Sudra Wiktor (1907–1987), inżynier mechanik, profesor Politechniki Warszawskiej.
Ur. 23 XII w Saratowie, był synem Jana, inżyniera mechanika, i Marii z Suszyńskich. Ojciec S-y był absolwentem Wyższej Szkoły Technicznej w Moskwie i pracował w Tow. Fabryki Machin i Odlewów «K. Rudzki i S-ka» w Warszawie; budował urządzenia wodociągowe na kolei, m.in. w Saratowie, Kijowie, Moskwie i Petersburgu.
Po ukończeniu w r. 1926 Szkoły Mazowieckiej w Warszawie studiował S. od t.r. na Wydz. Mechanicznym Politechn. Warsz. Podczas studiów odbył praktyki w Zakładach Mechanicznych Akcyjnego Tow. Przemysłowego «Lilpop, Rau i Loewenstein S.A.» w Warszawie, stoczni w Gdańsku, serbskich warsztatach kolejowych w Niszu, francuskiej stoczni Saint-Nazaire i czechosłowackiej fabryce samochodów «Škoda» w Mlada Boleslavi. W czerwcu 1933 na podstawie pracy z techniki samochodowej uzyskał dyplom inżyniera mechanika.
Pracę zawodową rozpoczął S. w r. 1933 w Państw. Zakładach Inżynierii w Warszawie. Na podstawie zawartej przez nie umowy z «Fiatem», wraz z grupą polskich inżynierów i techników, praktykował przez rok w fiatowskich zakładach w Turynie. W l. 1934–5 odbył służbę wojskową w Szkole Podchorążych Rezerwy Artylerii we Włodzimierzu Wołyńskim oraz w Centrum Wyszkolenia Broni Pancernych w Warszawie. W r. 1935 wrócił do wchodzącej w skład Państw. Zakładów Inżynierii Fabryki Samochodów Osobowych i Półciężarowych w Warszawie przy ul. Terespolskiej 32/36; był tam kierownikiem kontroli technicznej montażu (1935–6) i kierownikiem kontroli technicznej produkcji samochodów (1936–9). W tym okresie fabryka produkowała na licencji «Fiata» osobowe samochody «Polski Fiat» typ 508 i typ 518, również w wersjach wojskowej i półciężarowej, oraz samochody ciężarowe lekkie i średnie, a także motocykle, w tym własnej konstrukcji typu «Sokół 1000» i «Sokół 600».
Podczas okupacji niemieckiej S. utrzymywał się z wyrabiania cholewek, drewniaków i szczotek. Od r. 1942 prowadził zajęcia w miejskiej szkole zawodowej przy ul. Śniadeckich i równocześnie szkolił samochodowe kadry techniczne dla AK. Po wybuchu powstania warszawskiego 1944 r. został skierowany przez władze powstańcze do pracy w służbach technicznych. Po upadku powstania pracował w PCK i w r. 1945 został zastępcą pełnomocnika Okręgu Warszawskiego PCK.
Od jesieni 1945 wykładał S. jako profesor kontraktowy, a od r. 1949 profesor tymczasowy, obsługę i naprawę samochodów oraz eksploatację i gospodarkę techniczną pojazdów mechanicznych w Szkole Inżynierskiej im. Wawelberga i Rotwanda w Warszawie. Zorganizował tam pracownię samochodową, a od r. 1947 kierował nowo utworzonym Oddz. Samochodowym, potem Zakł. Eksploatacji i Gospodarki Technicznej. Równocześnie w l. 1949–66 wykładał i kierował Oddz. Samochodowym w Wieczorowej Szkole Inżynierskiej w Warszawie. Po włączeniu w r. 1951 Szkoły Inżynierskiej im. Wawelberga i Rotwanda do Politechn. Warsz. Zakład S-y stał się bazą laboratoryjną dla Wydz. Samochodów i Ciągników, a on sam objął kierownictwo Katedry Eksploatacji i Gospodarki Technicznej Pojazdów Mechanicznych na Wydz. Technologiczno-Konstrukcyjnym. W r. 1953 przeszedł na Wydz. Samochodów i Ciągników, gdzie kierował Katedrą Technologii Napraw i Obsługi Technicznej Pojazdów Mechanicznych jako zastępca profesora (od r. 1954) i docent (od r. 1955), a także pełnił funkcję prodziekana (1954–6). W r. 1959 otrzymał tytuł profesora nadzwycz. technologii napraw i obsługi technicznej pojazdów mechanicznych i w r. 1960 objął kierownictwo Zakł. Utrzymania Pojazdów Mechanicznych na Wydz. Maszyn Roboczych i Pojazdów. W l. 1967–70 był prodziekanem tego Wydziału. Współpracował z Kazimierzem Studzińskim, kierownikiem zespołowej Katedry Samochodów. Po reorganizacji uczelni i powołaniu instytutów został S. w r. 1970 kierownikiem Zakł. Eksploatacji i Utrzymania Pojazdów Samochodowych w Inst. Transportu.
