INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu

Wojciech Bystrzonowski h. Sokola  

 
 
1699-04-13 - 1782
Biogram został opublikowany w 1937 r. w III tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Bystrzonowski Wojciech, h. Sokola (1699–1782), jezuita, matematyk, popularyzator nauk przyrodniczych i matematycznych. Ur. 13 IV w Kiełczynie, pochodził z Lubelskiego, do zakonu wstąpił w r. 1713, po zwykłych studiach uczył 6 lat w klasach niższych do retoryki włącznie, dwa lata wykładał matematykę w Krasnymstawie, 3 lata filozofię w Lublinie, 10 lat teologię tamże, poczem był rektorem w Poznaniu, Lwowie, Lublinie (2 razy), Jarosławiu, prowincjałem prow. małopolskiej (1767–70), wreszcie instruktorem trzeciej próby w Jarosławiu, gdzie go zastała kasata. Późniejsze jego dzieje są nieznane. Działalność B-go jako jezuity rozpada się na trzy pola o różnej wartości. Jako długoletni przełożony, o wybitnych zdolnościach administracyjnych, dbał o pracę zewnętrzną, apostolską, o stosunki, wspaniałość kościołów i nabożeństw, a mniejszą uwagę zwracał na szkoły. Na czas jego rządów prow. małopolską przypada załamanie się pracy szkolnej i kulturalnej tej prowincji z powodu trudności politycznych. Wiele zasług położył przez propagowanie w szerokich masach szlachty i mieszczaństwa zdobyczy nauk przyrodniczych, technicznych i astronomicznych. B. był jednym z pierwszych w Polsce wydawców zreformowanych kalendarzy, zwalczających dawne zabobony. Sam samouk, przystępnie i interesująco w Informacji Matematycznej (1743), niby w podręcznej encyklopedii, dał w skrócie całość wiedzy o rzeczach, zebrawszy razem artykuły z kalendarzy przez siebie układanych. Ujemne natomiast miała skutki działalność B-go jako teoretyka wymowy i kaznodziei. Razem z A. Malczewskim, F. Grodzickim i K. Wieruszewskim wystąpił przeciw książce Konarskiego »De emendandis eloquentiae vitiis« i wydał zbiór ćwiczeń retorycznych: Polak sensat w liście, w których po raz ostatni przemówiła zepsuta wymowa XVII w. Zmarł w r. 1782 w Lublinie.

 

Archiwum Centralne T. J., Poloniae Catalogi; Bednarski St., Upadek i odrodzenie szkół jezuickich w Polsce, Kr. 1933; Enc. Jezuitów; Załęski, Jezuici w Polsce, III; Janik, Z dziejów wymowy XVII i XVIII w. (Pamiętnik Lit. 1908); Smoleński, Przewrót umysłowy w Polsce, Kr. 1891.

Stanisław Bednarski T. J.

 

 

Powyższy tekst różni się w pewnych szczegółach od biogramu opublikowanego pierwotnie w Polskim Słowniku Biograficznym. Jest to wersja zaktualizowana, uwzględniająca opublikowane w późniejszych tomach PSB poprawki i uzupełnienia.    

 

 
 
 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 
 
 

Postaci z tego okresu

 

w biogramy.pl

 

Kazimierz Wojniakowski

1771 lub 1772 - 20.01 lub 20.12.1812
malarz
 

Michał Franciszek Stachowicz

1768-08-14 - 1825-03-26
malarz
 
więcej  

Postaci z tego okresu

 

w ipsb

 

Jakub Henryk Flemming

1667-03-03 - 1728-04-30
koniuszy litewski
 
więcej  
  Wyślij materiały Wyślij ankietę
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.