Myjak (Myjkowski) Jan (1849–1927), poeta i działacz ludowy. Ur. w Zagórzynie (pow. Nowy Sącz) w rodzinie chłopskiej, był synem Macieja i Anny. Ukończył tamtejszą szkołę ludową i gospodarował na roli. W r. 1896 przeniósł się do Lichwina pod Tuchów, gdzie kupił większe gospodarstwo. Jako działacz ludowy nie przejawiał większej aktywności. Początkowo był stojałowczykiem, potem przeszedł do Związku Stronnictwa Chłopskiego i był w l. 1893–1900 członkiem zarządu tego stronnictwa. Ok. r. 1903 przeszedł do Polskiego Stronnictwa Ludowego. Znacznie ważniejszą dziedziną działalności M-a stała się poezja. Był jednym z najwcześniejszych i najwybitniejszych poetów chłopskiego pochodzenia. Swój pierwszy wiersz opublikował w r. 1875 w „Wieńcu” (nr 7), pt. Wiersz rolnika z Zagórzyna z powodu upadku Polski, pisany na rocznicę rozbioru Polski. Potem opublikował wiele wierszy w następujących czasopismach: „Wieniec i Pszczółka”, „Włościanin”, „Ziemia”, „Związek Chłopski”, „Przyjaciel Ludu”, „Piast”. Wiersze M-a miały przede wszystkim tematykę historyczną i polityczną, a także religijną. Występował w nich jako działacz polityczny, agitujący chłopów do pracy nad samouświadomieniem i podkreślający, że teraz chłopi przejmują odpowiedzialność za walkę o niepodległość Polski. M. był przede wszystkim samoukiem, bardzo dużo czytał i nawiązywał w swoich wierszach do klasycznych wzorów literatury polskiej. Tak więc można zauważyć nawiązywanie do Mikołaja Reja w wierszu pt. Sądy trzech stanów, drukowanym w „Ziemi” (1896 nr 11), lub też do Adama Mickiewicza w wierszu bez tytułu drukowanym w „Związku Chłopskim” (1898 nr 17–18). W wierszach jego występują często elementy wizyjne; nawiązywał w tym wyraźnie do twórczości Zygmunta Krasińskiego. W późniejszym okresie życia używał nazwiska Myjkowski. M. zmarł w Lichwinie 23 VII 1927.

M. był dwukrotnie żonaty: z małżeństwa z Jadwigą (nazwisko nie znane) miał syna Piotra (ur. 1883), który zginął w Oświęcimiu w r. 1940, i córkę Annę. Z drugą żoną Marią ze Zborowskich (zm. 28 XI 1939) miał dziewięcioro dzieci: Stanisława, Kazimierza, Rozalię, Zygmunta, Julię, Jadwigę, Franciszka, Władysława i Helenę.

Dunin-Wąsowicz K., Czasopiśmiennictwo ludowe w Galicji, Wr. 1952; Gurnicz A., O „równą miarkę” dla chłopów, W. 1963; [Młynek L.], [Dodatek Jubileuszowy na 25-lecie twórczości J. M-aj, „Zw. Chłopski” 1900 nr 34; Pigoń S., Wybór pisarzy ludowych, Wr. 1948 II; tenże, Zarys nowszej literatury ludowej, Kr. 1946; – Hertz P., Zbiór poetów polskich XIX w., W. 1962 III; – B. Ossol.: rkp. 13231 (autografy i odpisy wierszy M-a); IBL PAN: Kartoteka bibliograficzna, Materiały do Słownika pseudonimów pisarzy polskich; Muz. Ziemi Sądeckiej: Antoń S., Twórczość ludowa Sądecczyzny, (rkp.); – Informacje proboszcza z Lichwina ks. Stefana Kuliga.

Krzysztof Dunin-Wąsowicz