Kazanowski Adam Hieronim h. Grzymała (zm. 1651), kasztelan halicki. Był synem Hieronima, chorążego sandomierskiego, i Zofii Latoszyńskiej, podczaszanki krakowskiej, wdowy po Samuelu Niewiarowskim. W r. 1637 w kampanii ukraińskiej hetmana Mikołaja Potockiego przeciw Kozakom Karpa Skidana i Pawła Pawluka wiódł własną chorągiew kozacką; odznaczył się w bitwie pod Kumejkami 16 XII 1637 r. Uczestniczył też w r. n. w działaniach przeciw powstańcom kozackim Ostrzanina i Huni. W r. 1642 został K. po ojcu chorążym sandomierskim, a następnie kasztelanem halickim. W r. 1646 był rotmistrzem królewskim. We wrześniu 1647 r., w czasie pogrzebu królewicza Zygmunta Kazimierza, syna Władysława IV, niósł ciało do grobu. W maju 1648 r. w bitwie pod Korsuniem K. wziął udział z własną chorągwią kozacką (50 koni), która została w walce całkowicie rozbita. Ponieważ znał osobiście Bohdana Chmielnickiego, senat wyznaczył go w czerwcu t. r. do pomocy Adamowi Kisielowi w rokowaniach z hetmanem zaporoskim o ugodę i uwolnienie hetmanów z niewoli. Na sejmie 1649 r. zadeklarował nową chorągiew kozacką, ze 100 koni złożoną, z którą walczył pod Beresteczkiem w pułku kasztelana krak. Mikołaja Potockiego. K. zginął w bitwie beresteckiej 29 VI 1651 r., podobno uniesiony przez porywistego konia w sam środek nieprzyjaciela. Widocznie dobrze zapisał się w pamięci szlachty, skoro sejmik proszowski, poczynając od grudnia 1651 r., kilkakrotnie dopominał się «o pamięć o potomstwie» K-ego, który «przez 20 i kilka lat z konia nie zsiadając i rotmistrzując, z utratą wszystkiej substancyjej swojej R. P. służył i tę służbę śmiercią… zapieczętował». Podobnie upominał się o nagrodę dla spadkobierców K-ego sejmik woj. sandomierskiego w Opatowie. Z żony Zofii Skarbek-Kozietulskiej, zmarłej w r. 1645, miał dwóch synów, Marcina i Jana, oraz jedną córkę, nieznanego imienia, za którymś z Korycińskich, podobno kasztelanem śremskim.

Boniecki; Dworzaczek, Genealogia; Uruski; – Kubala L., Bitwa pod Beresteczkiem, Szkice historyczne, S. I, W. 1901 s. 172, 281, 284; Wimmer J., Materiały do zagadnienia organizacji i liczebności armii kor. w l. 1648–1655, W. 1960 V; – Akta sejmikowe woj. krak., II; Kochowski W., Annalium Poloniae ab obitu Vladislai IV, Climacter I, Kr. 1683 s. 258; Michałowski J., Księga pamiętnicza, Wyd. A. Helcel, Kr. 1864; Okolski S., Dyaryusz transakcyi wojennej między wojskiem kor. i zaporoskiem w r. 1637 przez Mikołaja Potockiego. Kontynuacya dyaryusza wojennego w r. 1638, Wyd. K. J. Turowski, Kr. 1858 s. 20, 33, 54, 59, 200; Oświęcim S., Dyaryusz 1643–1651, Wyd. W. Czermak, Kr. 1907, Script. Rer. Pol., XIX; Radziwiłł A. S., Pamiętniki, Wyd. E. Raczyński, P. 1839 II 293, 444; Temberski, Roczniki; Vol. leg., IV 66.

Adam Przyboś