INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu
 Teodor Opęchowski     

Teodor Opęchowski  

 
 
Biogram został opublikowany w 1979 r. w XXIV tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Opęchowski Teodor (1854–1914), lekarz, profesor terapeutyki i kierownik kliniki uniwersytetu charkowskiego. Ur. 29 V na Podolu, był synem Mieczysława. Szkołę średnią ukończył w r. 1871 w Warszawie i wstąpił na Wydział Lekarski Uniw. Warsz. Po roku przeniósł się do uniwersytetu kijowskiego, który ukończył w r. 1876. T. r. mianowany młodszym ordynatorem w Szpitalu Wojskowym w Kijowie, był jednocześnie asystentem w szpitalnej klinice dermatologicznej Ludwika Góreckiego. Od połowy 1880 r. do grudnia 1883 uzupełniał wykształcenie za granicą, mając delegację na 2 lata z Departamentu Medycznego Min. Spraw Wojskowych, i na krótko tylko przyjeżdżał do Kijowa. W Wiedniu pracował m. in. w instytucie patologii doświadczalnej S. Strickera, w klinikach M. Kaposiego, L. Schroettera, H. Zeissla, H. Bembergera; w Paryżu w instytucie fizjologicznym E. J. Marey’a i w klinikach J. M. Charcota, Ch. Potaina, A. Fourniera i in.; w Londynie w szpitalu M. Mackenziego; w Berlinie m. in. w uniwersyteckim instytucie fizjologicznym E. Du Bois-Reymonda i klinikach F. T. Frerichsa, K. E. Schroedera i na oddziale fizjologicznym H. Honeckera; w Strasburgu w instytucie patologicznym F. Recklinghausena, instytucie anatomicznym W. Waldeyera, laboratorium farmakologii doświadczalnej O. Schmiedeberga, instytucie fizjologicznym F. Goltza i klinice A. Kussmaula.

O. przeprowadzał badania doświadczalne, łącząc je z obserwacjami klinicznymi. Chcąc wyjaśnić etiologię łuszczycy teorią neurogenną, prowadził badania histologiczne gruczołów wewnętrznego wydzielania (Dejstvie chrizofanovoj kisloty pri psoriasis, „Protokoły Kievskiego Obščestva Vračej” 1880, Histologisches zur Innervation der Druesen, „Archiv für die gesamte Physiologie des Menschen und der Thiere” 1882). Badał ciśnienie w małym krążeniu (Ober die Druckverhaeltnisse im kleinen Kreislaufe, „Sitzungsberichte der kaiserlichen Akademie der Wissenschaften mathematisch-naturwissenschaftliche Klasse” 1881, „Archiv für die gesamte Physiologie des Menschen und der Thiere” 1882), zlokalizowane działanie zimna na powierzchnię kory mózgu (Sur l’action localisée du froid, appliqué à surface de la région corticale du cerveau, „Compte-rendu des séances de la société de biologie” 1883). Badając fizjologię aktu połykania, wykrył skupienie zwojów na wielkich gałęziach nerwów błędnych pod błoną surowiczą w okolicy wpustu i na powierzchni żołądka (splot podsurowiczy Opęchowskiego). Wywnioskował, że w nerwie błędnym przebiegają włókna działające wielorako, wykrył anatomicznie oddzielny nerw (nervus dilatator cardiae) i wykazał istnienie osobnych nerwów (constrictores cardiae), uzyskując pierwszeństwo w rozwiązywaniu fizjologii aktu połykania (Über die Innervation der Cardia durch die Nervi Pneumogastrici, „Zentralblatt für die medizinische Wissenschaften” 1883, „Verhandlungen d. physiologischen Gesellschaft zu Berlin” 1883, Automatie, Reflex- und Hemmungsvorgaenge an der Cardia, w: „Congrès périodique international des sciences médicales”. Compte-rendu publié au nom du Bureau par C. Lange, T. I Copenhague 1886 Section de Physiologie). Badał zachowanie się naczyń krwionośnych podczas schorzeń przewodu pokarmowego (Zur pathologischen Anatomie der geschwürigen Processe im Magentractu, „Archiv für pathologische Anatomie und Physiologie und für klinische Medizin” 1889) i wpływ środków farmakologicznych na małe krążenie (Das Verhalten des kleinen Kreislaufes gegenüber einigen pharmakologischen Agenlien besonders gegen die Digitalisgruppe, „Zeitschrift für klinische Medizin” 1889).

