Ołtuszewski Wacław (1901–1955), botanik-palynolog, docent Wyższej Szkoły Rolniczej w Poznaniu. Ur. 17 X w Węgrowie, w rodzinie wielodzietnej, był synem gospodarza rolnego Jana i Antoniny z Podbielskich. Utraciwszy w młodym wieku rodziców, w trudnych warunkach zdobywał wiedzę. W r. 1917 wstąpił do Gimnazjum im. Staszica w Lublinie, gdzie po przerwie spowodowanej wojną zdał w r. 1923 maturę jako eksternista. W t.r. rozpoczął studia na KUL, lecz w październiku 1924 przeniósł się na Uniw. Pozn., gdzie na Wydziale Matematyczno-Przyrodniczym studiował botanikę pod kierunkiem Adama Wodziczki i w r. 1928 uzyskał magisterium. W l. 1928–9 odbył służbę wojskową w Szkole Podchorążych Rezerwy w Zaleszczykach. Od września 1929 aż do wybuchu drugiej wojny światowej był nauczycielem biologii w Prywatnym Gimnazjum i Liceum im. Sułkowskich w Rydzynie. W maju 1933 zdał państwowy egzamin pedagogiczny z biologii i geologii. Równocześnie jako współpracownik Zakładu Botaniki Ogólnej Uniw. Pozn. prowadził badania palynologiczne nad historią flory polodowcowej osadów torfowiskowych, uzyskując 29 IV 1939 doktorat na podstawie pracy pt. Historia lasów Pojezierza Suwalsko-Augustowskiego w świetle analizy pyłkowej (P. 1937). Popularyzował też wiedzę przyrodniczą na kursach dla nauczycieli i dla członków Polskiego Czerwonego Krzyża, był od r. 1934 delegatem Komitetu Ochrony Przyrody na powiaty Leszno i Kościan, w których inwentaryzował pomniki i zabytki przyrody, a zebrane materiały publikował w „Wydawnictwie Okręgowego Komitetu Ochrony Przyrody na Wielkopolskę i Pomorze”.
W kampanii wrześniowej 1939 r. O. jako podporucznik rezerwy 58 p. piechoty walczył pod Kutnem, gdzie był dwukrotnie kontuzjowany i dostał się do niewoli niemieckiej. Okres wojny spędził w oficerskich obozach jenieckich w Stargardzie, Kluczborku i w Murnau VII A. Tutaj brał udział w akcjach oświatowych wśród żołnierzy i w organizowanych kursach nauczycielskich, na których wykładał biologię ogólną i botanikę. W r. 1945 powrócił do kraju i przejściowo pracował jako nauczyciel w Państwowym Liceum i Gimnazjum im. Św. Stanisława Kostki w Kościanie. Od r. 1946 rozpoczął pracę naukową i dydaktyczną jako adiunkt w Zakładzie Biologii Ogólnej Wydziału Lekarskiego Uniw. Pozn. W sierpniu 1952 przeniósł się do katedry botaniki Wydziału Rolniczego Wyższej Szkoły Rolniczej (WSR) w Poznaniu, gdzie obok zajęć z botaniki prowadził wykłady z biologii ogólnej i torfoznawstwa. Jednocześnie miał takie same zajęcia na Zaocznym Studium Rolniczym WSR. Dn. 20 XII 1954 został mianowany docentem WSR.
Po powrocie z niewoli O. kontynuował badania nad historią rozwoju szaty roślinnej czwartorzędu na terenie środkowej i północno-zachodniej Polski. Opracował pod względem palynologicznym torfowiska okolic Łodzi (1947), Łeby (1948), południowo-zachodniej Wielkopolski (1948), rezerwatu Bielawskie Błoto na Pomorzu (1954) i in. Podstawą nadania mu stopnia docenta była wydana pośmiertnie praca pt. Pierwotna szala leśna Wielkopolskiego Parku Narodowego w Osowej Górze pod Poznaniem w świetle analizy pyłkowej (P. 1957). Zajmował się również dendrologią parków podworskich Wielkopolski. Opublikował ogółem 20 prac, głównie z palynologii i dendrologii. Zmarł 12 VII 1955 w Poznaniu, pochowany został na cmentarzu Junikowskim.
Z małżeństwa zawartego w r. 1932 z nauczycielką Karoliną z Trzeciaków miał córkę Grażynę (1934–1975), farmaceutkę.
Bibliografia publikacji pracowników Wyższej Szkoły Rolniczej w Poznaniu 1945–1965, P. 1974 s. 11–12; – Dzieje akademickich studiów rolniczych i leśnych w Wielkopolsce (1919–1969), P. 1970 s. 327–8 (fot.); Nauka w Wielkopolsce, P. 1973; Sprawozdania Pozn. Tow. Przyj. Nauk, P. 1955 nr 1 (44) s. 174–6; – Kronika Uniwersytetu Poznańskiego za rok szkolny 1935/6, P. 1937 s. 205; toż za lata akademickie 1945–1954/5, P. 1958 s. 237–8, 318; Kronika Wyższej Szkoły Rolniczej w Poznaniu za lata akademickie 1951/2–1958/9, P. 1960 s. 42, 58, 86–7, 89, 90, 92–3; – „Głos Wpol.” 1955 nr 166 s. 5, nr 167 s. 5; „Kur. Pozn.” 1937 nr 478 s. 5; „Rocznik Sekcji Dendrologicznej Polskiego Tow. Botanicznego” (W.) T. 12: 1958 s. 577–80 (z wykazem publikacji); – Arch. Akad. Med. w P.: Akta personalne; Arch. Akad. Roln. w P.: Akta personalne; Arch. Uniw. Pozn.: Teczka personalna; Arch. Urzędu Woj. w P.: Akta personalne, sygn. 933/4613; – Informacje rodziny.
Andrzej Dzięczkowski