Lazarusówna Fryderyka (1879–1942), nauczycielka, autorka książek dla dzieci, działaczka społeczna. Ur. 23 XII we Lwowie, była córką Maurycego, dyrektora banku, i Róży z Jollesów. Kształciła się na pensji Wiktorii Niedziałkowskiej we Lwowie, następnie w Paryżu i w berlińskim Pestalozzi-Fröbelhaus; maturę seminarialną zdała jako eksternistka w Rzeszowie. Na ukształtowanie się patriotycznego, postępowego światopoglądu L-y wywarła wpływ Maria Wysłouchowa, nauczycielka języka polskiego na pensji Niedziałkowskiej; z socjalistyczną ideą zetknęła się L. w domu siostry Herminy, żony Hermana Diamanda (zob.). Pracę zawodową i społeczną rozpoczęła po r. 1905 w Warszawie, gdzie uczyła na kursie ochroniarskim, prowadzonym półlegalnie przez Marię Weryho-Radziwiłłowiczową przy szkole gospodarczej dla dziewcząt we Włochach pod Warszawą. Współpracowała też przy zakładaniu świetlic dla dzieci w dzielnicach robotniczych Warszawy. Należała do kręgu Janusza Korczaka i Falskich. Pochodzenie żydowskie i przynależność do Polskiej Partii Socjalno-Demokratycznej utrudniały jej przez dłuższy czas znalezienie pracy w szkolnictwie; ostatecznie otrzymała posadę prywatnej nauczycielki w szkole żydowskiej fundacji barona Hirscha w Tarnowie. W okresie pierwszej wojny światowej L. kierowała we Lwowie ochronką i świetlicą, założoną przez Ligę Kobiet dla sierot po legionistach, i zorganizowała przy nich kształcenie przedszkolanek, ucząc je metody M. Montessori.
W l. 1918–25 L. pracowała w zakładach sierocych, najpierw w zakładzie dla sierot żydowskich w Warszawie, następnie we Lwowie w żydowskim internacie im. Jakuba Stroha. Od r. 1925 uczyła języka polskiego, przyrody i robót ręcznych kolejno w Prywatnym Gimnazjum Humanistycznym im. Adama Mickiewicza oraz w szkołach powszechnych: im. Jana Sobieskiego i im. Mikołaja Reja; w tej ostatniej szkole uczyła do czerwca 1941 r. Równolegle z pracą pedagogiczną L. działała w Czerwonym Harcerstwie i była członkiem zarządu Robotniczego Tow. Przyjaciół Dzieci. Po wybuchu drugiej wojny światowej pracowała we wrześniu 1939 r. w punkcie opieki dla nauczycieli uchodźców, zorganizowanym przez lwowskie Ognisko Nauczycielskie. W okresie okupacji Lwowa przez wojska hitlerowskie L. pracowała w «Städtische Werkstätte». W połowie sierpnia 1942 r. została zabrana z mieszkania przez hitlerowców. Miejsce i data śmierci L-y nie są znane.
L. była autorką ok. 20 książek dla dzieci, cenionych przez postępowych pedagogów, m. in.: Moja gromadka (W. 1910 i W.–Kr. 1921), Złoty pokoik (W.–Kr. 1909), Maciejówka (W. 1931), Józefów (W. 1931), Na stogu siana (W. 1932), Znajomi (W. 1933), oraz pracy Migawkowe zdjęcia (W. 1927), omawiającej walkę postępowego odłamu nauczycieli z zacofaną organizacją szkolną. Książki L-y były poczytne. Miały wartość raczej społeczno-dydaktyczną (wprowadzenie nowego typu bohatera-dziecka robotniczego, które umie sobie samo radzić w trudnych warunkach) niż literacką. Pewne jej książki z Biblioteczki Książek Różowych i Błękitnych znalazły się w wykazach książek zalecanych do bibliotek szkolnych przez Min. Wyznań Rel. i Oświecenia Publ. L. była też redaktorką książki złożonej z prac uczennic, pt. „Siódmoklasistki” (W. 1932).
Mały słownik literatury dla dzieci i młodzieży, Pod red. K. Kuliczkowskiej i I. Słońskiej, W. 1964 s. 184; – Spis nauczycieli szkół wyższych, średnich, zawodowych, seminariów nauczycielskich oraz wykaz zakładów naukowych i władz szkolnych, Pod red. Z. Zagórowskiego, W.–Lw. 1926 s. 149; Szematyzm nauczycielski (z Kalendarzem informacyjnym 1913), Lw. 1913 s. 270; – Materiały w posiadaniu Red. PSB.
Stanisław Konarski