Przyjemski Aleksander h. Rawicz (zm. 1694), podstoli kor., poseł na sejmy. Był synem Andrzeja (zm. 1677), od r. 1657 chorążego kaliskiego, i Doroty z Rozdrażewskich, bratankiem Piotra (zob.).
Podobno w młodości P. wiele podróżował i studiował za granicą. W r. 1670 posłował po raz pierwszy na sejm z sejmiku średzkiego. Chorąży kaliski w r. 1679, posłował znowu na sejm w r. 1683 i wszedł do komisji mającej rozpatrzyć zatargi na pograniczu ze Śląskiem. T. r. złożył, obok innych, podpis na traktacie zaczepno-odpornym z cesarzem Leopoldem. Posłował następnie na sejm w r. 1685, w październiku t. r. został podstolim kor. Wyznaczony w skład poselstwa Krzysztofa Grzymułtowskiego do Moskwy, dojechał doń dopiero w końcu stycznia 1686 w Horkach za Dnieprem, gdzie Grzymułtowski czekał na niego i innych uczestników od końca grudnia ub. r. Mocno to opóźniło traktaty. Podczas sejmu warszawskiego 1688/9 r. z powodu nieobecności Grzymułtowskiego i choroby Marcjana Ogińskiego składał P. relację z poselstwa; na nim też skupiło się oburzenie posłów kijowskich i smoleńskich, zaniepokojonych brakiem odszkodowania od Moskwy za oddane ziemie. Na sejmie tym nie zgodził się P., aby pieniądze przeznaczone dla egzulantów zostały użyte na sfinansowanie wojny z Turcją. Jako poseł na sejm w r. 1690 został wyznaczony jako dodatkowy rezydent do boku królewskiego na okres wojny tureckiej. Po raz ostatni posłował w grudniu 1693 na sejm nadzwycz. warszawski.
P. był dziedzicem miasta Koźmina z przyległymi wsiami w pow. pyzdrskim, dokupił zaś w r. 1691 od Chryzostoma Gorzeńskiego, wojskiego poznańskiego, Magnuszewice, Wilczę i Węgrzynowo w pow. kaliskim za 70 000 złp. Był też (1692) dziedzicem miasta Rawicza. Wraz z ręką Zofii Gosiewskiej otrzymał pewne dobra na Litwie, m. in. Horodziłów (pow. oszmiański), który w r. 1679 sprzedał Samuelowi Kociełłowi. Dn. 20 III 1685 otrzymał star. ostryńskie w pow. lidzkim. Zmarł w r. 1694, na krótko przed 8 XI.
P. był żonaty dwukrotnie. Jego pierwszą żoną była (ślub 2 I 1677 w Warszawie) Zofia, córka podskarbiego w. lit. Wincentego Gosiewskiego (zob.), drugą (1691) – Teresa Magdalena Tarłówna, córka Karola, podkanclerzego kor.
Potomstwa P. nie zostawił.
Portret trumienny w kościele paraf. w Koźminie; – Estreicher, XIII 98, XX 248, XXI 368, XXIII 342; Dworzaczek; Niesiecki; Uruski; Katalog zabytków sztuki w Pol., V z. 11; – Helcel A. Z., O dwukrotnym zamęściu Ludwiki Karoliny Radziwiłłówny i wynikłych stąd w Polsce zamieszkach, Kr. 1857 s. 90–1; Historia dyplomacji polskiej, W. 1982 II; Jankowski Cz., Powiat oszmiański, Pet. 1896; Kaźmierczak J., Rawicz, W. 1938 s. 34; Piwarski K., Miedzy Francją a Austrią, Kr. 1933 (Rozpr. Hist.-Filoz. PAU LXIX) s. 89 (w indeksie pomylony z Władysławem); Sobisiak W., Dzieje Rawicza, P. 1967; – Akta do dziej. Jana III; Sarnecki K., Pamiętnik z czasów Jana Sobieskiego, Wr. 1958; Vol. leg., V 668, 772; Źródłopisma do dziejów Polskich, Wil. 1844 I 4, 20, 25; – AGAD: Metryka Kor., Sigillata t. 14 s. 24–25; Arch. Państw. w P.: Kalisz Grodz. 2 k. 121, 191 s. 197, 198, 194 s. 147, 290 k. 935, 294 k. 47, 300 k. 9, 301 k. 25, Poznań Grodz. 52 k. 233, 339 k. 123, 344 k. 123, 350 II k. 31, 353 II k. 54, 354 II k. 62, III k. 57, 363 III k. 26, 369 k. 515, 383 k. 189; Centr. Gosud. Arch. Drevnich Aktov w Moskwie: fond. 389, Metryka Lit., Wp. 142 s. 133–134.
Włodzimierz Dworzaczek