Szczepański Władysław, pseud. Zygmunt Dołęga (1881–1958), dyrygent, popularyzator muzyki.
Ur. 19 IV w Jassach w Rumunii, był synem Adolfiny i Ludwika, inżyniera kolejowego, wicedyrektora Kolei Lwowsko-Czerniowiecko-Jasskiej. Miał trzech braci: Kazimierza, inżyniera, oraz Ludwika i Zdzisława, lekarzy.
S. ukończył gimnazjum humanistyczne we Lwowie. Uczył się tam także gry na fortepianie w prywatnej szkole muzycznej, prowadzonej przez Joannę Laurecką (uczennicę Karola Mikulego). Studiował następnie grę na fortepianie w klasie H. Marksa w konserwatorium (Gesellschaft der Musikfreunde) w Wiedniu. W Berlinie ukończył kurs dyrygencki pod kierunkiem czeskiego dyrygenta J. Stransky’ego. Początkowo pracował jako akompaniator w «Modernes Cabaret» w Wiedniu i występował z kwintetem fortepianowym w miejscowościach uzdrowiskowych, m.in. w Karlsbadzie, Marienbadzie i Franzenbadzie. Potem był korepetytorem chórów teatralnych w Królewcu, Norymberdze, Metzu i Lucernie. W czasie pierwszej wojny światowej służył w armii austriackiej.
Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości przyjechał S. do Lublina, gdzie pod koniec r. 1918 objął funkcję kapelmistrza teatralnego; w tym charakterze pracował w r. 1919 w teatrze w Sosnowcu. Od r. 1920 był w Krakowie kapelmistrzem kolejno w Teatrze Nowości przy ul. Starowiślnej 21 i Teatrze Miejskim Opery i Operetki przy ul. Rajskiej 12. Równocześnie występował jako akompaniator, m.in. śpiewaczek: Jadwigi Lachowskiej i Kazimiery Horbowskiej oraz węgierskiego skrzypka Emila Telmányi. Wspólnie z Ludwikiem Sempolińskim kierował w Krakowie zespołem operetki w teatrze przy ul. Rajskiej; 29 III 1924 odnieśli obaj sukces wystawieniem „Madame Pompadour” L. Falli.
W ślad za Sempolińskim wyjechał S. w r. 1925 do Wilna, gdzie został dyrygentem w Teatrze Muzycznym «Lutnia». Dość szybko wypracował sobie wysoką renomę w tamtejszym środowisku muzycznym. Recenzenci zachwalali wykonane pod jego batutą operetki „Dorina” J. Gilberta (premiera w październiku 1925; „Dzien. Wil.” 1925 nr z 27 X) i „Baron cygański” J. Straussa („Ekspress” 1927 nr z 19 I). Wg Sempolińskiego był S. «znakomitym aranżerem. Pod jego batutą każda fraza świetnie brzmiała». W l. 1926–9 współpracował z «Redutą» Juliusza Osterwy, występującą w Teatrze Miejskim na Pohulance. W Sali Miejskiej przy ul. Ostrobramskiej organizował poranki muzyczne, a także uczestniczył w koncertach w większych miastach kresowych.
W r. 1928 został S. kierownikiem orkiestry Rozgłośni Wileńskiej Polskiego Radia; transmitowane od jesieni t.r. jego koncerty muzyki klasycznej zyskały spore uznanie. W radiu wileńskim wykonywał także muzykę popularną oraz występował w audycji „Podwieczorek przy mikrofonie”. Wspólnie ze śpiewaczką Janiną Korsak Targowską objeżdżał Wileńszczyznę z koncertami pieśni polskich. W r. akad. 1928/9 objął po Tadeuszu Szeligowskim kierownictwo chóru akademickiego studentów USB; z jego udziałem przygotował kantatę „Widma” Stanisława Moniuszki (1 XI, 3 XI, 9 XI 1930; w l.n. wykonywał ją w okresie Zaduszek). Od r. 1929 był nauczycielem w Szkole Sztuki Tańca. Jako Zygmunt Dołęga prowadził w l. 1929–31 koncerty letnie Wileńskiej Orkiestry Symfonicznej. W charakterze dyrygenta akompaniatora uczestniczył w koncertach organizowanych na cele społeczne lub z okazji uroczystości narodowych. Dyrygował też chórem pocztowym w Wilnie oraz orkiestrą zdrojową w Druskiennikach. W 1. poł. l. trzydziestych odszedł z orkiestry Rozgłośni Wileńskiej Polskiego Radia.
