; toż 1971–1975, P. 1980; Skład osobowy i spis wykładów Wyższej Szkoły Rolniczej w Poznaniu za lata: 1953/54–1979/80; Katalog rozpraw doktorskich i habilitacyjnych 1959–1961, W. 1962; Wykaz stopni i tytułów naukowych nadanych w dziedzinie leśnictwa i drzewnictwa polskiego w latach 1918–1964, W. 1966; Wyższa Szkoła Rolnicza w Poznaniu, Informator, P. 1969 s. 50; – Dzieje akademickich studiów rolniczych i leśnych w Wielkopolsce 1919–1969, P. 1970; Kronika Uniwersytetu Poznańskiego za r. szk. 1934/35, P. 1936 s. 37; Kronika Wyższej Szkoły Rolniczej w Poznaniu za l. akad. 1951/52–1958/59, P. 1960; Leśnictwo polskie w okresie drugiej wojny światowej, W. 1967; Nauki leśne w Polsce 1920–1970, Wr. 1977; Nauka w Wielkopolsce, P. 1973; Zabielski B., Lasy Doświadczalne Wyższej Szkoły Rolniczej w Poznaniu, P. 1967 s. 31, 49, 54; – „Gaz. Zach.” 1979 nr 35 s. 4; „Głos Wpol.” 1979 nr 35 s. 5; „Roczniki Akademii Rolniczej w Poznaniu CXXXV”, Tom specjalny – „60 lat akademickich studiów rolniczych i leśnych w Poznaniu”, P. 1981 s. 115, 116, 123, 134, 338–40 (fot.); „Sylwan” R. 122: 1980 nr 5 s. 68–70 (fot); – Arch. Akad. Roln. w P.: Akta osobowe P-ego.
Andrzej Dzięczkowski