INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu

Ryszard Sowa  

 
 
1934-07-07 - 1989-12-26
Biogram został opublikowany w latach 2000-2001 w XL tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Sowa Ryszard (1934–1989), hydrobiolog, entomolog, profesor UJ. Ur. 7 VII w Krakowie, był synem Stanisława, introligatora, i Karoliny z Czachorów.

S. rozpoczął naukę podczas drugiej wojny światowej w Wiśniowej koło Dobczyc (pow. myślenicki) i kontynuował od r. 1947 w Krakowie. W l. 1948–52 uczył się i uzyskał maturę w II Liceum im. Jana Sobieskiego. Od r. 1952 studiował biologię na Wydz. Biologii i Nauk o Ziemi UJ i specjalizował się z zoologii u Stanisława Smreczyńskiego jun. W r. 1957 otrzymał stopień magistra na podstawie pracy Przyczynek do poznania fauny jątek (Ephemeroptera) okolic Krakowa („Acta Zoologica Cracoviensia” T. 4: 1959 nr 12). Odtąd jętki – grupa owadów związanych ze środowiskiem wodnym – stały się głównym tematem jego działalności badawczej.

Od września 1957 do lutego 1962 pracował S. w Zakładzie Biologii Wód PAN jako asystent najpierw naukowo-techniczny, potem naukowy. Równocześnie w styczniu 1958 został asystentem nowo utworzonego przez Karola Starmacha Zakładu Hydrobiologii UJ, w którym pracował już do końca życia. Dn. 20 VI 1963 uzyskał stopień doktora nauk przyrodniczych na podstawie dysertacji Faunistyczno-ekologiczne badania fauny dennej potoku Wielka Puszcza w Beskidzie Małym, ze szczególnym uwzględnieniem grup Ephemeroptera i Plecoptera, napisanej pod kierunkiem K. Starmacha i opublikowanej pt. Ecological characteristics of bottom fauna of the Wielka Puszcza stream („Acta Hydrobiologica” Vol. 7: 1965 suppl. 1). Prócz badań nad ekologią makrobezkręgowców dennych wód płynących, zwłaszcza strukturą ich rozsiedlenia, dynamiką liczebności i zmianami sezonowymi, zajmował się też taksonomią dwóch rzędów owadów wodnych: jętek i widelnic (Plecoptera), a także różnorodnością gatunkową, rozsiedleniem geograficznym, biologią i ekologią tych owadów w wodach płynących południowej Polski. Opublikowane na podstawie tych badań prace z taksonomii, systematyki, zoogeografii, fenologii oraz kilka rewizji różnych gatunków jętek, umożliwiły gruntowne poznanie faunistyczne tej grupy w badanym rejonie Polski. Habilitował się w r. 1975 na podstawie dwuczęściowej rozprawy Ecology and biogeography of vunning Wolters in the part of the Carpathians („Acta Hydrobiologica” Vol. 17: 1975 fasc. 3, 4), w której przedstawił zgrupowania tych owadów i ich rozmieszczenie wzdłuż potoków górskich w nawiązaniu do systemów klasyfikacyjnych z innych obszarów Europy. T.r. zorganizował w Krakowie II Międzynarodową Konferencję na temat jętek. W listopadzie 1977 otrzymał S. etat docenta, od października 1980 był kierownikiem Zakładu Hydrobiologii i w październiku 1982 został mianowany profesorem nadzwycz. Po reorganizacji uniwersytetu i utworzeniu instytutów był w l. 1976–81 zastępcą dyrektora i od r. 1988 dyrektorem Inst. Biologii Środowiskowej UJ. Prowadził wykłady z zakresu hydrobiologii i ekologii wód płynących, był promotorem ponad 35 prac magisterskich i 5 rozpraw doktorskich.

S. wielokrotnie pracował w zagranicznych ośrodkach naukowych, m.in. w Czechach, Francji, Hiszpanii, Kanadzie, Szwajcarii i we Włoszech. Ogółem opublikował 78 oryginalnych prac poświęconych głównie taksonomii i autekologii jętek, opisał sam i z innymi badaczami 51 ich nowych gatunków i 5 gatunków widelnic. Większość opisanych gatunków dotyczyła przedstawicieli rodzajów Rhithrogena i Ecdyonurus z rodziny Heptageniidae. Był najlepszym w Polsce i liczącym się w świecie specjalistą w zakresie jętek i wybitnym znawcą europejskich gatunków rodzaju Rhithrogena. Działał w Międzynarodowym Komitecie ds. Organizacji Międzynarodowych Konferencji dotyczących Ephemeroptera i uczestniczył w wielu konferencjach krajowych (szczególnie w kolejnych Zjazdach Hydrobiologów Polskich) i za granicą. Należał do Rady Naukowej Zakładu Biologii Wód PAN w Krakowie, Komisji Biologicznej Oddziału Krakowskiego PAN i Rady Ochrony Środowiska przy prezydencie m. Krakowa. Przez wiele lat pracował w redakcji czasopisma „Acta Hydrobiologica”, od r. 1971 jako członek Rady Redakcyjnej, potem jako zastępca jej przewodniczącego i redaktor naczelny (od r. 1980). Brał też udział w pracach wydawnictwa seryjnego „Fauna słodkowodna Polski”. Zmarł nagle 26 XII 1989 w Krakowie, pochowany został na cmentarzu Rakowickim. Odznaczony był m.in. Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski i Złotym Krzyżem Zasługi.

S. był żonaty od r. 1961 z Ewą Cieplak (ur. 1935), filozofem; miał córki bliźniaczki Barbarę i Katarzynę (ur. 1973).

 

Fot. w Zakł. Hydrobiologii UJ; – Katalog polskiej literatury biologicznej za lata 1955–1959, Wr. 1970 II cz. 2; Katalog rozpraw doktorskich i habilitacyjnych 1963, W.–P. 1964 s. 257; Katalog rozpraw kandydackich i doktorskich Uniwersytetu Jagiellońskiego 1956–1985 przechowywanych w Bibliotece Jagiellońskiej, Kr. 1988; – Księga pamiątkowa III Gimnazjum, obecnie II Liceum im. Króla Jana III Sobieskiego 1883–1983, Kr. 1984 s. 337; – „Bulletin Société des Naturalistes” (Toulouse) Vol. 128: 1992 s. 7–10 (A. Thomas); – Nekrologi i wspomnienia pośmiertne: „Acta Hydrobiologica” Vol. 32: 1990 z. 1–2 s. 3–12 (K. Wasylik, J. M. Włodek, bibliogr., fot.), „Aquatic Insects” Vol. 12: 1990 z. 3 s. 129–33 (W. Fiałkowski), „Dzien. Pol.” 1989 nr 302–3; – Arch. UJ: sygn. S III 246 (teczka osobowa S-y).

Małgorzata Kłonowska-Olejnik

 
 
 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 
 
 

Postaci z tego okresu

 

w biogramy.pl

 

Mieczysław Franciszek Rakowski

1926-12-01 - 2008-11-08
polityk
 

Mariusz Dmochowski

1930-10-29 - 1992-08-07
aktor teatralny
 

Grażyna Bacewicz

1909-02-05 - 1969-01-17
kompozytorka
 
więcej  

Postaci z tego okresu

 

w ipsb

 

Bolesław Lutomski

1861-02-25 - 1944-10-17
publicysta
 

Adam Sawicki

1885-11-01 - 1968-05-21
biskup tytularny
 

Józef Lipkowski

1863-11-25 - 1949-05-03
inżynier
 
więcej  
  Wyślij materiały Wyślij ankietę
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.