INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu
 Franciszek Bieniasz      Atlas geologiczny Galicyi. Z. 1 - Tyśmiennica - Tłumacz (9, XIII) - w zbiorach Biblioteki Narodowej w Warszawie - źródło kopii cyfrowej: POLONA.pl - fragment

Franciszek Bieniasz  

 
 
1842-08-15 - 1898-11-27
Biogram został opublikowany w 1936 r. w II tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Bieniasz Franciszek (1842–1898), geolog. Urodzony dn. 15 VIII w Łańcucie. Gimnazjum przechodził w Rzeszowie w l. 1865–1872, poczem w l. 1872–1875 studjował nauki przyrodnicze na Uniwersytecie Jagiellońskim. Od r. 1875/6 do 1880/1 był asystentem przy katedrze mineralogji. Następnie oddał się zawodowi nauczycielskiemu. Był najpierw aplikantem bezpłatnym (1880/1) i zastępcą nauczyciela (1881/3) w krakowskiem gimnazjum św. Anny, potem w gimnazjum III również w Krakowie i dopiero w lipcu 1888 przeszedł na stanowisko »stałego« nauczyciela w gimnazjum w Złoczowie, skąd w dwa lata później został przeniesiony spowrotem do gimnazjum III w Krakowie. Tu, po długiej chorobie, której się nabawił w czasie forsownej wycieczki naukowej, zmarł 27 XI 1898 r. Był to zamiłowany przyrodnik, którego działalność stanowi chlubną kartę w dziejach naszej geologji w l. 1877–1898. On to mapą, sporządzoną w r. 1879, zapoczątkował pomnikowe wydawnictwo Komisji Fizjograficznej Akademji Umiejętności w Krakowie: »Atlasu geologicznego Galicji«. Do tego atlasu wykonał zdjęcia geologiczne na ośmiu mapach podolskich 1:75,000, obejmujących powierzchnię prawie 8000 km2 (arkusze: Monasterzyska i Tyśmienica-Tłumacz w zesz. I. z r. 1887 i Pomorzany, Brzeżany, Buczacz–Czortków, Kopyczyńce, Borszczów, Mielnica–Okopy w zesz. IX). Do zeszytu I. napisał tekst, objaśniający mapy nietylko własne, lecz także zdjęte przez Altha (ark. Jagielnica-Czernelica i Zaleszczyki). Natomiast nie było mu już danem napisać tekstu do map własnych zeszytu IX (pracy tej dokonał w l. 1899–1901 Marjan Łomnicki). Zdjęcia geologiczne B-a nie straciły dotąd niczego z swej aktualności i należą do najlepszych opracowań w »Atlasie«. W l. 1877–1879 jeździł B. do Niżniowa nad brzeg Dniestru i tu, mieszkając w szałasie, skleconym z desek, całemi miesiącami rozgrzewał kauczuk, wypełniał nim otwory, pozostałe po skamielinach w tzw. wapieniu niżniowskim wieku jurajskiego i tą drogą gromadził obfity i jedyny w swoim rodzaju zbiór skamielin, charakteryzujących ten utwór. Wyniki tej pracy zostały zużyte w monografji Altha pt. »Wapień niżniowski i jego skamieliny« (Pamiętnik Akademji Umiej. VI).

Prace swe geologiczne wykonywał B. pod egidą Komisji Fizjograficznej Akademji Umiejętności, której był członkiem od r. 1877 i do której był bardzo przywiązany. Obok skamielin niżniowskich ofiarował on Muzeum tej instytucji bogate zbiory jurajskie z Tatr i różnowiekowe z Podola, nadto zebrany przez siebie zielnik z okolic Łańcuta i bogate kolekcje skamielin, roślin i zwierząt z rozmaitych stron kraju. B. pierwszy zwrócił uwagę na ekonomiczne znaczenie dla kraju fosforytów podolskich (»Fosforyty galicyjskie«, Sprawozd. Komisji Fizjograf. Akademji Umiejętności za rok 1878).

 

Kulczyński W. w Sprawozdaniu Komisji Fizjograf. XXXIV, 1899, XXVII–XXXI.

Jan Nowak

 
 

Chmura tagów

 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.