Sierpiński (Sierpowski, z Lublina, Lubelczyk) Walenty (2. poł. XVI w.), doktor medycyny, wydawca prac medycznych. Ur. w Lublinie, w rodzinie mieszczańskiej, był synem Mikołaja.
W półr. letn. 1538 S. wpisał się do metryki Uniw. Krak. i wiosną 1541 otrzymał stopień bakałarza sztuk wyzwolonych. Przypuszczalnie również w Krakowie promował się na magistra filozofii. Studiował m.in. u profesorów Bartłomieja Sabinki i Piotra z Poznania i być może pod ich kierunkiem poznawał podstawy wiedzy lekarskiej. Dzięki pomocy swego protektora, Stanisława Tęczyńskiego (przyszłego woj. sandomierskiego), wyjechał w r. 1547 na studia medyczne do Padwy, gdzie brał udział w zajęciach praktycznych słynnego klinicysty Giovanniego Battisty de Monte zwanego Montaną oraz V. Casale (z tym ostatnim pozostawał w dużej zażyłości), słuchał także wykładów anatoma B. Landa. Interesowały go również zagadnienia humanistyczne («studia litteraria»). Promowany 7 III 1552 przez F. Frigimelica na doktora medycyny w uniw. padewskim, kontynuował dalszą naukę medycyny w Bolonii pod kierunkiem H. Paduana, zaś u U. Aldrovandiego studiował botanikę. Poznał ośrodki naukowe w Wenecji, Florencji i Rzymie. Być może pod wpływem uczniów Montana, a przede wszystkim Casali, wydawcy kilku dzieł tego uczonego, podjął się S. zebrania i przygotowania do druku utworów i notatek z wykładów Montana, którego cenił najwyżej spośród swych profesorów, nie tylko jako autora obserwacji klinicystycznych, ale przede wszystkim jako autora komentarzy do dzieł Hipokratesa, Galena, Rhazesa i Awicenny. W r. 1554 wydał w Wenecji kilkanaście prac Montana, m.in.: „Consultationum medicinalium centuria prima” (z dedykacją dla woj. wileńskiego Mikołaja Radziwiłła «Czarnego»), „Libri duo: alter de fecibus, alter de urinis” (dedykowaną S. Tęczyńskiemu), „Opuscula. I De characterismis febrium. II Quaestio de febre sanguinis. III De uterinis affectibus” (z dedykacją dla bpa chełmskiego Jakuba Uchańskiego), ,,In nonum librum Rhasis ad Mansorem regem Arabum expositio” (dedykowana kard. G. Poggio, z przedmową N. Rontana, kolegi S-ego ze studiów w Padwie, Wenecji, Florencji i Rzymie), „In libros Galeni de arte curandi ad Glauconem explanationes” (dedykowane królowi Zygmuntowi Augustowi), „In tertium primi epidemiorum sectionem explanationes” (Wenecja 1554, dedykowane kaszt. brzeskiemnu Łukaszowi Górce).
Już współcześni podkreślali zasługi S-ego jako wydawcy poczytnych w Europie dzieł medycznych (były one przedrukowywane) oraz pietyzm, z jakim traktował tekst Montana, unikając jakichkolwiek zmian merytorycznych. Pod koniec 1554 r. powrócił S. do kraju. Wbrew wcześniejszym zapowiedziom zrezygnował wkrótce z prowadzenia dalszych prac nad twórczością Montana, prawdopodobnie w wyniku niepowodzeń w poszukiwaniu mecenasów, którzy pomogliby mu finansowo. W r. 1556 ukazały się jeszcze (także w Wenecji) „In quartam fen primi canonis Avicennae lectiones”, w r. 1557 – ,,Explanationes in secundum caput libri canonis Avicennae”. W czerwcu 1555 B. Sabinka polecał S-ego bpowi warmińskiemu Stanisławowi Hozjuszowi jako «zdatnego lekarza», lecz do zaangażowania go nie doszło. Ostatecznie S. osiadł na stałe w Lublinie, być może w związku z ofiarowanymi mu wtedy prebendami w Konopnicy i Częstoborowicach w Lubelskiem, z których jednakże szybko zrezygnował. Poza praktyką lekarską sprawował w Lublinie obowiązki rajcy (pod nazwiskiem Sierpowski), a w l. 1571–2 piastował godność burmistrza. Wiadomo jeszcze, że po r. 1574 sporządził zapis na rzecz kolegiaty św. Michała w Lublinie.
Wg Tadeusza Czackiego S. był autorem dwóch rozpraw medycznych: «De impotentia et causis ineptie ad statum matrimonii» (1545) oraz «O różnych chorobach i leczeniu ich» (Kr. 1592), dedykowanych Janowi Zamoyskiemu (obie prace zaginęły). Zmarł przed r. 1600.
Z małżeństwa z mieszczką lubelską miał S. córkę Elżbietę, zamężną za Prędotą Dzierzkiem, sędzią grodzkim lubelskim.
Estreicher; Giedroyć, Źródła do dziej. medycyny; Hist. Nauki Pol., I 314, VI; Kośmiński, Słown. lekarzów; – Barycz, Historia UJ: tenże, Polacy na studiach w Rzymie; tenże, Rozwój nauki w Polsce w dobie Odrodzenia, w: Odrodzenie w Polsce. Materiały sesji naukowej PAN 25–30 października 1953, T. 2: Historia nauki, Red. B. Suchodolski, Cz. 1, W. 1956 s. 141; Lachs J., Polscy uczniowie padewskiej szkoły lekarskiej, „Arch. Hist. i Filoz. Med.” T. 1: 1924 s. 147–8; Majer J., Kilka wiadomości o Walentym z Lublina i Walentym Fontanie, „Roczn. Wydz. Lek. UJ” T. 8: 1845 s. 172–87; Riabinin J., Lekarze w księgach miejskich lubelskich XVI–XVIII w., L. 1933 (dodatek nauk. do „Dzien. Zarządu m. Lublina”) s. 31–2; Stankowa M., Kancelaria miasta Lublina, W. 1968; Wadowski J. A., Kościoły lubelskie, Kr. 1907; Zieliński W., Monografia Lublina, L. 1878 s. 18–19, 60–1; – Album stud. Univ. Crac. II 289; Hosii epistolae, II; Sierpiński F. [Wstęp w:] Montanus J. B., In artem parvam Galeni explanationes, Venetiis 1554; Statuta nec non liber promotionum; – AP w L.: Księgi miejskie Lublina, Acta advocatialia nr 157 s. 178v., 317v, nr 159 s. 571; Arch. Archidiec. w L.: Acta Consistor. Lubel. 1553–9, Rep. A 16 s. 79v. i passim; – Mater. Red. PSB: Odpisy Henryka Barycza z ksiąg promocji medyków i artystów uniw. padewskiego.
Wanda Baczkowska