W l. trzydziestych w wileńskim Teatrze Muzycznym «Lutnia» pełnił S. funkcję kierownika muzycznego. Przygotowywał chór, solistów i orkiestrę do prowadzonych zazwyczaj przez siebie spektakli operowych, m.in.: „Sprzedanej narzeczonej” B. Smetany, „Pajaców” R. Leoncavalla, „Jasia i Małgosi” E. Humperdincka, „Siostry Angeliki” G. Pucciniego, „Starej baśni” Władysława Żeleńskiego oraz „Halki” i „Strasznego dworu” Moniuszki. Dyrygował też operetkami, m.in. J. Straussa („Zemsta nietoperza” i „Baron cygański”) oraz J. Offenbacha („Orfeusz w piekle” i „Piękna Helena”). Przygotowywał muzykę do spektakli w Teatrze Miejskim oraz podkład muzyczny do filmów niemych wyświetlanych w Miejskim Kinie Kulturalno Oświatowym (m.in. do „Halki” w reż. Konstantego Meglickiego). Seanse przekształcały się czasem w popularne koncerty; w opinii recenzenta „Dziennika Wileńskiego” (1930 nr z 20 II) «na widowni słuchano muzyki z prawdziwym skupieniem graniczącym z nabożeństwem». W l. 1934–9 kierował S. orkiestrą Klubu Muzycznego. W r. 1936 wrócił do prowadzenia orkiestry Rozgłośni Wileńskiej Polskiego Radia. Przygotował prapremierę operetki „Księżniczka błękitu” Michała Józefowicza (20 II 1937) na jubileusz 50-lecia jego pracy twórczej.
Po wybuchu drugiej wojny światowej prowadził S. nadal orkiestrę Rozgłośni Wileńskiej Polskiego Radia (od 26 X 1939 radia litewskiego, także po wcieleniu w r. 1940 Wilna do ZSRR). Pod okupacją niemiecką kierował na przełomie l. 1942 i 1943 orkiestrą wykonującą muzykę jazzową i salonową (należeli do niej m.in. Szeligowski, Henryk Czyż i Arnold Rezler). Po ponownym wkroczeniu do Wilna Armii Czerwonej został w lipcu 1944 dyrygentem orkiestry Państw. Litewskiego Teatru Dramatycznego; za udział w wystawieniu „Halki” Moniuszki otrzymał tytuł «przodownika». Dn. 3 XII t.r. uczestniczył jako akompaniator w „Wieczorze Mickiewiczowskim”. W r. 1945 wystawił operetkę „Król włóczęgów” R. Frimmla, jednak w maju t.r. opuścił Wilno i przeniósł się do Torunia. Jesienią t.r. osiadł w Łodzi, gdzie wraz z zespołem operetkowym wileńskiej «Lutni» przyczynił się do reaktywowania Teatru Komedii Muzycznej «Lutnia». Podjął w nim pracę jako kierownik muzyczny i dyrygent oraz korepetytor solistów i chóru. Uczestniczył w wystawieniu kilkunastu operetek, m.in. w r. 1946 „Maricy” E. Kálmána (premiera 27 VI), „Wesołej wdówki” (premiera 13 IX) i „Miłości cygańskiej” (premiera 20 IX) F. Lehára, w r. 1948 „Zemsty nietoperza” (premiera 28 III) i „Pięknej Heleny” (premiera 20 X), a także „Córki pani Agnot” Ch. Lecoqua (premiera 27 V 1950). Wskutek choroby zaniechał w r. 1950 działalności dyrygenckiej. Zmarł 8 IV 1958 w Łodzi. Był odznaczony Medalem Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości (1929).
S. był żonaty z Antoniną z Lejtanów (ur. 1906); małżeństwo było bezdzietne.
Błaszczyk, Dyrygenci; Słown. Teatru Pol.; – Ankudowicz-Bieńkowska M., Polskie życie muzyczne w Wilnie lat II Rzeczypospolitej, Olsztyn 1997 (fot. zbiorowe); Hernik Spalińska J., Życie teatralne w Wilnie podczas II wojny światowej, W. 2005; Komorowska M., Wileński teatr śpiewny między wojnami, w: Wilno teatralne, Red. M. Kozłowska, W. 1998; – Sempoliński L., Wielcy artyści małych scen, W. 1968; – IS PAN: Almanach sceny polskiej (wersja cyfrowa); Teatr Muzycz. w Ł.: Życiorys S-ego oraz zbiór rec. z występów S-ego; – Informacje Diany Poskuty-Włodek i Romana Włodka z Kr.
Elżbieta Orman