Paulini (Paulinus, w literaturze niesłusznie Pobiedziński) Adam (ok. 1530–1591), doktor medycyny, burmistrz i wójt poznański. Ur. ok. r. 1530 w Pobiedziskach koło Poznania w rodzinie mieszczańskiej był synem Pawła. Od r. 1548 studiował w Akad. Krak., później prawdopodobnie również na uniwersytach zagranicznych. Nie wiadomo, gdzie uzyskał doktorat medycyny. W Poznaniu osiadł pod koniec lat pięćdziesiątych i rozpoczął praktykę lekarską. Karierę w samorządzie miejskim, ułatwioną małżeństwem, które wprowadziło go do ścisłego patrycjatu miasta, rozpoczął w okresie wzrostu kontrreformacji. Był rajcą (w l. 1567, 1573, 1577, 1578, 1584, 1586 i 1588), ławnikiem (w r. 1569), burmistrzem (w l. 1570, 1571, 1572, 1576, 1579, 1585 i 1589) i wójtem (w l. 1574 i 1575). W r. 1574 był członkiem delegacji poznańskiej na sejm koronacyjny Henryka Walezego. W r. 1575 uczestniczył w sejmiku przedsejmowym szlachty wielkopolskiej w Środzie i reprezentował Poznań na sejmie elekcyjnym, a w r. 1576 na sejmie koronacyjnym Stefana Batorego.
P. był związany blisko ze sprowadzonymi do Poznania w r. 1572 jezuitami. Popierał założenie w Poznaniu kolegium jezuickiego, ułatwiał jezuitom zainstalowanie się w mieście i zwłaszcza za rektoratu Jakuba Wujka (1572–8) współżycie szkoły z miastem (np. w r. 1577 łagodził zamieszki studentów kolegium i mieszczan z Żydami). Wzbogacał darowiznami majątek szkoły, zwłaszcza jej bibliotekę. Prowadził interesy z poznańskimi drukarzami Melchiorem Nehringiem i Janem Wolrabem. Nehringowi pożyczył 100 złp. «in subsidium artis typographariae exercendae». Gdy pożyczonych pieniędzy nie mógł odzyskać, 2 V 1578 wyrokiem sądu miejskiego doprowadził do zatrzymania Nehringa w ratuszu poznańskim. Drukarz, zagrożony więzieniem, oddał P-emu w zastaw czcionki polskie i łacińskie, które ten zwrócił Nehringowi po otrzymaniu 100 złp. na pocz. 1579 r. Lepiej układały się stosunki pomiędzy P-m a Wolrabem, którego wspomagał «consiliis et auxiliis», o czym wspomniał sam drukarz w przedmowie do wydanych w r. 1583 „Sententiae et loci…” Współpracując z Wolrabem, wydał P. własnym nakładem w r. 1579 część pierwszą „Postylli mniejszej” J. Wujka, a w r. 1580 tegoż autora część drugą „Postylli mniejszej”. W r. 1582 znowu u Wolraba zlecił P. tłoczenie „Pasji to jest historii męki Pana naszego Jezusa Chrystusa” i po raz drugi poszerzonego wydania „Postylli” Wujka. Wszystkie te pozycje ukazały się zaopatrzone w przywilej królewski chroniący ich przedruk w przeciągu dziesięciu lat. Jako nakładca P. pozostawał właścicielem wytłoczonych nakładów i ich dysponentem. W zbyciu części nakładów P-ego uczestniczył jako pośrednik bibliopola poznański Krzysztof Patruus, który przed r. 1586 odkupił do dalszej sprzedaży od P-ego 80 egzemplarzy „Postylli” Wujka, płacąc za egzemplarz 1 zł węgierski.
P. był człowiekiem zamożnym, ze względu na szeroką praktykę lekarską, sprawowane funkcje i małżeństwa. Był właścicielem kilku domów (w l. 1569–90 jednej z okazalszych kamienic w rynku, sprzedanej w r. 1592 przez spadkobierców za 4000 zł) i ogrodu, posiadał bibliotekę i kosztowności. Zmarł w początkach 1591 r.
Żonaty był P. dwukrotnie. Małżeństwo z Jadwigą, córką Henryka Storcha, kupca i rajcy poznańskiego, wdową po kupcu i rajcy poznańskim Antonim Antoszu, zawarł w r. 1567. Drugą jego żoną była Jadwiga, córka Jana (II) Grodziskiego (zob.). Dziećmi P-ego z pierwszego małżeństwa byli: Adam, kupiec, i córka Małgorzata. Z drugiego małżeństwa pochodzili: Barbara, żona Stanisława Kosiora, malarza poznańskiego, oraz syn Wojciech (Albert). Synowie P-ego od końca XVI w. występują w źródłach jako Paulinowscy.
Estreicher, XXIV 375, XXVII 385; Kośmiński, Słown. Lekarzów; – Kaletka A. H., Poznań a Henryk Walezjusz, „Kron. m. P.” R. 3: 1925 s. 102; Łukaszewicz J., Obraz historyczno-statystyczny miasta Poznania w dawniejszych czasach, P. 1838 II 36, 37, 297, 299; Mika M. J., Burmistrzowie poznańscy wieku XVI, „Kron. m. P.” R. 20: 1947 s. 41, 50; tenże, Dr Józef Strusiek i jego ród, tamże R. 13: 1935 s. 161, 162, 164; tenże, Udział Poznania w sejmach Rzpltej od końca XV w. do 1791, Studia i Mater. do Dziej. Wpol. i Pomorza, P. 1960 VI 275; Namysłowski B., Herby mieszczaństwa poznańskiego, „Roczn. Muz. Wielkopolskiego” R. 5: 1929 s. 26; Pilichowski Cz., Z dziejów produkcji, handlu i kultury książki w Poznaniu u schyłku XVI w. (1570–1595), „Przegl. Zach.” R. 9: 1953 nr 11–12 s. 636, 651, 652, 655, 671; Sus M., Studia uniwersyteckie poznańczyków w XV i XVI w., „Kron. m. P.” R. 23: 1950 s. 133; Wicherkiewiczowa M., Rynek poznański i jego patrycjat, P. 1925; Wojciechowska M., Z dziejów książki w Poznaniu w XVI wieku, P. 1927; – Album stud. Univ. Crac., II 335; – Arch. Państw. w P.: Akta miasta Poznania, I 26 k. 33, 40, I 27 k. 461, 537, I 31 k. 106.
Ewa Borkowska-Bagieńska