Szolc (Scholz, Schulz) Wolfgang (ok. 1505–1572/3), kupiec, ławnik, rajca lwowski.
Pochodził z Wrocławia. Miał brata Hanusza (Johanna).
Do Lwowa przybył S. zapewne w r. 1523; wg Bartłomieja Zimorowica zatrzymały go tu «sposobność handlu, gościnność mieszczan, ruska swoboda i dziewic słodka uprzejmość grecka». Dzięki małżeństwu z Dorotą, córką rajcy Stanisława Haza, wszedł do grona lwowskiego patrycjatu; w r. 1529 został obrany ławnikiem. Wspólnie z bratem Hanuszem, przybyłym do Lwowa ok. r. 1525, przyjął w r. 1531 prawo miejskie za poręczeniem wójta Hieronima Stano i ławnika Mikołaja Abreka. W l. 1533–4 i 1537–9 pełnił urząd wójta. Przed 22 II 1543 wszedł do Rady Miejskiej.
S. zajmował się głównie handlem, m.in. suknem, bronią i żelazem. Do pomocy w licznych transakcjach zatrudniał sługę Wacława (1542) i pisarza Józefa Wojewódkę (1548). Utrzymywał bliskie kontakty z Krakowem; w r. 1544 kanonik Stanisław Hozjusz i rajca Jost Decjusz ustanowili go pełnomocnikiem w sprawie spadku po mieszczaninie krakowskim Stanisławie Krupce. S. występował również jako pełnomocnik mieszczan krakowskich Wolfa Klejna, Henryka i Mikołaja Pernusów oraz Jana Władyki, a także mieszczki sandomierskiej Katarzyny Grodzkiej. Udzielał pożyczek, m.in. w r. 1541 Zofia Brodzina zwróciła mu dług w wysokości 110 grzywien, w r. 1548 Rusin Jaczko był mu winien 706 złp., a w r. 1549 krawiec Kuźma Żuczek z żoną Katarzyną 98 złp. Wspólnie z bratem Hanuszem i Jerzym Ganshornem sprzedał S. w r. 1547 Hiobowi Praÿetfuessowi, agentowi hetmana Jana Tarnowskiego, 21 wozów broni siecznej, 17 wozów żelaza oraz 115 arkebuzów, muszkietów i rusznic. Dostarczał spiż lwowskiemu ludwisarzowi Leonardowi Herle. Wszedł w skład komisji, powołanej w r. 1549 przez króla Zygmunta Augusta dla rozstrzygnięcia sporu między starszymi ormiańskimi a Grzegorzem Kyrkosem Popowiczem. Dn. 28 VIII 1550 Jerzy Zbaraski ustanowił go jednym z poręczycieli sumy 2300 złp., pożyczonej od tureckiego Żyda Mojżesza.
W r. 1554 został S. obrany burmistrzem; funkcję tę pełnił następnie w l. 1556, 1559 i 1561. Był pełnomocnikiem od r. 1555 kupca stambulskiego Mustafy Czelebiego w sporach z dłużnikami na terenie Polski, wkrótce jednak popadł z nim w konflikt. Gdy w r. 1558 był mu winien większą sumę pieniędzy, stanął w obronie innego dłużnika Czelebiego, rajcy Erazma Haza, i razem z rajcą Hieronimem Zapałą usiłował zmusić stambulczyka do zapłacenia cła od towarów wiezionych do Moskwy, mimo że był on zwolniony od cła na mocy królewskiego przywileju. Przekonawszy się jednak o nieuczciwości Haza, S. i pozostali rajcy oddali jego sprawę w r. 1560 przed sąd królewski, a 19 VI 1567 na mocy dekretu Zygmunta Augusta przekazali Czelebiemu na poczet części długu (3 tys. złp.) należące do Haza nieruchomości. Spłatę reszty należności (1300 złp.) wziął na siebie w imieniu lwowskiej Rady Miejskiej S., w zamian za co Haz zrzekł się na jego rzecz dziedzicznych praw do swej kamienicy. Latem 1569 potwierdził S. ugodę między rzeźbiarzem Hermanem Hutte (Czapką) a zatrudnionym w jego pracowni Janem Zarembą. Dn. 12 X t.r. poświadczył za Huttem w jego sporze z Piotrem, Wojciechem i Stanisławem Czarnkowskimi, oskarżającymi rzeźbiarza o niewykonanie zamówionego przez nich nagrobka zmarłego bp. poznańskiego Andrzeja Czarnkowskiego, jednak 8 VII 1570 wycofał rękojmię, ustanawiając swym pełnomocnikiem w tej sprawie syna, Józefa.
