Selig (Zelig, Hermazelig, Hermozelig) Stanisław (zm. 1512), doktor medycyny i dekretów, profesor Uniw. Krak., humanista. Ur. w Krakowie, był synem mieszczanina Hermana i Magdaleny, karczmarki krakowskiej, która po śmierci męża wyszła za mąż za Jana Warpanskę, obywatela krakowskiego. S. był więc bratem przyrodnim Stanisława Warpańskiego (Seliga), organisty i budowniczego organów w Krakowie.
Immatrykulowany w Uniw. Krak. w r. 1465, bakalaureat uzyskał S. w r. 1468, magisterium sztuk wyzwolonych w r. 1478. Po promocji poświęcił się pracy nauczycielskiej, już 21 IV 1478 był rektorem szkoły Bożego Ciała na Kazimierzu, później seniorem Bursy Jerozolimskiej. W l. 1474–83 kilkakrotnie stawał przed sądem rektorskim pozwany w związku z burdami scholarów, w których często bywał stroną oraz z powodu kłótni z innymi magistrami. S. nie zaniedbywał kariery uniwersyteckiej, w której poprzez docenturę, kolegiaturę mniejszą w r. 1483, doszedł do członkostwa w Kolegium Większym, zostając w półr. zim. 1487 profesorem królewskim. Jako kolega większy potwierdzony jest w l. 1487–96. Równocześnie odbywał studia na Wydz. Lekarskim; w r. 1481 otrzymał stopień bakałarza, w r. 1488 – licencjata medycyny. Zajął się wkrótce praktyką lekarską (w r. 1492 również na Litwie), piastował godność dziekana Wydz. Lekarskiego.
Kolega ze studiów Jana Lubrańskiego, Mikołaja Czepiela i Jana Ursyna, należał S. do tego pokolenia młodych docentów Uniw. Krak., które dojrzewało umysłowo w l. 1470–75, kładąc podwaliny pod rozwój humanistyki polskiej. Sam nieproduktywny naukowo i literacko, przyczynił się walnie do propagandy nowego kierunku, objaśniając w l. 1487–92 z katedry uniwersyteckiej pisarzy klasycznych: Donata, Juwenalisa, Prudencjana, Owidiusza, Wergiliusza i Valeriusa Maximusa. Zainteresowania literaturą antyczną zbliżyły go do Konrada Celtisa i założonego przezeń tow. literackiego (Sodalitas litteraria Vistulana). Celtis poświęcił mu jedną ze swych ód (I 23) z tomu ,,Libri odarum quatuor…”, a następnie, m.in. za pośrednictwem Jana Sommerfelda, utrzymywał z nim korespondencję. Latem 1490, zapewne zachęcony przez M. Czepiela i J. Lubrańskiego, wyjechał do Włoch, gdzie przebywał jeszcze w początkach n.r.
Po powrocie do kraju zaczął S. gromadzić beneficja; miał kanonię płocką, prepozyturę kurzelowską, przed r. 1493 dostał archidiakonat uniejowski, między lipcem 1492 a październikiem 1493 został dziekanem kolegiaty Wszystkich Świętych w Krakowie, a w r. 1494 potwierdzony jest jako pleban w Modliborzycach. W l. 1495–6 był też kanonikiem w kolegiacie św. Floriana na Kleparzu. W r. 1497 ponownie wyjechał do Włoch; uzyskał w Rzymie doktorat dekretów w Sapienzy, a po śmierci Mikołaja Latowica (zm. 15 VIII 1499) został penitencjarzem w bazylice św. Piotra. W Rzymie nie bawił długo, do Krakowa wrócił na przełomie XV i XVI w. i natychmiast wszczął starania o kanonię doktorską w kapitule katedralnej krakowskiej. Zostały one uwieńczone powodzeniem: przed 25 VI 1501 otrzymał kanonię i prebendę krzesławską (Krzesławice, obecnie część Krakowa – Nowej Huty) przynoszącą dochód 59 grzywien. Natomiast został zapewne pozbawiony profesury zgodnie z uchwałą zgromadzenia ogólnego Uniw. Krak. z r. 1496, zabraniającą przyjmowania stopni w rzymskiej Sapienzy pod karą utraty kolegiatury i beneficjum, względnie zrezygnował sam, ponieważ nie figuruje odtąd w spisach profesorów uniwersytetu. Od listopada 1502 do końca r. 1504 był S. archidiakonem pszczewskim. Dn. 22 IV 1505 rozliczał się przed kolektorem kapituły poznańskiej jako jeden z subkolektorów «pieniędzy jubileuszowych», zebranych w Krakowie. Zmarł w Krakowie w r. 1512, przed 15 IV, kiedy to kanonikat i prebendę w kapitule krakowskiej otrzymał po nim Piotr Sienicki. Egzekutorem jego testamentu był M. Czepiel.
Barycz, Polacy na studiach w Rzymie; Jelicz A., Konrad Celtis na tle wczesnego renesansu w Polsce, W. 1956 s. 14–15, 44; Karbowiak A., Dzieje wychowania i szkól w Polsce, Lw. 1923 III; Lachs J., Kronika lekarzy krakowskich do końca XVI w., Arch. do Dziej. Liter., XII, Kr. 1910; tenże, Lekarze krakowskiej kapituły katedralnej, Kr. 1905 s. 12; Lewicka-Kamińska A., Renesansowy księgozbiór Mikołaja Czepla w Bibliotece Jagiellońskiej, Wr. 1956; Morawski, Historia UJ, II; Nowacki, Dzieje archidiecezji pozn., II 296; – Acta rectoralia, I; Album stud. Univ. Crac., I 181; Der Briefwechsel des Konrad Celtis, Hrsg. von H. Rupprich, München 1934; Conclusiones Univ. Crac.; Giedroyć, Źródła do dziej. medycyny; Liber diligentiarum; Michalewicz J., Michalewicz M., Liber beneficiorum et benefactorum Universitatis Jagellonicae, T. 5: Beneficia Universitatis Jagellonicae, pars 2, Kr. 1991 s. 9; Mon. M. Aevi, XIII (Acta capitulorum); Przybyszewski, Wypisy źródł. do dziej. Wawelu, [t. 2:] 1501–1515; Statuta nec non liber promotionum, s. 66; – Arch. Kapituły Katedralnej w Kr.: Acta Actorum, t. 2 k. 216, 275 v.; Arch. UJ.: rkp. 208 s. 6; B. Jag.: rkp. 5359 t. 11 k. 240.
Leszek Hajdukiewicz