Po powrocie O. doktoryzował się w r. 1884 na uniwersytecie dorpackim na podstawie rozprawy o zakończeniach nerwowych w sercu (Ein Beitrag zur Lehre von den Herznervenendigungen, „Archiv für mikroskopische Anatomie” 1883). Zaraz został docentem patologii doświadczalnej i w l. 1884–8 wykładał ją na uniwersytecie oraz na kursach diagnostyki lekarskiej, prowadząc ćwiczenia z perkusji, auskultacji, laryngoskopii i rynoskopii, cieszące się dużą frekwencją. W r. 1886 objął tymczasowe kierownictwo klinicznego oddziału uniwersyteckiego okręgowego szpitala w Dorpacie. W r. 1888 otrzymał nagrodę Hamburgera za prace dotyczące unerwienia żołądka. W okresie 15 I – 15 VIII 1889 przebywał za granicą, wygłaszając referaty i przedstawiając swoje osiągnięcia. Po powrocie w r. 1889 został powołany na konsultanta chorób nerwowych w instytucie klinicznym Heleny Pawłowny w Petersburgu i spędził tam 2 lata. W grudniu 1891 został mianowany profesorem nadzwycz. terapeutycznej kliniki w Charkowie, w Szpitalu Aleksandrowskim zorganizował klinikę, przeznaczając własne fundusze na jej wyposażenie. Zasłynął jako wykładowca, diagnosta i lekarz. W r. 1895 przedstawił wydziałowi lekarskiemu projekt poliklinicznego kształcenia studentów IX i X semestru. W r. 1903 został kierownikiem katedry terapeutycznej uniwersytetu charkowskiego, kliniki terapeutycznej uniwersytetu i wykładowcą diagnostyki lekarskiej w Charkowskim Żeńskim Instytucie Lekarskim. Brał udział w pracach towarzystw lekarskich rosyjskich i europejskich, w r. 1890 został członkiem Tow. Lekarskiego Warszawskiego; przedstawiał wyniki swoich badań na międzynarodowych kongresach lekarskich w Kopenhadze (1884), Wiesbaden (1889), Moskwie (1897).

O. ogłosił ogółem 27 prac. Poza wymienionymi do ważniejszych należą: Über die gesamte Innervation des Magens („Zentralblatt für Physiologie” 1889, „Deutsche Medizinische Wochenschrift” 1889, „Vrač” 1889), Über Centren und Lietungsbahnen für die Muskulatur des Magens („Archiv für Anatomie und Physiologie” Physiologische Abteilung, 1889), K raspoznavaniju mestopoloženija jazvy želudka (w: „Trudy I Sjezda Rossijskich Terapeutov”, 1910) i Zur Diagnostik der Lokalisation des Magengeschwueres („Münchener Medizische Wochenschrift” 1919), w których wykazywał istnienie punktów uciskowych (Opęchowskiego) na kręgosłupie w przypadkach wrzodu żołądka, pozwalających na zlokalizowanie wrzodu. Pozostałe prace były kliniczne lub kazuistyczne, dotyczyły przeważnie chorób serca. Był też redaktorem rosyjskiej wersji książki O. Vierordta „Diagnostik der Inneren Krankheiten” w r. 1889. O. zyskał sławę głównie swoimi pracami w zakresie unerwienia serca i żołądka. On pierwszy zajął się gruntownym zbadaniem ośrodkowego układu nerwowego i dróg prowadzących do żołądka. Opracował schemat, który oznacza jako główne ośrodki wpustu i odźwiernika ciało prążkowane i jądro soczewkowate, a wzgórkom czworaczym przyznaje ośrodki dla wszystkich części żołądka. Odznaczony orderami, piastował godność rzeczywistego radcy stanu. Pomimo przebywania na obczyźnie kontaktował się z krajem, odwiedzał go, w jego domu spotykała się polska inteligencja. Zmarł 10 I 1914 (data śmierci wg S. Podoleckiego) w Berlinie po operacji raka żołądka. Pochowany został w Fajsławicach (gub. lubelska) 20 I 1914.

 

Biogr. Lexikon d. hervorr. Ärzte, München 1962; Biografičeskij Slovar, Jurjev 1903 II; Kośmiński, Słownik lekarzów; – Kaulbersz J., Fizjologia czynności wegetatywnych, W. 1953 s. 205; Konczałowski M., Klinika chorób wewnętrznych, W. 1937 II 427; Podolecki S., Życie i działalność naukowa T. O-ego, „Pol. Tyg. Lek.” R. 11: 1956 nr 40 s. 1723–9 (fot., spis prac O-ego i prac o O-m); – „Charkovskij Medicinskij Žurnal” T. 17: 1914 nr 1 s. 86–7; „Gaz. Lek.” R. 49: 1914 nr 5 s. 142; „Książka” R. 14: 1914 nr 1–2 s. 106–7; „Kur. Warsz.” 1914 nr 20, 21; „Lwow. Tyg. Lek.” R. 9: 1914 nr 2 s. 6; „Medycyna i Kron. Lek.” R. 49: 1914 nr 4 s. 82; „Mies. Terapeutyczny” R. 4: 1914 nr 34 s. 1082; „Now. Lek.” R. 26: 1914 nr 3 s. 143; „Pam. Tow. Lek. Warsz.” T. 86: 1890 s. 65, T. 110: 1914 s. 108–11 (spis prac); „Tyg. Ilustr.” 1914 1 półr. nr 5 s. 93 (fot.); „Zdrowie” R. 30: 1914 nr 2 s. 140.

Teresa Ostrowska

 

 
 

Powiązane zdjęcia

   
 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 
 
 

Postaci z tego okresu

 

w biogramy.pl

 

Walerian Czuma

1890-12-24 - 1962-04-07
dowódca obrony Warszawy
 

Władysław Jaszczołt

1883-11-11 - luty 1962
wojewoda łódzki
 
więcej  

Postaci z tego okresu

 

w ipsb

 

Stanisław Smoleński

1853-07-26 - 1889-12-22
lekarz
 

Jerzy Sienkiewicz

1897-03-28 - 1980-11-09
historyk sztuki
 

Józef Czyżewski

1857-12-25 - 1935-10-21
działacz narodowy
 
więcej  
  Wyślij materiały Wyślij ankietę
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.