INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu
 Tadeusz Popowski     

Tadeusz Popowski  

 
 
Biogram został opublikowany w latach 1982-1983 w XXVII tomie Polskiego Słownika Biograficznego.


 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Popowski Tadeusz (1868–1930), inżynier technolog, przemysłowiec, działacz gospodarczy, organizator przemysłu hutniczego. Ur. 19 III w Litynie na Podolu, był synem Romana, ziemianina, i Marii z Janowskich. Osierocony w latach młodzieńczych ukończył, zarobkując korepetycjami, szkołę średnią w Równem (1885) oraz Instytut Technologiczny w Petersburgu w r. 1890. Pracę zawodową rozpoczął jako konstruktor w fabryce parowozów w Wiener Neustadt pod Wiedniem, potem był konstruktorem taboru przy zarządzie budowy kolei Mohylewsko-Nowosielskiej (Żmerynka–Mohylew–Nowosielce) na Ukrainie z siedzibą w Petersburgu i następnie kierownikiem nadzoru budowy wagonów i parowozów w fabrykach rosyjskich dla tejże kolei, należącej do Dróg Żelaznych Południowo-Zachodnich w Rosji. W r. 1894 został P. przedstawicielem na Rosję (w Moskwie, później w Petersburgu) Zakładów Ostrowieckich. Reprezentował także hutnictwo polskie w Radzie Zjazdów Tow. Przemysłowców w Petersburgu. W r. 1899 P. przyjechał do Królestwa Polskiego. Pracował w zakładach metalurgicznych w Ostrowcu Świętokrzyskim (Tow. Akc. Wielkich Pieców i Zakładów Ostrowieckich), gdzie wykazał duże zdolności fachowe i organizacyjne. W r. 1905 został powołany do zarządu Zakładów Żyrardowskich i jednocześnie objął stanowisko dyrektora naczelnego Zakładów Ostrowieckich w Warszawie, którymi zarządzał do r. 1924; od tego czasu był wiceprezesem zarządu Spółki Akc. Wielkich Pieców i Zakładów Ostrowieckich. Po kilku latach pracy dysponował częścią (niezbyt wielką) pakietu akcji tego Towarzystwa. Jako długoletni dyrektor jednego z największych wówczas przedsiębiorstw metalurgicznych w kraju (obecnie: Huta im. Marcelego Nowotki w Ostrowcu) P. wykazał wielki talent organizacyjny, energię i inicjatywę. Przedsiębiorstwo oprócz produkcji metalurgicznej uruchomiło w r. 1923 dla potrzeb kolejnictwa polskiego wytwórnię wagonów towarowych i części dla nich, a nadto eksploatowało kopalnie rudy żelaznej w Niekłaniu i Parczewie oraz dbało o okoliczne lasy (słynna hodowla topoli niekłańskich). W pracach swych P. miał tu dużą pomoc ze strony doświadczonego kierownika technicznego Zakładów Ostrowieckich inż. Kazimierza Chrzanowskiego, długoletniego dyrektora huty i wytwórni parowozów w Ługańsku na południu Rosji.

P. działał w wielu organizacjach przemysłowych, gospodarczych i społecznych. Przed pierwszą wojną światową był współorganizatorem Tow. Przemysłowców Król. Pol. i członkiem jego zarządu oraz Warszawskiego Stowarzyszenia Dozoru nad Kotłami Parowymi, członkiem Rady Zjazdu Przemysłowców Górniczych Król. Pol. oraz członkiem Sekcji Górniczo-Hutniczej Tow. Popierania Rosyjskiego Przemysłu i Handlu. Był też członkiem Warszawskiego Komitetu Giełdowego (1911–21) i Urzędu Starszych Zgromadzenia Kupców m. Warszawy. Podczas pierwszej wojny światowej P. wszedł do Komitetu Obywatelskiego m. Warszawy. W niepodległej Polsce współorganizował Centralny Związek Polskiego Przemysłu, Górnictwa, Handlu i Finansów («Lewiatan»), został następnie wiceprezesem jego rady i reprezentował go w Radzie Handlowo-Przemysłowej przy Min. Przemysłu i Handlu. Był też (1920–3) wiceprezesem Związku Polskich Hut Żelaznych, związanych z agendami (Centralą Zakupu Złomu, Centralą Handlową, Związkiem Eksportowym i Syndykatem Polskich Hut Żelaznych) i wiceprezesem Związku Polskich Wytwórców Wagonów i Parowozów. W r. 1929 był członkiem wielkiego komitetu Powszechnej Wystawy Krajowej w Poznaniu. Poza tym był P. jednym z założycieli i pierwszym przewodniczącym zarządu Tow. Kredytowego Przemysłu Polskiego oraz członkiem rady Związku Ubezpieczeniowego Przemysłowców Polskich. Działał także przez pewien czas w radach nadzorczych Banku Handlowego, Banku Śląskiego i Banku Grodzieckiego, w zarządzie Tow. Kopalń Węgla i Zakładów Przemysłowych oraz pełnił funkcję prezesa rady Stow. Dozoru Kotłów Parowych w Warszawie i wchodził do zarządu Warszawskiej Spółki Budowy Parowozów i Mirkowskiej Fabryki Papieru w Jeziornie. Od r. 1920 był dożywotnim członkiem Tow. Biblioteki Publicznej w Warszawie. Należał do Koła Warszawskiego Stow. Polskich Inżynierów Górniczych i Hutniczych oraz do Koła Inżynierów Technologów Petersburskich przy Stow. Techników Polskich w Warszawie. Krótko przed śmiercią został wybrany na prezesa rady nadzorczej Tow. Pomocy Studentom Politechniki Gdańskiej z siedzibą w Warszawie.

