Rotkiewicz Wilhelm Oswald (1906–1983), radiotechnik, profesor Politechniki Wrocławskiej i Politechniki Warszawskiej. Ur. 27 VII w Dokszycach (pow. Wilejka), był synem Zenona, bogatego ziemianina, a po r. 1918 także sędziego, i Klaudii z Karnickich.
Naukę rozpoczętą w korpusie kadetów w Petersburgu R. kontynuował potem w Jugosławii i maturę zdał w r. 1924 w Sarajewie. W l. 1924–9 studiował mechanikę na Politechn. Warsz.; po otrzymaniu dyplomu inżynierskiego pracował tam w l. 1929–39 jako starszy asystent i wykładowca z zakresu radiotechniki, a równocześnie jako starszy konstruktor i kierownik oddziału odbiorników radiowych Państwowych Zakładów Tele i Radiotechnicznych (PZT) w Warszawie, gdzie już wtedy zasłynął jako wybitny polski konstruktor krótkofalowych, superheterodynowych odbiorników radiowych, w r. 1930 pierwszego polskiego taniego masowego odbiornika kryształkowego – deftefonu, którego Państwowe Wytwórnie Łączności wyprodukowały wnet 500 tys. sztuk, oraz dla tego odbiornika pierwszego polskiego wzmacniacza na prąd stały, zmienny i na zasilanie bateryjne – amplifonu. Na ten temat ogłosił z Januszem Groszkowskim artykuł Amplifikator z automatyczną regulacją wzmocnienia („Wiad. i Prace Inst. Radiotechnicznego” 1929 z. 10).
Po wybuchu wojny 1939 r. ewakuował się R. z grupą polskich radiowców do Jugosławii, gdzie do r. 1941 kierował grupą konstrukcyjną jugosłowiańskich radiostacji wojskowych w Wojskowych Zakładach Technicznych w Čačak. Potem przy próbie ucieczki przed Niemcami został pochwycony przez Włochów w Mostarze i skierowany do Chorwacji. Nawiązał wtedy kontakt z partyzantką ludową i do r. 1944 pełnił funkcję szefa łączności w sztabie partyzanckim Józefa Broz-Tito, a w l. 1944–5 inżyniera łączności przy sztabie 40 Szturmowej Dyw. Partyzantów Jugosłowiańskich (wraz z synem Piotrem). W l. 1945–8 R. zorganizował Zakłady Radiowe «Diora» w Dzierżoniowe i kierował nimi jako dyrektor naczelny. Wtedy też skonstruował oryginalny i bardzo udany polski odbiornik «Pionier», którego wnet wyprodukowano ponad 1 mln sztuk. W l. 1947–49 kierował też w Dzierżoniowie Centralnym Laboratorium Konstrukcyjnym. W l. 1949–64 pracował na Politechn. Wrocł. (od r. 1954 jako profesor nadzwycz., od r. 1962 jako profesor zwycz.) kierując do r. 1952 Katedrą Urządzeń Radiotechnicznych na Wydz. Elektrycznym, w l. 1952–64 katedrami na Wydz. Łączności: w l. 1952–3 Katedrą Urządzeń Radiotechnicznych, w l. 1953–63 Katedrą Techniki Odbiorczej, w l. 1963–4 Katedrą Radiotechniki. W l. 1964–7 kierował Katedrą Radiologii na Wydz. Elektroniki, w l. 1970–6 zakładem radiologii w ramach Instytutu Radioelektroniki na Wydz. Elektroniki Politechn. Warsz., gdzie po przejściu na emeryturę wykładał dalej w Instytucie Radioelektroniki kompatybilność elektromagnetyczną w radiotechnice i kierował pracami naukowymi w uprawianej dyscyplinie. Zgromadził wokół siebie szkołę radiotechników, do której należeli m. in. Jan Hołownia, Mieczysław Grobelny, Andrzej Treter, Ryszard Żarko, Stanisław Łęczycki, Ryszard Strużak, Tadeusz Kaliszewski, Adam Piątkowski.
