Osóbko (Osóbka) Teodor, pseud. Bliżyniak T. O. (1868–1937), ślusarz, działacz PPS. Ur. 1 IV we wsi Bliżyn w pow. koneckim, był synem Jana, rzemieślnika, i Józefy z Garbatów. Po wyuczeniu się zawodu ślusarza zaczął w r. 1886 pracować w Warszawie. Nawiązał tu kontakt z byłymi proletariatczykami i kiedy w r. 1891 wyjechał do Sosnowca, był już systematycznie zaopatrywany w literaturę socjalistyczną. We wrześniu 1894 otrzymał pracę w fabryce Peltzerów w Częstochowie, gdzie początkowo nie wiązał się organizacyjnie i czynnego udziału w ruchu socjalistycznym nie brał. W r. 1898 uczestniczył w zorganizowaniu obchodów pierwszomajowych. Jednak przybyły do Częstochowy inż. Stanisław Żmigrodzki wciągnął O-ę do organizowania kół Polskiej Partii Socjalistycznej (PPS). O. w niemałym stopniu przyczynił się do szybkiego rozwoju PPS w Częstochowie: niebawem poza fabryką Peltzerów powstały koła w fabryce wyrobów jutowych i konopnych B. Oderfelda, przędzalniach «Motté» i «Częstochowiance» oraz na Rakowie. Jako członek kierownictwa Okręgowego Komitetu Robotniczego O. angażował wykładowców i instruktorów dla tych kół, a w mieszkaniu jego mieszczącym się w jednym z domów fabrycznych odbywały się wszystkie ważniejsze zebrania z udziałem przedstawicieli kierownictwa partyjnego. Dokonane w Częstochowie 3 IX 1899 zabójstwo agenta policji Józefa Szancenberga spowodowało falę aresztowań, a jako jednego z pierwszych aresztowano 17 XI t. r. O-ę pod zarzutem przynależności do PPS, kolportowania nielegalnej literatury i udziału w zamachu. Więziony w Piotrkowie, został jesienią 1900 przewieziony do Warszawy, gdzie miał być oddany pod sąd wojskowy, bowiem «ochrana» podejrzewała go, że był głównym inicjatorem zamachu na Szancenberga i nawet zamierzał go sam wykonać. Ostatecznie, po 18 miesiącach śledztwa, skazano go w kwietniu 1881 na 5 lat zesłania do Syberii Wschodniej.
Przez kilka miesięcy O. więziony był w Butyrkach w Moskwie, a stąd etapami wysłano go do miejsca zesłania u ujścia rzeki Udy. W r. 1902 uzyskał zezwolenie na osiedlenie się w Małyszewce koło Bałagańska, a w r. 1904 zezwolono mu na wyjazd do Irkucka. Za pośrednictwem przebywającego tam Tadeusza Rechniewskiego nawiązał kontakt z polskimi zesłańcami i otrzymał pracę w warsztatach mechanicznych Kolei Zabajkalskiej. W Irkucku był bardzo pomocny wielu katorżnikom i zesłańcom politycznym, którym ułatwiał ucieczki i udzielał schronienia. U niego zatrzymał się także Piotr Czerwiński, przybyły do Irkucka z zamiarem zgładzenia gen. P. K. Rennenkampfa w czasie jego ekspedycji karnych na Syberii. W r. 1914 został O. prezesem zorganizowanego w Irkucku Polskiego Komitetu Pomocy Więźniom Politycznym. Podczas pierwszej wojny światowej działał w rosyjskiej partii socjalistów-rewolucjonistów. Był członkiem miejscowego komitetu i w czasie rewolucji lutowej 1917 r. uczestniczył w walkach. Następnie, z ramienia partii, wszedł do Rady Delegatów Robotniczych i Żołnierskich, jednak po wybuchu rewolucji październikowej złożył mandat i wycofał się z działalności. W r. 1921 zwolnił się z pracy i wyjechał z rodziną do Moskwy, a w r. 1922 do Polski. W listopadzie t. r. został na krótko aresztowany jako «podejrzany politycznie».
O. osiadł w Częstochowie i pracował jako kierownik brygady ślusarzy na kolei. Był członkiem Stowarzyszenia byłych Więźniów Politycznych. O jego działalności politycznej w Polsce brak informacji, jedynie tylko na podstawie opinii wojewody kieleckiego z r. 1930 wiadomo, że brał udział w «organizacjach wrogich». W r. 1931 odznaczony został Srebrnym Krzyżem Zasługi, a w rok później na wniosek Komisji Odznaczeniowej PPS i Komisji Syberyjskiej odznaczono go Krzyżem Niepodległości. Pod pseud. Bliżyniak O. napisał dla potrzeb PPS broszurę propagandową Kiedy i w jakich warunkach powstał „Czerwony Sztandar” i co on oznacza? (b. m. i r.), ogłosił wspomnienia W walce o Niepodległość (Częstochowa 1931) oraz Wspomnienia bojowca („Dziś i Jutro” 1934 nr 29 s. 2, nr 30 s. 2, nr 31 s. 2, nr 32 s. 2, nr 33 s. 2). Zmarł 18 V 1937 w Częstochowie.
O. był żonaty od r. 1902 z Heleną z Opatowieckich (ur. 1877), która przebywała z nim na Syberii. Miał troje dzieci: Kamilę (ur. 1903), Helenę (ur. 1905), nauczycielkę, i Stanisława (ur. 1918).
Brat O-i Marceli, aresztowany na krótko razem z nim w r. 1889, później działał w PPS na terenie Bliżyna i Suchedniowa w Kieleckiem.
Fot. w: Bliżyniak T. O., W walce o Niepodległość, Częstochowa 1931 s. 30; – Księga życiorysów działaczy ruchu rewolucyjnego w Polsce, W. 1939 I 192 (fot.); – Materiały do historii P.P.S. i ruchu rewolucyjnego w zaborze rosyjskim od r. 1893–1904, W. 1911 II 146–7; – „Poufny Przegl. Inwigilacyjny” 1922 nr 101 poz. 98; – CAW: Akta Krzyża Niepodległości t. 69c; Centr. Arch. KC PZPR: Arch. PPS 305/VI-63 k. 400; Urząd Miejski w Częstochowie – Ewidencja ludności: Karty ewidencyjne w kartotece meldunkowej; – Odpis aktu zgonu wydany przez Urząd Stanu Cywilnego w Częstochowie 18 VII 1978 (w posiadaniu autorki).
Alicja Pacholczykowa