INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu
 Tomasz Franciszek Czapski      Tomasz Franciszek Czapski, Biskup Chełmiński - portret w zbiorach Muzeum Diecezjalnego w Pelplinie - źródło kopii cyfrowej: www.muzeum.diecezja.org - fragment.

Tomasz Franciszek Czapski  

 
 
Biogram został opublikowany w 1938 r. w IV tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Czapski Tomasz Franciszek († 1733), z opata cystersów pelplińskich biskup chełmiński, był synem Franciszka Mirosława, podkom. malborskiego, dziedzica Przyłubia, Starych i Nowych Polaszek, i Zofii z Holtów Guldenbalków. Pleban w Milenz na Żuławach w r. 1701 i kanonik chełmiński, tegoż roku koadiutor opata pelplińskiego Skoroszewskiego, zatwierdzony przez króla Augusta II, zrezygnował z kanonii w r. 1702; w tymże roku prawie wszystkimi głosami wybrany został opatem. Wzniósł nowy kościół w Pogutkach, a rezydencję opacką w Pelplinie, ozdobił kościół opacki nowym ołtarzem, amboną i potężnymi mosiężnymi świecznikami. Przez 9 lat był generalnym komisarzem prowincji polskiej i litewskiej oo. cystersów. Zamianowany 1 VII 1726 bpem Diany i koadiutorem cum iure succedendi bpa chełmińskiego Kretkowskiego, miał wówczas lat przeszło 40, kapłaństwa około 20. Rządy opackie sprawował do zgonu bpa koadiuta (grudz. 1730).

Rządy biskupie rozpoczął 5 I 1731 (ingres do katedry chełmżyńskiej odbył w św. Trójcę, witany m. i. panegirykiem przez rektora koleg. toruń. Błociszewskiego, krzesło senackie objął 11 II 1731, poza tym był w Warszawie tylko w paźdz. 1732). Gorliwy i pracowity pasterz, wizytował całą diecezję pomezańską i część chełmińskiej, m. i. świątynie radzyńskie i grudziądzkie wraz z klasztorem pp. benedyktynek, wydając zarządzenia reformacyjne, dotyczące kultu i zabezpieczenia własności kościołów; w grudniu 1732 wizytował kościół katedralny (dwa razy odprawił tradycyjną procesję Bożego Ciała w Toruniu, uroczyście wraz z oo. jezuitami podejmowany i obdarzony przez radę miasta). Ważny jest obszerny jego »processus ad clerum«, datowany w marcu 1732. Nakazał odbywać wizyty dziekańskie i kongregacje dekanalne, rekolekcje, nauki katechizmowe zwłaszcza w Pomezanii dla wiernych narodowości niemieckiej, przypomniał obowiązek rezydencji przy kościołach, obrony praw Kościoła, przedkładania sobie umów dzierżawnych, uroczystego opatrywania chorych, chowania ubogich z eksportą i mszą św. itd. Wróciwszy z sejmiku malborskiego, zaniemógł w Starogardzie i tutaj zmarł 23 IV 1733. Pochowany w katedrze chełmżyńskiej.

 

Portrety bpa: na epitafium w Chełmży i w pałacu bpim w Pelplinie.

Arch. bpie w Pelplinie. Mscr. Sedl. Arch. Kapit. B. IV nr 3 i 49; Kron. jez. toruń. (rkp.); Kron. bened. grudz. (rkp.); Lib. mort. eccl. Szynych; Rzepnicki, Vitae praesulum, III 110 n.; Niesiecki; Lengnich, Gesch. Preuss., IX 389 n.; Wernicke, Gesch. Thorns, II 408 n.; Kujot, Opactwo pelpl., 1875, 284 n.; Wölky, Katalog d. Bfe Culm. w »Erml. Zeitschr.« VI 433; Märcker, Gesch. länd. Ortsch. Thorn., 681; »Przew. Katol.« 1931, 664; Frydrychowicz, Gesch. Cist. Abtei Pelplin, 111 n.; Mańkowski A., Prałaci i kanonicy kat. Chełm. w »R. T. N. Tor.«, XXXIII 24 n.; »Katolik Diec. Chełmińsk.« 1851, 272 i 301.

Ks. Alfons Mańkowski

 
 
 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 

Postaci powiązane

   
 

Postaci z tego okresu

 

w biogramy.pl

 
 
więcej  

Postaci z tego okresu

 

w ipsb

 

Piotr Puzyna h. Oginiec

1664-07-21 - 1717-03-01
jezuita
 

Maciej Dogiel

1715-08-06 - 1760-02-24
pijar
 

Teofil Olędzki h. Rawicz

XVII w. - przed 22 VIII 1708
marszałek wołkowyski
 
więcej  
  Wyślij materiały Wyślij ankietę
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.