Wkrótce po osiedleniu się we Lwowie S. zaczął skupować nieruchomości, co ułatwił spadek cen działek miejskich po wielkim pożarze z 3 VI 1527. Nabył w r. 1536 od spadkobierców rajcy Mikołaja Tyczki kamienicę w Rynku między domami Margaryty Kochno i Zofii Gincowej za 780 złp., od r. 1538 miał ogród przy ul. Sokolnickiej, a w r. 1544 kupił za 50 złp. od szwagra, Melchiora Haza, dom przy ul. Szpitalnej; ponadto t.r. posiadał kilka działek na lewym brzegu Pełtwi na przedmieściu Krakowskim. Przy ul. Ruskiej w l. pięćdziesiątych wykupił części kamienicy Makarowskiej (w r. 1558 sprzedał je za 900 złp.) oraz nabył w r. 1561 od Jacka Mikułki dom. W r. 1551 uzyskał od miasta w dzierżawę na sześć lat «plateam Palczikowska seu alias Frayborkowska nuncupatam» przed bramą Halicką, z folwarkiem, łąkami, młynem i dwoma stawami. Wg lustracji z r. 1570 dzierżawił jedną z miejskich winnic na górze Kamienistej. Liczne nieruchomości przejmował dzięki udzielanym pożyczkom: za niespłacony dług 30 złp. odebrał w r. 1542 kram kupiecki przedmiejskiemu żebrakowi Klimkowi, w r. 1552 uzyskał od Rusina Chomy dom i ogród przed bramą Halicką, w r. 1560 przejął od Rusina Waśka Fedkowicza dom przy ul. Szerokiej, a w r.n. otrzymał posiadłość Anny Jaczkowej Muszyny. S. zmarł pod koniec r. 1572 lub w r. 1573, został pochowany w katedrze łacińskiej we Lwowie; w poł. XIX w. Żegota Pauli odnotował na zewnętrznej ścianie jej prezbiterium słabo widoczną płaskorzeźbę z przedstawieniem gmerku S-a i syglami «W S», być może przeniesioną z wnętrza kościoła.
W małżeństwie z Dorotą Hazówną miał S. (wg Zimorowica) dwunastu synów i dwanaście córek. Dzięki korzystnym małżeństwom potomstwa spowinowacił się z licznymi rodami patrycjatu lwowskiego, i jak zauważył na początku XVII w. jego wnuk, kronikarz Jan Alembek (zob.), «trudno znaleźć mieszczanina lwowskiego, który by powinowactwem nie łączył się z tą rodziną». Przewaga Szolców we władzach miejskich wywołała protesty rzemieślników, którzy w «supplice cechów na rajce» skarżyli się w r. 1576 królowi Stefanowi Batoremu, że S., będąc rajcą i burmistrzem, jednego ze swych synów uczynił wójtem, dwóch zięciów i trzech krewnych rajcami, a inne urzędy powierzył «konkurentom o córki». Synami S-a byli m.in. Jan (zob. Szolc-Wolfowicz Jan), Melchior (zob. Szolc-Wolfowicz Melchior), Józef, ojciec malarza Józefa (zob. Szolc-Wolfowicz Józef), Stanisław, mąż Katarzyny Giblówny, zmarły ok. r. 1574 w młodym wieku, i Wolfgang. Spośród córek S-a Katarzyna (zm. 1614), żona Hanusza (Jana) Alembeka, była matką Jana, babką m.in. Fryderyka (zob.) i Waleriana (zob.) Alembeków; jej nieznane z imion siostry zostały wydane za Tomasza Pensa, Zebalda Alembeka (brata Hanusza) i Jerzego Hentszela Brzeskiego. Zapewne córką S-a była również «Anna virgo Wolphowna», od r. 1572 żona Andrzeja Szymonowica (brata poety Szymona), matka m.in. Katarzyny, żony Stanisława Dybowickiego (zob.). Prawdopodobnie bratankiem S-a był Stancel Szolc (zob.).
Syn S-a W olfgang młodszy (zm. 1591) został przyjęty 5 III 1555 do prawa miejskiego we Lwowie; w l. 1557–77 pełnił funkcję ławnika, w l. 1571 i 1576–7 był wójtem. Wspólnie z Justem Glaczem podpisał 18 XII 1575 pod Warszawą akt elekcji cesarza Maksymiliana II Habsburga. Był jednym z reprezentantów władz miejskich przed sądem Stefana Batorego w Malborku 25 V 1577 w sprawie z pospólstwem, które oskarżyło rajców i ławników o samowolę i krzywdy. Dn. 18 XII t.r. został obrany rajcą i burmistrzem. W l. 1579–81, 1583–5 i 1589 był lonerem (skarbnikiem), w r. 1583 ponownie burmistrzem, a w l. 1584–9 prowizorem kościoła i szkoły katedralnej. Po śmierci rajcy Wojciecha Śmigleckiego, wspólnie z rajcą Walentym Wilczkiem, został wyznaczony 27 II 1584 na opiekuna majątku syna zmarłego, jezuity Marcina Śmigleckiego, przebywającego w Mediolanie. Od r. 1586 doglądał budowy fontanny przed ratuszem, zamówionej u Wojciecha Kapinosa Starszego i Andrzeja Bemera.