R. był autorem ponad 100 prac ogłaszanych w „Życiu Gospodarczym”, „Przeglądzie Telekomunikacyjnym”, „Pracach Instytutu Łączności”, „Pracach Instytutu Tele i Radiotechnicznego”, „Pracach Przemysłowego Instytutu Telekomunikacji”, poza tym większych opracowań, jak Technika odbioru radiowego (W. 1950–4 I–II, Wyd. 2, 1959), Pomoce do wykładów z urządzeń radiowych odbiorczych i wzmacniaczy (Wr. 1951, 1953), Technika odbioru radiowego. Miernictwo (W. 1963, 1965), Przemysłowe zakłócenia radioelektryczne i ich zwalczanie (W. 1968), Technika izmerenij pri radiopriëme (Moskva 1969), Technika odbioru radiowego. Podstawowe układy wielkiej częstotliwości (W. 1973), Elektromagnetic Compatibility in Radio Engineering (W. 1982). W l. 1948–54 R. był też autorem szeregu patentów, jak na urządzenie do wykrywania zwojów zwartych w cewkach, na obwód wejściowy z eliminatorem częstotliwości pośredniej w odbiorniku z przemianą częstotliwości, na obwód wyjściowy z eliminatorem sygnałów lustrzanych w odbiorniku z przemienną częstotliwością, na cewkę wielkiej częstotliwości z regulowanym rdzeniem proszkowym oraz na sposób wyrobu takich cewek, wreszcie na obwód wejściowy wzmacniacza lampowego z eliminatorem przydźwięku sieci.
R. wchodził do rad naukowych Polskiego Radia i Telewizji, Instytutu Łączności, Przemysłowego Instytutu Telekomunikacji i in. instytutów resortowych. Był (od r. 1928) członkiem Stowarzyszenia Elektryków Polskich (SEP), a w l. 1950–5 prezesem jego oddziału w Dzierżoniowie, od r. 1978 jego centralnego kolegium do spraw radiotechniki. Od r. 1945 był członkiem Stronnictwa Demokratycznego, ale większej działalności w nim nie przejawiał. Z zamiłowaniem uprawiał fotografikę, sporty: pływacki i samochodowy, przyrodoznawstwo (zbieranie grzybów, różdżkarstwo, badanie sieci geobiologicznej). Zmarł nagle 3 XII 1983 w Warszawie i został pochowany na cmentarzu Ewangelicko-Augsburskim. Był odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, jugosłowiańskimi orderami za zasługi dla narodu ze srebrną gwiazdą oraz braterstwa ze srebrnym wieńcem, srebrnym medalem za zasługi dla gospodarki radzieckiej i wieloma odznakami. W r. 1986 imieniem R-a nazwano Technikum Radiotechniczne w Dzierżoniowie.
R. był żonaty trzykrotnie: z Marią ze Smoleńskich, z Jadwigą ze Szmigrodzkich i ze Stanisławą ze Strzelczyków. Z pierwszego małżeństwa miał synów: Andrzeja, matematyka, Piotra, elektronika, i Pawła, psychologa.
Historia elektryki polskiej, W. 1976 I 321, III (fot.); Księga XXV-lecia Politechniki Wrocławskiej 1945–1970, Wr. 1970 I 87, 249–51, 260, II (częściowa bibliogr.); Politechnika Warszawska 1915–1965, W. 1965 s. 378, 390; Politechnika Wrocławska w okresie dziesięciolecia 1945–1955, Wr. 1957; Rutkiewicz I., Archipelag nauki, Wr. 1966 s. 291; – „Życie Warszawy” 1983 nr 291, 295, 297, 298, 301, 1986 nr 170; – Nekrologi: „Stolica” 1984 nr 21, „Trybuna Ludu” 1983 nr 292, „Życie Warszawy” 1983 nr 291, 1986 nr 170; – Mater. Red. PSB (ankieta Interpressu do „Kto jest kim w Polsce 1984”); – Informacje żony Stanisławy Rotkiewiczowej.
Stanisław Marian Brzozowski