S. opracował dwanaście projektów, m.in. stanowiska do badań i regulacji elementów układu zasilania silników gaźnikowych (przygotował również wykonanie jego serii prototypowej), samoczynnej maszyny do mycia nadwozi autobusów, skracającej czas ich mycia do pół minuty, rolkowego urządzenia do badań hamulców samochodów osobowych oraz urządzeń do badania samochodowych pomp olejowych i do badań kontrolnych resorów autobusowych. Opublikował m.in. prace: Technologia napraw i obsługi technicznej samochodów (W. 1954), którą po rozszerzeniu wydał powtórnie jako skrypt pt. Technologia napraw i obsługi technicznej pojazdów mechanicznych. Cz. 1. Zasady obsługi technicznej i napraw (W. 1956), Zagadnienie części zamiennych przy konstrukcji, produkcji i eksploatacji maszyn oraz kierunki prac naukowo-technicznych ([b.m.w.] 1957) oraz Podwyższenie trwałości elementów maszyn w okresie eksploatacji (W. 1974). Ponadto na łamach „Motoryzacji”, „Techniki Motoryzacyjnej” i „Przeglądu Technicznego” ogłosił ok. 40 artykułów z zakresu technologii napraw i obsługi technicznej samochodów, motoryzacji w kraju i na świecie oraz kształcenia inżynierów w Polsce i za granicą. Był promotorem trzech doktoratów i kilkuset prac magisterskich. Współpracował z Komitetem Transportu PAN, Inst. Motoryzacji oraz Centralnym Biurem Studiów i Projektów Transportu Drogowego i Lotniczego. Był m.in. członkiem Rady Motoryzacyjnej przy Radzie Ministrów, Rady Techniczno-Ekonomicznej przy ministrze komunikacji, przewodniczącym Komitetu ds. Motoryzacji NOT i doradcą naukowym Głównego Biura Studiów i Projektów Zaplecza Technicznego Motoryzacji. Wchodził w skład rad naukowych Inst. Transportu Samochodowego (przez wiele lat jako przewodniczący), Inst. Techniki Pancernej i Samochodowej oraz Tow. Naukowego Organizacji i Kierownictwa. W r. 1978 przeszedł na emeryturę. Zmarł 4 II 1987 w Warszawie, został pochowany 12 II na cmentarzu Powązkowskim (kw. 30 wprost–VI–36/37). Był odznaczony m.in. dwukrotnie Złotym Krzyżem Zasługi (1950, 1955) oraz Krzyżami Kawalerskim (1966) i Oficerskim (1974) Orderu Odrodzenia Polski.
W małżeństwie z Marią Żaryn miał S. dwóch synów, architektów: Tomasza, zajmującego się planowaniem przestrzennym w ONZ, i Piotra, współpracownika Biura Planowania Rozwoju Warszawy, posiadającego własną pracownię architektoniczną.
Bibliografia publikacji pracowników Politechniki Warszawskiej 1944–1974, W. 1977 cz. III; toż 1975–1978, W. 1981 cz. III; Jankowerny W., Jasińska M., Bibliografia publikacji pracowników Politechniki Warszawskiej 1915–1965, W. 1972; Słown. techników, z. 6; – Dziesięciolecie Politechniki Warszawskiej w Polsce Ludowej 1945–1955, W. 1956 s. 149; Groniowski K., Technika motoryzacyjna w Polsce w okresie międzywojennym, Wr. 1965; Jaśkiewicz Z., Historia Wydziału Samochodów i Maszyn Roboczych Politechniki Warszawskiej. Geneza i historia Instytutu Pojazdów 1915–1997, W. 1998 s. 26, 31, 49–51, 54–5; tenże, Zakład Samochodów na tle 60-letniej specjalności samochodowej w Politechnice Warszawskiej, „Prace Nauk. Mechanika. Politechn. Warsz.” 1983 z. 83 s. 10–11, 13; 50 lat wydziałów mechanicznych Politechniki Warszawskiej 1915–1965, W. 1968; Politechn. Warsz. 1915–65; 150 lat wyższego szkolnictwa technicznego w Warszawie 1826–1976, W. 1976; – Politechnika Warszawska. Program na rok akademicki 1933/4, W. 1933; – „Życie Warszawy” 1987 nr 34–36, 39, 40, 51 (nekrologi); – Arch. Politechn. Warsz.: sygn. 6639 (teczka osobowa S-y, fot.).
Józef Piłatowicz