Politycznie P. był związany przed pierwszą wojną światową z Ligą Narodową. W listopadzie 1922 został wybrany do Senatu RP z listy Związku Ludowo-Narodowego w okręgu kielecko-radomskim i piastował ten mandat do końca kadencji (1927). W Senacie był członkiem Komisji Gospodarstwa Społecznego oraz Komisji Parlamentarnej Klubu Związku Ludowo-Narodowego. Podpisał w r. 1927 zbiorową odezwę sfer gospodarczych (m. in. z Piotrem Drzewieckim, Zdzisławem Lubomirskim, Edwardem Natansonem, Tadeuszem Sułowskim i Andrzejem Wierzbickim) w sprawie poprawy rządów parlamentarnych (druk. w „Kur. Warsz.” 1927 nr 350). Zmarł 9 XII 1930 w swoim majątku Ruszki pod Kutnem (nabytym w r. 1905), a pochowany został na cmentarzu ewangelicko-augsburskim w Warszawie (kwatera 17–17).

P. był żonaty dwukrotnie: z Marią z Grochowskich, i z nie znaną z imienia Morawską; miał pasierba Ryszarda Morawskiego.

Z inicjatywy firm i osób zaprzyjaźnionych z P-m utworzono uchwałą Zarządu Zakładów Ostrowieckich z dn. 9 XII 1933 fundację im. T. P-ego, przeznaczoną na inicjowanie i popieranie działalności na rzecz społecznego i gospodarczego rozwoju Polski; dzięki fundacji m. in. w Muzeum Techniki i Przemysłu w Warszawie zorganizowano salę z Działem Bezpieczeństwa i Higieny Pracy imienia T. P-ego. Nakładem Zakładów Ostrowieckich wydano publikację pt. „Tadeusz Popowski (1868–1930) i fundacja jego imienia” (W. 1933).

 

