Pietrzykowski Władysław (1911–1944), dziennikarz i działacz socjalistyczny. Ur. w Warszawie na Pelcowiźnie w rodzinie kolejarskiej, po ukończeniu gimnazjum w Warszawie był od r. 1934 wolnym słuchaczem Wydziału Prawa i Nauk Ekonomiczno-Społecznych Wolnej Wszechnicy Polskiej (WWP). Nie ukończył jednak tej uczelni prawdopodobnie na skutek zaangażowania się w pracę polityczno-społeczną. Już od r. 1931 P. działał w Organizacji Młodzieży Towarzystwa Uniwersytetu Robotniczego (OMTUR), związanej ideologicznie z Polską Partią Socjalistyczną (PPS). W r. 1932 P. był przez pewien czas zastępcą sekretarza głównego OMTUR. Radykalny w swoich wystąpieniach, m.in. postulował na przedkongresowej konferencji organizacji warszawskiej PPS w dn. 9–10 V 1931 zrzeczenie się przez posłów socjalistycznych mandatów, opuszczenie Sejmu i skoncentrowanie całego wysiłku na pracy w terenie. W r. 1933 P. pisywał artykuły na temat młodzieży robotniczej dla pisma akademickiej młodzieży socjalistycznej „Płomienie”. Po rozpoczęciu studiów wyższych P. został w r. 1934 członkiem Związku Niezależnej Młodzieży Socjalistycznej (ZNMS) i był delegatem tej organizacji na całą WWP. W l. 1936–7 był przewodniczącym warszawskiego ZNMS. Za działalność polityczną został w czerwcu 1934 aresztowany podczas udziału w masówce antyopłatowej na Uniw. Warsz. Wielokrotnie brał udział w różnych pracach politycznych ZNMS. Uczestniczył w rozmowach o jedność działania z Organizacją Młodzieży Socjalistycznej «Życie», sam był jednak raczej zwolennikiem porozumienia przede wszystkim ze Związkiem Polskiej Młodzieży Demokratycznej i Legionem Młodych, aby razem utworzyć Front Młodej Lewicy Polskiej. W środowisku warszawskim uchodził za zwolennika prawego skrzydła PPS.

W latach bezpośrednio poprzedzających drugą wojnę światową P. pracował zawodowo jako dziennikarz. W l. 1936–7 podpisywał jako odpowiedzialny redaktor „Dziennik Popularny” i zamieszczał tam przeglądy prasy oraz liczne artykuły, m.in. na temat faszyzacji ruchu narodowego, domagał się autonomii szkół wyższych, dostępności wiedzy dla wszystkich. Artykuły jego ukazywały się także w tym okresie w „Tygodniu Robotnika” oraz w „Akademiku Socjaliście” i w „Walce Młodych”, które były wtedy dodatkami do „Robotnika”. Dn. 9 I 1938 uczestniczył w zbiorowym odczycie pt. „Demokracja w ofensywie”, razem z Mieczysławem Niedziałkowskim, Ireną Kosmowską, Mieczysławem Michałowiczem i Wandą Wasilewską; P. mówił wówczas o sytuacji młodego pokolenia. W dn. 11 II 1939 został wybrany na członka Warszawskiego Okręgowego Komitetu Robotniczego PPS. We wrześniu 1939 P. brał udział w organizowaniu Robotniczego Komitetu Pomocy Społecznej i Brygady Robotniczej Obrony Warszawy.

W czasie okupacji niemieckiej P. pracował początkowo w banku «Społem» w Warszawie, a potem był przedstawicielem tego banku w Ostrowcu. Związany z organizacją Polskich Socjalistów (PS), został od kwietnia 1942 kierownikiem pododdziału sabotażowego PS w Ostrowcu i utrzymywał kontakty PS ze Skarżyskiem i Starachowicami. Aresztowany na początku 1943 r., został w kwietniu 1943 wywieziony z transportem z Pawiaka do Oświęcimia. Tam pracował w komando Planierung, potem zachorował na tyfus i znalazł się w szpitalu obozowym. Zmarł prawdopodobnie jesienią 1944 w Oświęcimiu.

Brak informacji o stosunkach rodzinnych. Starszy brat P-ego Zygmunt (zm. przed 1939) był także działaczem ruchu robotniczego.

Bartoszewski W., Warszawski pierścień śmierci, W. 1970; Mulak J., Lewica socjalistyczna w Warszawie. Październik 1939 – wrzesień 1941, w: Warszawa lat wojny i okupacji, Z. 1, W. 1971 s. 302; Pilch A., Studencki ruch polityczny w Polsce w latach 1932–1934, Kr. 1972; Rudziński E., Działalność polityczna Organizacji Młodzieży Towarzystwa Uniwersytetu Robotniczego w latach 1931–1936, W. 1961; Żarnowski J., Polska Partia Socjalistyczna w latach 1935–1939, W. 1965; – Leszek Raabe we wspomnieniach przyjaciół, W. 1963; Minorski S., Czas przed burzą, W. 1974; Zaremba Z., Wojna i konspiracja, Londyn 1957; – Informacje Jana Kędzierskiego i Tadeusza Korala z r. 1980.

Krzysztof Dunin-Wąsowicz