Niemirycz (Niemierzyc) Stefan h. Klamry (zm. 1630), podkomorzy kijowski, starosta owrucki. Pochodził z możnej prawosławnej, należącej do kultury ruskiej rodziny, której gniazdo znajdowało się w pow. owruckim. Był synem Andrzeja, dziedzica Czerniechowa koło Żytomierza, sędziego ziemi kijowskiej (zm. 1610), i Marii z Chreptowiczów-Bohurymskich. U schyłku 1603 r. wyjechał N. na studia zagraniczne. W styczniu n. r. zapisał się – wraz z Romanem Hojskim (Hosckim) – na akademię w Altdorfie. Dopuścił się tam jednak różnych wykroczeń przeciwko obowiązującej studentów dyscyplinie, na skutek czego został najpierw osadzony w areszcie domowym, a następnie relegowany. N. i Hojski przenieśli się wówczas do Bazylei, gdzie w r. 1605 zapisali się na tamtejszy uniwersytet. Być może już podczas pobytu za granicą (lub też od razu po powrocie do ojczyzny) N. przeszedł z prawosławia na arianizm i założył (przed r. 1610) zbór w Czerniechowie, który stał się ośrodkiem propagandy tego wyznania na całe woj. kijowskie. Z zapisu Piotra Peresieckiego, który w r. 1611 legował 30 kop groszy lit. «do zboru czerniechowskiego na ubóstwo i potrzeby zborowe», można wywnioskować, iż otaczano tam opieką uboższych współwyznawców. Kaznodzieją tego zboru był w l. 1610–49 Piotr Stoiński. N. założył także zbory w Noryńsku oraz w Szerszniach, które przeszły następnie w ręce Wojnarowskich. Będąc gorliwym wyznawcą arianizmu, uczestniczył stosunkowo często w synodach rakowskich. Z tej to zapewne okazji wpisał się w maju 1618 piękną polszczyzną do sztambucha Andrzeja Lubienieckiego, starszego.
N. brał też dość aktywny udział w życiu politycznym; m. in. posłował na sejmy w l. 1611 i 1618 (deputowano go wówczas z koła poselskiego do Trybunału Radomskiego), 1619 i 1623. Na tym ostatnim sejmie został wyznaczony do komisji dla uregulowania sprawy kozackiej. Uczestniczył w jej pracach jeszcze w r. 1625, kiedy to podpisała ona tzw. ugodę kurukowską, ograniczającą liczbę Kozaków rejestrowych do 6 000 ludzi. Wyrazem uznania dla zasług N-a było nadanie mu (ok. r. 1623) najwyższej godności autonomicznej w woj. kijowskim – podkomorstwa, a następnie (1630) starostwa owruckiego (dziedzicznego zresztą w tym rodzie). Drogą zakupów doszedł do rozległych dóbr na Wołyniu i Kijowszczyźnie, liczących pod koniec jego życia 12 miasteczek i 75 wsi. Brał też udział w licznych najazdach; m. in. w l. 1609–11 miał poważny zatarg z Hrehorym Paszkiewiczem, zakończony zwycięskim najazdem na dobra przeciwnika oraz jego śmiercią. N. zmarł w r. 1630 (przed 21 V).
Z żoną Martą z Wojnarowskich (zm. 1632), również gorliwą arianką, miał N. trzy córki, z których Zofia poślubiła cześnika kijowskiego Stefana Tyszkiewicza, Katarzyna – Pawła Krzysztofa Sieniutę, a następnie Andrzeja Leszczyńskiego (zob.), Helena zaś wyszła za mąż za Mikołaja Lubienieckiego (wraz z mężem przyjęła w r. 1660 katolicyzm), a następnie za kasztelana mścisławskiego Pawła Ryszkowskiego. N. miał także trzech synów, a mianowicie: Jerzego (zob.), Władysława (zob.) i Stefana (zob.).
Słown. Geogr., (Noryńsk, Owrucz, Przyborsk); Niesiecki; Uruski; – Lewickij O., Socynianie na Rusi, „Reform. w Pol.” R. 2: 1922; Tazbir J., Stanisław Lubieniecki, przywódca ariańskiej emigracji, W. 1961; – Arch. Jugo-Zap. Rossii, I 117; Liber chamorum; Vol. leg., III 325, 448.
Janusz Tazbir