Rogala z Węgrzynowa h. Rogala (zm. 1464/1465), chorąży wyszogrodzki, kasztelan zakroczymski. Był synem Rogali z Pilchowa i Węgrzynowa (zob.) bratem, zapewne młodszym, Jana Rogali (zob.). Przy rozróżnianiu R-i i jego brata Jana, nazywanego często jedynie Rogala, zwłaszcza w skrótowych zapisach w książęcej metryce mazowieckiej, występują trudności.
R. pozostał zapewne w Węgrzynowie przejmując zarząd wspólnych dóbr odziedziczonych po ojcu. Współdziałał ściśle z bratem tak w sprawach majątkowych, jak i matrymonialnych. Żoną R-i została bowiem siostra jego bratowej Małgorzaty, Elżbieta, współdziedzicząca po dziadzie Sasinie, kaszt. wyszogrodzkim, i ojcu Turpinie (z rodu Prawdziców) dobra zgierskie z ośrodkiem w Zgierzu (obecnie Zegrze) w ziemi zakroczymskiej. W r. 1425 R. wspólnie z bratem wykupił prawa, jakie do tych dóbr miała Małgorzata, córka kaszt. Sasina, ciotka Elżbiety i Małgorzaty. Po r. 1434 Elżbieta sprzedała, jak się wydaje, swoją część tego dziedzictwa Jerzemu Stromile. Wspólnie z bratem R. przeprowadzał różne transakcje majątkowe: m. in. w r. 1427 sprzedał wieś Szczuki koło Węgrzynowa sąsiadowi Sławkowi z Krasnego za 500 kop gr. praskich oraz w t. r. kupił Zalesie, a później Lisewo w ziemi ciechanowskiej. W r. 1432 wraz z bratem oraz wujem ich żon, Jerzym Stromiłą z Brańska i z Dmoszyna odgraniczał wspólne dobra zgierskie od dóbr wieliszewskich opactwa czerwińskiego. W r. 1438 przeprowadził z bratem podział dóbr, otrzymał wówczas połowę Węgrzynowa wraz z dworem, Zakrzewo i Chełchy, połowę Zalesia i Lisewa, nadto nieokreśloną kwotę pieniężną.
Bez wątpienia dzięki zabiegom brata R. przejął po nim w r. 1439 urząd chorążego wyszogrodzkiego (jest na nim znany w l. 1441–54, występując w otoczeniu księcia jako świadek). Towarzyszył księciu, kiedy odwiedzał on ośrodki niezbyt odległe od Węgrzynowa, zwłaszcza Ciechanów, Ostrołękę, Przasnysz, rzadko uczestnicząc w dalszych podróżach. Brał też udział w zjazdach dygnitarzy księstwa, np. w Zakroczymiu w lutym 1453. Po śmierci Bolesława IV R. jako brat wojewody, czołowego współpracownika regentki Anny, zyskał na znaczeniu, temu też zawdzięczał awans na kaszt. zakroczymskiego (po czerwcu 1456, kiedy wystąpił jego poprzednik, Jan z Kuchar). Sprawując ten urząd R. uczestniczył w zjazdach młodych książąt warszawskich z dygnitarzami w l. 1458, 1462, i 1464, reprezentując ród Rogalów w elicie władzy księstwa, zwłaszcza po śmierci brata.
R. pisał się wyłącznie z Węgrzynowa. W r. 1449 otrzymał od brata jego część Węgrzynowa, a w r. 1452 nadto Wolę; zapewne była to późniejsza Wola Węgrzynowska, dla której R. uzyskał w r. 1462 od Konrada III czasowe zwolnienie poddanych od podatku książęcego. R. zmarł po 17 I 1464, a przed czerwcem 1465, kiedy występuje już nowy kaszt. zakroczymski, Jakub z Gościeńczyc.
R. i Elżbieta mieli synów Jana i Wojciecha oraz córkę Barbarę, żonę Tomasza z Łaszewa.
Wolff, Studia nad urzędnikami maz., (tu z błędami); – Piętka J., Mazowiecka elita feudalna późnego średniowiecza, W. 1975 s. 117, 119–21 (z błędami); Sobol B., Sejm i sejmiki ziemskie na Mazowszu książęcym, W. 1988 s. 81–4, 174; – Iura Masoviae terrestria, W. 1974 III 267; Księga ziemska zakroczymska druga, W. 1920 nr 288; Mazowieckie zapiski herbowe z XV i XVI w., Kr. 1937 nr 53; Metryka księstwa maz. I, II, w: Pomniki Prawa, W. 1918–30 V nr 23, 39, 127, 419, 469, VI nr 220; Straty bibliotek i archiwów warsz., III 274 nr 702; – AGAD: dok. perg. 6602, Metryka Kor. t. 3 k. 128, 161v.–162, 335, t. 4 k. 7, 90, t. 9 k. 129, t. 60 k. 179v., 215, t. 335 k. 131v.; IH PAN: Słown. hist. geogr. Mazowsza w średniowieczu, oprac. przez A. Wolffa, kartoteki ziemi ciechanowskiej i zakroczymskiej; – Materiały do wykazu urzędników maz. do 1526 r., przygotowywanego przez autora życiorysu.
Kazimierz Pacuski