Ritsch (Ritz, Rycz, Rytsch, Rytz) Wilhelm Teofil h. Rycz (1728 – ok. 1776), doktor chirurgii. Ur. w Królewcu.
Nauki początkowe pobierał R. w domu, następnie uczył się podobno w Akad. Wil. Po skończonej nauce przez 8 lat służył jako chirurg wojskowy w armii polsko-saskiej. W trakcie służby kontynuował studia na uniwersytecie w Halle, gdzie uzyskał stopień doktora medycyny. Dn. 15 XII 1754 został mianowany chirurgiem dworu Augusta III. Od 1 VI 1762 jako członek Bractwa Miłosierdzia pracował w warszawskim szpitalu Św. Łazarza. W lutym 1764 podpisał ze szpitalem kontrakt na dozorowanie chorych w zamian za wydzierżawienie mu domu należącego do Bractwa przed Zamkiem pod nr hip. 32. Dzierżawa miała wartość 1 224 złp., w zamian R. zobowiązany był do bezpłatnej opieki nad chorymi w szpitalu; miał dostarczać im leki oraz starać się o jałmużnę dla nich. W związku jednak ze skargami chorych został zwolniony już w lipcu 1764. Po elekcji Stanisława Augusta wyjechał na jego żądanie kształcić się za granicę. Po powrocie, w l. 1765–8, przygotował projekt Collegium Medicum, szkoły dla chirurgów i lekarzy. Dla tej idei chciał przystosować szpital Św. Łazarza jako kliniczny. Dn. 21 V 1768 został mianowany radcą dworu królewskiego. Jako jeden z pierwszych (1769) szczepił w Warszawie ospę, tzw. krowiankę, dzieciom ze szpitala Dzieciątka Jezus. W r. 1771 leczył króla po porwaniu go przez konfederatów, co przysporzyło mu majątku i splendoru. W r. 1775 został nobilitowany wraz z potomstwem (otrzymał herb «Rycz»). W konstytucji sejmowej podkreślono jego zasługi dla ratowania życia i zdrowia króla w r. 1771, znalazło to również wyraz w klejnocie herbowym (głowa orła białego w koronie). Od tej pory przyjął polską pisownię nazwiska Rycz. W r. 1772 jako wicesenior Bractwa Miłosierdzia został mianowany jednym z dwóch inspektorów lekarskich dla szpitala Św. Łazarza (funkcję tę pełnił zapewne do r. 1775). Starając się o jałmużnę dla szpitala przyczynił się do jego rozbudowy. Został za to pośmiertnie uczczony panegirycznym wierszem wyrytym na murze nowego budynku szpitalnego. Od r. 1766 był członkiem Deutsch Akademie der Naturforschen (Leopoldina) w Halle oraz przed r. 1769 uzyskał członkostwo towarzystw lekarskich w Paryżu i Rouen. Wiosną 1774 wystąpił w obronie Żydów przyczyniając się swym orzeczeniem lekarskim do odrzucenia oskarżeń o mord rytualny.
W r. 1769 R. kupił dom na Nowym Świecie, w r. 1770 miał dom na Podwalu (nr 530), później prawdopodobnie kupił dom na Krzywym Kole nr 193. «Prawem kaduka» otrzymał w r. 1773 majątek po Michale Mitkiewiczu, a dn. 10 VI 1774 uzyskał nadanie placu za Zamkiem od Góry Gnojowej do Wisły i przywilej na budowę tam domu. Zmarł ok. r. 1776.
Z małżeństwa z Magdaleną (nieznaną nam z nazwiska, zm. w r. 1813) miał R. dwie córki: Annę, zamężną za Szymonem (w PSB prawdopodobnie błędnie Pawłem) Kaczanowskim, rejentem w Pińsku (byli rodzicami Karola, zob.) i Konstancję, zamężną za Grzegorzem Kaczanowskim (zob.).
Bacciarelli M., Obraz „Posłuchanie młynarza”: przy chorym królu sportretowany m. in. R., obraz zaginiony, reprod. w: Ryszkiewicz A., Polski portret zbiorowy, Wr. 1961; – Giedroyć, Źródła do dziej. medycyny, s. 649–55; Hist. Nauki Pol., VI 567; Uruski, XV 339; Świeżawski E. S., Wende K., Spis lekarzy polskich, W. 1891; – Giedroyć F., Dawne projekta Collegium Medicum w Warszawie, „Krytyka Lek.” T. 1: 1897 t. 93; tenże, Rada Lekarska Księstwa Warszawskiego i Królestwa Polskiego 1809–1867, W. 1913 s. 13; tenże, Rys historyczny szpitala Św. Łazarza w Warszawie, W. 1897 s. 64–5; Kaiser W., Pankiewicz H., Z historii polsko-niemieckich kontaktów naukowych w XVII i XVIII wieku, „Arch. Hist. Med.” T. 36: 1973 z. 3 s. 157–8; Podgórska-Klawe Z., Szpitale warszawskie 1388–1945, W. 1975; Rabowicz E., Stanisław Trembecki w świetle nowych źródeł, Wr. 1965; Smoleński W., Przewrót umysłowy w Polsce w XVIII w., W. 1979; – Konstytucje publiczne sejmu extraordynaryjnego trwającego rok 1773 dnia 19 kwietnia zaczętego w roku 1775 skończonego, W. 1775 I 112; Magier, Estetyka Warszawy; Smoleński W., Mieszczaństwo warszawskie w końcu wieku XVIII, W. 1976 s. 363, 372; Szkoła Gł. Warsz. Mater., II 8–14; Vol. leg., VIII 301; Źródła do dziejów Warszawy. Rejestry podatkowe i taryfy nieruchomości 1510–1770, Wyd. A. Bardecka, J. Rutkowska, A. Sucheni-Grabowska, W. 1966 I 469; – „Wiad. Warsz.” 1769 nr 46; – AGAD: Arch. Zamoyskich, rejestr sygn. 3068, Księgi Kanclerskie sygn. 41 f. 316–323, sygn. 45/46 f. 10; Archiv der Deutschen Akademie der Naturforscher (Leopoldina) w Halle: Briefarchiv N. 689 (zawiera także pisane własnoręcznie przez R-a jego curriculum vitae); – Informacje Antoniego Arkuszewskiego z W.
Małgorzata Karpińska