Encyklopedia historii gospodarczej Polski, W. 1981; Mościcki-Dzwonkowski, Parlament RP 1919–27, s. 81 (tabl. VIII, fot.), 133–4 (życiorys); Rzepeccy, Sejm i Senat 1922–7, s. 425 (fot.), 427–8, 537, 538; Biblioteka Publiczna w Warszawie w r. 1918. Lista członków; toż w r. 1920; Spis instytucji bankowych, towarzystw akcyjnych, kooperatyw oraz firm handlowych na r. 1923, W. 1923 s. 240; Wawrykiewicz E., Spis techników w guberniach Królestwa Polskiego, W. 1899; – Bilans handlowy Królestwa Polskiego, W. 1916; Bocheński A., Wędrówki po dziejach przemysłu polskiego, W. 1969 II 220–1, 225, 235; Dzik A., Hutnictwo żelazne w Polsce, W. 1931; Jaros J., Dzieje polskiej kadry technicznej w górnictwie (1136–1976), Kr. 1978; Kozicki S., Historia Ligi Narodowej (okres 1887–1907), Londyn 1964; Księga pamiątkowa inżynierów, s. 95; Kuropatwiński F., Krótki zarys dziesięcioletniej działalności Koła Inżynierów Technologów Petersburskich przy Stowarzyszeniu Techników Polskich. Lata 1928–1938, W. 1939; Przemysł górniczy i hutniczy w Królestwie Polskim, W. 1918; Pustuła Z., Początki kapitału monopolistycznego w przemyśle hutniczo-metalowym Królestwa Polskiego (1882–1900), W. 1968; Regulski J., Blaski i cienie długiego życia, W. 1980; Szulc E., Warszawskie cmentarze ewangelickie, W. 1979; Tadeusz Popowski (1868–1930) i fundacja jego imienia, W. 1933 (życiorys, fot.); Wyszomirska O., Przemysł i klasa robotnicza Ziemi Radomsko-Kieleckiej 1870–1914, W. 1970 s. 101, 102, 181; Zwoliński K., Zakłady Żyrardowskie w latach 1885–1915, W. 1979; – Jeziorański L., Księga adresowa przemysłu fabrycznego w Królestwie Polskim, W. 1904 nr 499; toż, 1905 nr 486 i 1906 nr 488; Kalendarzyk polityczno-historyczny m. stoł. Warszawy na r. 1916, W. 1916; toż na r. 1917, W. 1917; Rocznik Informacyjny o Spółkach Akcyjnych w Polsce za r. 1929 nr 143, 176, 302; Rocznik Stow. Pol. Inżynierów Górniczych i Hutniczych za r. 1930, s. 29; Rocznik Tow. Przemysłowców guberni Król. Pol. za r. 1911, s. 3; Sprawozdanie Centralnego Związku Polskiego Przemysłu, Górnictwa, Handlu i Finansów, W. 1926 s. 36; toż za r. 1929 s. 81; toż za r. 1930 s. 79; Sroka A. R., Księga adresowa przemysłu, handlu i finansów, W. 1930 nr 2007; Stowarzyszenie Dozoru Kotłów w Warszawie. Sprawozdanie za r. 1925, W. 1926 s. 10; Wierzbicki A., Wspomnienia i dokumenty (1877–1920), W. 1957 s. 131, 148, 176–7 (fot.), 183–7, 193, 219, 244; – „Biul. Muz. Przemysłu i Techn.” 1936 nr 3 s. 7, 1938 nr 6 s. 57; „Hutnik” 1931 nr 1 s. 1–2 (życiorys, fot., autograf P-ego); „Kur. Warsz.” 1927 nr 350 s. 2–3, 1930 nr 338, 339, 341 (nekrolog), nr 340 (wspomnienie pośmiertne), nr 348 (dod. ilustr., fot.); „Przegl. Elektrotechn.” 1932 s. 285; „Przegl. Gosp.” 1930 nr 11 s. 504, nr 24 s. 1011 (wspomnienie A. Wierzbickiego nad grobem P-ego), 1012 (życiorys); „Przegl. Górn.-Hutn.” 1931 nr 2 s. 134–5 (życiorys, fot.); „Przegl. Techn.” 1916 s. 240, 1920 s. 129; „Przem. Krajowy” 1912 nr 9 s. 4, 12, nr 22 s. 11, 1913 nr 6 s. 10, 11, nr 8 s. 6, 7, 12, nr 9 s. 9, nr 12 s. 7; „Świat” 1930 nr 52 s. 20 (fot.); – Arch. Paraf. Ewang.-Augsb. w W.: Akta stanu cywilnego z r. 1930, zgony nr 267; WAP w Kielcach: Akta urzędu woj. kieleckiego z l. 1919–1939, sygn. 12839–12986 (Spółka Akc. Wielkich Pieców i Zakładów Ostrowieckich. Sprawozdanie z produkcji, projekty urządzeń przemysłowych z l. 1924–35);– Życiorys T. P-ego nadesłany przez Spółkę Akcyjną Wielkich Pieców Ostrowieckich w dn. 29 VI 1932 w Materiałach Red. PSB; – Bobiński J., Moje wspomnienia, [1960] II 101, III 186–7 (mszp. w posiadaniu córki Heleny Bobińskiej-Kujawskiej w W.); – Informacje Jana Cholewińskiego, Mieczysława Iwaszkiewicza i Zdzisława Sidora z Huty im. Nowotki w Ostrowcu Świętokrzyskim.

Jerzy Kubiatowski

 

 
 

Powiązane zdjęcia

   

Chmura tagów

 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 
 
 

Postaci z tego okresu

 

w biogramy.pl

 

Wojciech Korfanty

1873-04-20 - 1939-08-17
działacz narodowy
 

Józef Ignacy Kraszewski

1812-07-28 - 1887-03-19
pisarz
 
więcej  

Postaci z tego okresu

 

w ipsb

 

Jerzy Józef Smoleński

1881-09-06 - 1940-01-05
geograf
 

Bolesław Starzyński

1834-09-21 - 1917-01-26
bibliofil
 
więcej  
  Wyślij materiały Wyślij ankietę
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.