Dla odróżnienia się od innych rodzin Szolców potomkowie S-a używali zazwyczaj nazwiska Szolc-Wolfowicz, a w XVII w. również Wolfowicz.
Encyklopedija L’vova, L’viv 2008 II 303, 404, 2010 III 77; Kataloh perhamentnych dokumentiv Central’noho deržavnoho istoryčnoho archivu URSR u L’vovi, 1233–1799, L’viv 1972 s. 320–1; PSB (Herle Leonard); Słown. Artystów Pol. (Hutte von Herman); Urzędnicy miasta Lwowa w XIII–XVIII wieku, Tor. 2008; – Bielowski A., Szymon Szymonowic, „Pam. AU. Wydz. Filol. i Hist.-Filoz.” T. 2: 1875 s. 177, 202, 210; Dziubiński A., Na szlakach Orientu. Handel między Polską a Imperium Osmańskim w XVI–XVIII wieku, Wr. 1998; Gębarowicz M., Studia nad dziejami kultury artystycznej późnego renesansu w Polsce, Tor. 1962; Kamiński J. A., Rzeźby na starożytnej wieży miejskiej we Lwowie, „Skarbiec Pol.” T. 1: 1859 s. 51; Kapral’ M., Ukraïns’ka hromada na vulyci Rus’kij L’vova v 1550–1585 rokach, „Visnyk L’vivs’koho Universytetu”, Serija istoryčna, Vyp. 37: 2002 č. 1 s. 154; tenże, Vlasnyky neruchomosti na l’vivs’kych peredmistjach u druhij čverti XVI st., tamże, Vyp. 32: 1997 s. 190; Lemko I., Istorija L’vivs’koï Ratuši, L’viv 2008 s. 28; Łoziński W., Kupiectwo lwowskie w XVI wieku, „Bibl. Warsz.” 1891 t. 3 s. 449; tenże, Patrycjat i mieszczaństwo lwowskie w XVI i XVII wieku, Lw. 1902; tenże, Złotnictwo lwowskie w dawnych wiekach 1384–1640, Lw. 1889 s. 72; Ptaśnik J., Walki o demokratyzację Lwowa od XVI do XVIII wieku, „Kwart. Hist.” R. 39: 1925 s. 232–3; Rachwał S., Jan Alnpek i jego „Opis miasta Lwowa” z początku XVII wieku, Lw. 1930 s. 2, 20–1; Różycki E., Alembekowie i ich księgozbiory, Kat. 2001; – Akta grodz. i ziem., X (jako Schulz); Album civium Leopoliensium, rejestry przyjęć do prawa miejskiego we Lwowie 1388–1783, P.–W. 2005 I–II; Cochanoviana. Źródła urzędowe do biografii Jana Kochanowskiego, Wyd. M. Garbaczowa, W. Urban, Wr. 1985 I; Kryp’jakevyč I., L’vivs’ka Rus’ v peršij polovyni XVI st., doslidžennja i materialy, L’viv 1994; Materiały do biografii Józefa Bartłomieja Zimorowicza (Ozimka), cz. 1, Wyd. K. J. Heck, Arch. do Dziej. Liter., VIII 222; Pirawski T., Relatio status almae archidioecesis Leopoliensis, Wyd. K. J. Heck, Lw. 1893; Pomniejsze źródła do dziejów literatury i cywilizacji polskiej w XVI i XVII stuleciu, Wyd. tenże, Stryj 1890 II 22; Pryvilei mista L’vova (XIV–XVIII st.), Oprac. M. Kapral’, L’viv 1998; Social’na borot’ba v misti L’vovi v XVI–XVIII st., Red. J. P. Kis’, L’viv 1961; Zimorowicz B., Opera quibus res gestae urbis Leopolis illustrantur, Wyd. K. J. Heck, Lw. 1899; Zubryc’kyj D., Chronika mista L’vova, L’viv 2002; – B. Jag.: rkp. 5379 t. 2 k. 181, 230v, t. 3 k. 52, 180v, rkp. 5723 s. 53; Central’nyj deržavnyj istoryčnyj archiv Ukraїny we Lw.: F. 52 (Magistrat m. Lw.) op. 2 spr. 8 s. 80–1, 309, 476, 627, 630–1, spr. 9 s. 182, spr. 10 s. 5, 55–6, 173, 274, 506–8, 558, 631, 766–7, 769, 810–11, 1010, 1029, 1134, 1136, 1142, 1256–7, 1326, 1405–6, 1429, 1461, spr. 11 s. 150–1, 200, 383, 804, 1506, 1517, spr. 12 s. 283, 1251, spr. 13 s. 87–8, 134, 148, 450–1, 568, 584, 756, spr. 15 s. 846–7, spr. 16 s. 125–7.
Agnieszka Biedrzycka i Bohdana Petryshak