Kranz (Kranc) Ignacy (1854–1924), nauczyciel matematyki i fizyki, autor podręczników. K. ur. 29 VII w Krośnie, był synem Jakuba i Agnieszki Kraś. Uczęszczał do szkoły w Krośnie, potem do gimnazjum w Rzeszowie, gdzie zdał egzamin dojrzałości w r. 1874. Następnie studiował matematykę i fizykę na Wydziale Filozoficznym UJ, słuchając wykładów F. Mertensa, F. Karlińskiego, S. Kuczyńskiego i E. Skiby. Słuchał także wykładów języka polskiego i niemieckiego, obowiązujących przy egzaminie nauczycielskim. W r. 1879 złożył egzamin nauczycielski uprawniający do nauczania matematyki w całym gimnazjum i fizyki w niższych klasach, a po uzupełniającym egzaminie (1880) zdobył uprawnienie uczenia i fizyki w całym gimnazjum. W l. 1879–81 był asystentem Obserwatorium Astronomicznego UJ. Pracę pedagogiczną rozpoczął K. już w czasie studiów (od lutego 1878) jako aplikant w Gimnazjum Św. Jacka w Krakowie, prowadząc lekcje z matematyki i fizyki. W l. 1880–1 uczył w gimnazjum w Brodach i następnie w tamtejszej szkole prywatnej prof. Hawla. Od r. 1882 K. pracował jako zastępca nauczyciela matematyki i fizyki w Gimnazjum Św. Anny w Krakowie. Mianowany 26 VI 1890 r. nauczycielem rzeczywistym, uczył w tym gimnazjum do r. 1904. W tym samym czasie K. przyjął dodatkowe zajęcie jako wykładowca fizyki w Państwowej Szkole Przemysłowej w Krakowie (1901) i w Państwowej Wyższej Szkole Handlowej we Lwowie (w l. 1902–3). Dn. 30 I 1905 r. objął K. posadę dyrektora gimnazjum w Podgórzu koło Krakowa.
Jako doświadczony pedagog, przystąpił do opracowania podręczników arytmetyki, geometrii i tablic logarytmicznych, które powoli wyparły inne, stosowane dotąd podręczniki tych przedmiotów, głównie w klasach I i II, później w III i IV gimnazjum. W r. 1900 K. opublikował w Krakowie Tablice pięciocyfrowe logarytmów liczbowych, wartości funkcji trygonometrycznych i logarytmów tych funkcji do użytku szkolnego (wielokrotnie wyd. 1910, 1911, 1930), a w dwa lata później Zbiór zadań matematycznych, obejmujących zadania z arytmetyki, geometrii płaskiej, stereometrii, trygonometrii i geometrii analitycznej. Zbiór ten został uzupełniony przez K. wydaną w r. 1903 Trygonometrią kulistą w zadaniach zastosowanych do instrukcji ministerialnych z r. 1899 (następne wyd. 1907, 1913). Pierwszym jego podręcznikiem była Arytmetyka i algebra (cz. I 1904 i cz. II 1906). Następnie K. opracował Geometrię poglądową. Podręcznik dla niższych klas szkół średnich (cz. I 1907, cz. II 1908, Kr.), a także Arytmetykę w trzech częściach na klasę I, II, III (1911, 1911, 1910). Wszystkie podręczniki miały wielokrotne wydania, uzasadnione przede wszystkim jasnością formułowanych definicji i twierdzeń. Realizował w nich K. podstawową zasadę poglądowości wykładu. K. studiował filozoficzne podstawy pedagogiki, a wnioski swoje zawarł w opublikowanej w Krakowie w r. 1902 rozprawie Teorie i poglądy pedagogiczne Kanta w związku z zasadniczymi pojęciami jego systemu filozoficznego.
W l. 1908–12 był K. zastępcą przewodniczącego Rady Szkolnej Okręgowej, a w r. 1912 otrzymał tytuł radcy rządu (Regierungsrat). W październiku 1914 r., po ewakuacji Krakowa wyjechał do Luhačovic na Morawach, gdzie wraz z Bronisławem Szubą zorganizował kursy kształcące uchodźczą młodzież (gimnazjum niższe oraz I i II kurs seminarium nauczycielskiego żeńskiego). Z końcem stycznia 1915 powrócił do Krakowa i już w lutym objął poprzednie stanowisko, które piastował do 1 IX 1924 r., do chwili przeniesienia w stan spoczynku. Zmarł 4 XI 1924 r. w Krakowie. Z małżeństwa z Michaliną Spitzer (zm. 1932) miał 3 córki; Marię, zamężną Szymusikową, muzykologa (zm. 1963), Janinę, zamężną Krupińską, Zofię, zamężną Krupińską, i syna Adama (zm. 1958).
Portret w posiadaniu córki, Zofii Krupińskiej; – Kopia H., Spis nauczycieli szkół średnich w Galicji oraz polskiego gimnazjum w Cieszynie, Lw. 1909; Korta K., Gimnazjum św. Anny w Krakowie. Wspomnienia ucznia z l. 1888–96, Kr. 1938 s. 128 (fot.); Sprawozdanie dyrekcji C. K. Gimnazjum Nowodworskiego, czyli Św. Anny w Krakowie, za l. 1884–1905; Sprawozdanie dyrekcji C. K. Gimnazjum w Podgórzu, za l. 1908–32; Schematyzmy Król. Galicji, 1878–1905; – „Muzeum” (Lw.) T. 18: 1902 s. 612; – Arch. UJ: S. II 514 (W. F.) S. II 865 (Mat.), Kom. Egzaminów Nauczycielskich; – Pamiętnik K-a w posiadaniu córki, Zofii Krupińskiej.
Zofia Pawlikowska