INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu

Lew Sanguszko  

 
 
ok. 1536 - 1571
Biogram został opublikowany w latach 1992-1993 w XXXIV tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Sanguszko (Sanguszkowicz) Lew, kniaź z linii koszyrskiej (ok. 1536–1571), rotmistrz jazdy lit. Był synem marszałka hospodarskiego Aleksandra (zob.) i Nastazji z Żylińskich.

Od młodości S. pozostawał w służbie wojskowej u boku swego krewnego z linii niesuchojesko-łokackiej Sanguszków – Romana (zob.). Brał zapewne udział w walkach z Moskwą w r. 1564 i w bitwie pod Czaśnikami. W r. 1566 otrzymał królewski list przypowiedni na zaciągnięcie stukonnej roty, z którą polecił mu król trzymać straż w woj. bracławskim. W r. 1567 na popisie pod Radoszkowicami (20 X) stawił w ramach służby ziemskiej 85 jezdnych «po kozacku», a ponadto przedstawił do zaciągu 76 jezdnych «po husarsku», oddział piechoty (56 drabów z rusznicami) oraz dwa działka. Ów nadliczbowy zaciąg przyjęty został do służby hospodarskiej i wraz z jazdą wystawioną w ramach służby ziemskiej skierowany na Witebszczyznę, pod Ułę. W grudniu t. r. zgłosił się S. po żołd w Borysowie, lecz widocznie nie dostał pieniędzy, ponieważ zaciągnął wówczas pożyczkę u star. bracławskiego i winnickiego Bohusza Koreckiego. Na Witebszczyźnie pozostawał S. (z małymi przerwami) jako rotmistrz do końca r. 1570, biorąc udział we wszystkich działaniach pod rozkazami Romana Sanguszki. W r. 1569 przybył wraz z nim na sejm do Lublina, 1 VI złożył przysięgę na wierność Koronie jako właściciel dóbr na Wołyniu.

S. odziedziczył całą dzielnicę koszyrską, uszczuploną jedynie o dobra sprzedane przez ojca; w styczniu 1566 potwierdził sprzedaż Kustynia Ostafiemu Wołłowiczowi. Główną jego siedzibą był Kamień. Zawarte przed lipcem 1565 małżeństwo z Hanną Ościkówną, córką Mikołaja, rotmistrza jazdy lit. (zob. życiorys jego brata Jerzego) i jedyną jego sukcesorką, wciągnęło S-ę w długotrwały proces o odszkodowanie za dokonany przez Mikołaja Ościka zajazd i złupienie Horodyszcza. Do najazdów i rabunków posuwał się także S. przeważnie przy okazji przemarszów wojsk i zajmowania leży. We wrześniu 1567 idąc z Wołynia pod Radoszkowice złupił dobra sapieżyńskie Luszniew i Litowszczyznę, t. r. obrabował dobra teściowej Świerzeń w pow. borysowskim, ściągając na siebie 22 I 1568 interwencję królewską. W r. 1568 zagarnął S. siłą dworzec Podryżowski, dawniej należący do teścia, a podarowany jednemu z jego urzędników. W r. 1569 dokonał napadu na Dorosin Wołłowiczów wspólnie z Oleną, żoną Iwana Lubeckiego, i z Hanną z Lubeckich Charlińską.

Żona wniosła S-ce m. in. Kowarsk, miasto w pow. wiłkomierskim, część w Czerei w okolicy Mohylewa, a w r. 1569 przekazała mu Lubczę z zamkiem (pow. łucki). W r. 1570 S. sprzedał O. Wołłowiczowi swą połowę Żyrowic w woj. brzeskim lit. i ulicę w Brześciu za 1400 kóp gr. lit. Spora część dóbr S-i pozostawała wówczas w zastawie, np. Peremyl, Koniuchy, Smolawa. W styczniu 1571, ciężko chory, przystąpił do porządkowania swoich spraw majątkowych. Najpierw unieważnił wszystkie kwity i zapisy, które dostał wcześniej od Romana Sanguszki, a następnie zapisał mu dobra: Kamień, Koszyr i Horochów z przyległościami; Roman miał wejść w ich posiadanie, gdyby jedyny syn S-i nie pozostawił męskiego potomka. Dn. 23 I 1571 spisał S. testament, w którym na opiekunów żony i syna wyznaczył Romana Sanguszkę i Konstantego Wasyla Ostrogskiego. Zmarł prawdopodobnie tegoż dnia (23 I 1571) w Kamieniu Koszyrskim, został pochowany 18 II t. r. w monasterze w Mielcach.

Z małżeństwa z Hanną z Ościków (zm. 1584) pozostawił S. jedynego syna Hrehorego (zob.).

 

Boniecki, Poczet rodów; Dworzaczek; Gorczak B., Katalog pergaminów znajdujących się w Archiwum ks. Sanguszków w Sławucie, Sławuta 1912; Monografia XX. Sanguszków, Oprac. B. Gorczak, Z. L. Radzimiński, Lw. 1906–11 I–III (biografia w t. III); – Akta Unii; Arch. Jugo-Zap. Rossii, Cz. 8 t. 3; Arch. Sanguszków, IV, VII; Dnevnik lublinskogo sejma 1569 goda, Pet. 1869; Gramoty velikich kniazej litovskich s 1390 po 1569, Kiev 1868 s. 62; Russkaja istoričeskaja biblioteka, Pet. 1915 XXXIII (Perepisy vojska lit.) kol. s. 474; Sapiehowie, I; Źródła Dziej., XIX 16–18, 24; – AP w Kr.: Arch. Sanguszków teki rzymskie X/1, 10, 22, 24, 26, 36, 66, 132, 135, 137, XI/6, 21–4, 35, 227, XII/46, 56–58, 63, Arch. Sławuckie Sanguszków (wg inwentarza Gorczaka) 21–25, 558, 886 s. 35, 888, 935, 1112, 1120, 1123, 1151, 1152, Inwentarz dokumentów rkp. i listów (regesty) nr 721, 739, 740, 754, 757, 759, Arch. Rodzinne Sanguszków 1, 139, 142, Arch. Młynowskie Chodkiewiczów 951.

Mariusz Machynia

 
 
 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.