INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu

Władysław Tomasz Mąkowski  

 
 
1885-12-21 - 1945-03-26
Biogram został opublikowany w 1975 r. w XX tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Mąkowski Władysław Tomasz, pseud. Tomasz Ogończyk (1885–1945), ksiądz, archiwista i bibliotekarz. Ur. 21 XII we wsi Białoskóry (pow. Sierpc), był synem Wawrzyńca, właściciela 22-hektarowego gospodarstwa, które sam z rodziną obrabiał, i Konstancji z Ługowskich. Pierwsze nauki pobierał w szkole w Goleszynie; gimnazjum ukończył w Płocku (1903), po czym wstąpił do tamtejszego Seminarium Duchownego. Po ukończeniu tegoż został wysłany w r. 1907 na studia biblijne do Rzymu, lecz stan zdrowia zmusił go po roku do powrotu do kraju. Święcenia kapłańskie otrzymał w lutym 1909. Na wikariatach pracował w Goworowie i Rypinie, włączając się czynnie w pracę oświatową i społeczną. W r. 1916 został dyrektorem gimnazjum w Rypinie, które wkrótce, dzięki ożywionej działalności organizacyjnej i zapobiegliwości M-ego, pozyskało zasobną bibliotekę i wyposażenie w pomoce naukowe. W styczniu 1919 M. został wybrany posłem do Sejmu Ustawodawczego z ziemi dobrzyńskiej. Kilkakrotnie zabierał w nim głos w sprawach wychowania młodzieży. Związany był politycznie z Narodową Demokracją. Podczas pobytu w Warszawie skompletował znaczną bibliotekę historyczną, którą w grudniu 1922 przewiózł do Płocka i objął tam 5 XII t. r., z polecenia bpa A. J. Nowowiejskiego, kierownictwo Archiwum Diecezjalnego i Biblioteki Seminarium Duchownego; sprawował je do wybuchu drugiej wojny światowej.

M. współdziałał z bpem Nowowiejskim w opracowaniu projektu nowego budynku bibliotecznego, który oddano do użytku w r. 1928. W nowym gmachu zgromadził dawną bibliotekę kapitulną i przekazał swój księgozbiór. Umieszczono tu również archiwum diecezjalne, w skład którego weszły archiwa konsystorskie i kapitulne płockie i pułtuskie. W późniejszych latach zgromadzono księgi metrykalne z terenu diecezji płockiej. W oparciu o zbiory archiwalne M. opublikował w „Miesięczniku Pasterskim Płockim” i w „Polskim Słowniku Biograficznym” oraz w lokalnej prasie codziennej kilkadziesiąt artykułów, przeważnie z zakresu średniowiecza. M. sporządził regesty kilkuset dokumentów, w większości niedrukowanych, z XIV i XV w. oraz przygotował do druku „Kodeks dyplomatyczny norbertanek płockich”. Robił także obszerne wyciągi dla genealogii i heraldyki rodzin mazowieckich, z których zachowały się m. in. kompletne wypisy dla genealogii Kostków i Kryskich. Z opraw rękopisów dawnej biblioteki kapitulnej wydobył wiele starych dokumentów. Służył pomocą bpowi Nowowiejskiemu przy opracowywaniu 2. wydania monografii Płocka (1930).

Obok zajęć w archiwum i bibliotece M. pełnił funkcje duszpasterskie, kapelana więzienia, później rektora kościoła seminaryjnego. Przez rok wykładał historię Kościoła w Seminarium Duchownym. W r. 1928 otrzymał kanonię honorową, a w r. 1930 rzeczywistą kapituły płockiej. W grudniu 1939 Niemcy usunęli M-ego z mieszkania, z którego udało się wynieść tylko część notatek. Wywiezione przez Niemców do Królewca w r. 1941 zbiory biblioteczne nie zostały do dziś odnalezione; archiwalia natomiast wróciły prawie w komplecie. Ocalały rękopisy regestów dokumentów z XV w. i „Kodeksu dyplomatycznego norbertanek płockich”, które znajdują się w Archiwum Diecezjalnym w Płocku. M. przebywał w l. 1940–2 w okolicy Płocka i Warszawy. W r. 1943 na zaproszenie bpa Czesława Kaczmarka przybył do Kielc i pełnił tu funkcje jego sekretarza. M. zmarł na serce 26 III 1945 w Kielcach. Po ekshumacji zwłok 19 I 1949 zosłał pochowany w Płocku, w grobowcu kapituły płockiej.

 

Łoza, Czy wiesz, kto to jest?; Słownik Pracowników Książki Pol.; – Jezusek W., Śp. ks. kan. W. Makowski, „Mies. Pasterski Płocki” 1949 s. 41–51, 106–9 (bibliogr.); Morawska U., W. T. Makowski, pierwszy badacz drukarstwa płockiego, „Notatki Płockie” 1974 z. 1 s. 21–4; Vetulani A., Średniowieczne rękopisy płockiej biblioteki kapitulnej, „Roczn. Bibliot.” 1963 z. 3–4 s. 313–26; Wybult F., Ks. W. Makowski, w: Towarzystwo Naukowe Płockie, Płock 1957 s. 157–63; Żebrowski T., Biblioteka Seminarium Duchownego w Płocku, tamże s. 227–30; – „Collectanea Theologica” T. 18: 1937 s. 440; – Informacje siostry M-ego.

Tadeusz Żebrowski

 

 
 
 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 
 
 

Postaci z tego okresu

 

w biogramy.pl

 

Stefan Banach

1892-03-30 - 1945-08-31
matematyk
 

Julian Leopold Ochorowicz

1850-02-23 - 1917-05-01
psycholog
 

Antoni Kamieński

1878-06-13 - 1944
polityk
 

Kazimierz Julian Kutz

1929-02-16 - 2018-12-18
reżyser filmowy
 
więcej  
  Wyślij materiały Wyślij ankietę
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.