INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu
 Aleksander Skórski (Skorski)     

Aleksander Skórski (Skorski)  

 
 
Biogram został opublikowany w latach 1997-1998 w XXXVIII tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Skórski (Skorski) Aleksander (1851–1928), filozof, historyk, profesor Uniw. Lwow. i uniw. w Sofii. Ur. 8 VI w Stanisławowie, był synem Leona.

Szkołę ludową S. ukończył w Samborze. Od r. 1867/8 uczęszczał do Gimnazjum im. Franciszka Józefa I we Lwowie. W r. 1870 otrzymał świadectwo dojrzałości i t. r. podjął studia na Uniw. Lwow. na Wydz. Prawnym, ale wkrótce przeniósł się na Wydz. Filozoficzny, wybierając historię i filozofię. Jego zainteresowania historyczne skoncentrowały się przede wszystkim na średniowieczu; w r. 1873 opublikował pracę Gallus i Kadłubek o świętym Stanisławie. Studium historyczno-krytyczne („Tyg. Wpol.”), którą napisał pod kierunkiem Ksawerego Liskego. T. r. ogłosił w „Tygodniku Wielkopolskim” rozprawę Filozofia Jana Śniadeckiego. Studium filozoficzno-krytyczne (i odb.) i na jej podstawie otrzymał stopień doktora filozofii w r. 1874. Rozprawę tę napisał pod kierunkiem Euzebiusza Czerkawskiego. S. był pod wpływem jego poglądów i podkreślał swoją od nich zależność w kwestii «sposobu myślenia w rzeczach filozoficznych», a przede wszystkim «pojęcia filozofii jako zupełnie niezależnej umiejętności, której pierwszym warunkiem jest całkiem swobodne, żadnymi ubocznymi lub tradycyjnymi względami niezwiązane badanie». Swemu nauczycielowi poświęcił rozprawkę Euzebiusz Czerkawski. Jego życie i działalność pedagogiczna. Przyczynek do historii rozwoju szkolnictwa w Galicji. Cz. I (Lw. 1898). Na postawę filozoficzną S-ego – jak sam pisał – miały też wpływ tak różniące się przecież od siebie, poglądy R. Lotzego, E. Dühringa i W. Wundta.

W r. 1890 S. habilitował się na Uniw. Lwow. na podstawie rozprawy Jan Śniadecki wobec współczesnej metafizyki niemieckiej i dzisiejszych dążeń filozoficznych krytycznie przedstawiony (Lw. 1890), w której przedstawił poglądy Śniadeckiego na filozofię, logikę i metodologię nauk przyrodniczych. Kontynuacją tej pracy było studium Jan Śniadecki na polu pedagogicznym („Muzeum” 1892 i odb.).

S. uczestniczył w wielu dyskusjach filozoficznych. M. in. zabrał głos W sprawie filozoficznego sporu ks. Mariana Morawskiego T.J. z p. Adamem Mahrburgiem („Muzeum” 1892), atakując Mahrburga za «nihilizm», co spowodowało jego polemiczną wypowiedź i z kolei replikę S-ego (tamże). W r. 1893 wydał książkę Filozofia jako nauka akademicka (Lw.), pomyślaną jako «przewodnik» w dziedzinach logiki (traktowanej jako teoria poznania), metafizyki i etyki; spotkała się ze znacznym rezonansem w środowisku filozoficznym. Na uwagi w recenzjach S. odpowiedział obszernym artykułem pt. Krytyczna odpowiedź na dra Raciborskiego rozbiór i ocenę rozprawy Filozofia jako nauka akademicka (Lw. 1894). Napisał także pracę Znaczenie filozofii w studiach uniwersyteckich (Lw. 1895). W rozprawach swych S. polemizował z idealizmem niemieckim z jednej strony, a z drugiej – z doktrynami pozytywistycznymi, sam zajmując stanowisko idealizmu realnego; za prekursora tego kierunku uważał Kanta. Wygłaszał, najczęściej we Lwowie, publiczne odczyty popularyzujące wiedzę filozoficzną. Śledził i komentował najważniejsze wydarzenia życia naukowego kraju, np. Przed pierwszym kongresem pedagogów polskich („Muzeum” 1894), Po kongresie. Krytyczne sprawozdanie o rozprawach na kongresie (tamże, 1894). Był autorem rozprawki O prawie zwierząt (Lw. 1895), w której jako jeden z pierwszych autorów polskich poruszył tę problematykę.

W r. 1895 S. otrzymał tytuł profesora nadzwycz., zaś w r. 1898 – zwycz., był nadto docentem ogólnej pedagogiki. Od r. 1896 wspólnie z Kazimierzem Twardowskim prowadził przez pewien czas seminarium filozoficzne. Choroba zmusiła go do przerwania zajęć na uniwersytecie na blisko cztery lata i w konsekwencji do przejścia 4 X 1902 w stan spoczynku. Po poprawie zdrowia powrócił do zajęć akademickich, ale już na uniw. w Sofii, na który został powołany w październiku 1907 na katedrę historii filozofii. Trzyletni kontrakt zobowiązywał go do prowadzenia wykładów w języku bułgarskim z zakresu historii filozofii, ewentualnie filozofii i pedagogiki. Został wybrany do senatu tegoż uniwersytetu jako delegat fakultetu historyczno-filozoficznego. W semetrze zimowym 1907/8 wykładał dzieje filozofii starożytnej, poprzedzone ogólnym wstępem do studiów filozoficznych. Dn. 13 III 1908 otrzymał tytuł profesora zwycz. uniwersytetu w Sofii z prawem wykładania dyscyplin filozoficznych do końca na nowo zawartego trzyletniego kontraktu. Później powrócił do Lwowa.

Artykuły i studia krytyczne zamieszczał S. głównie w „Przeglądzie Filozoficznym” (Nowe głosy o filozofii Trentowskiego, 1914) i w czasopismach lwowskich. Bliskie mu były sprawy nauczania filozofii w gimnazjach i w uniwersytecie. Powrócił też do problematyki historycznej, czego przykładem studium Pierwotne źródło „Plemienia Kadłubka”. Dawny przyczynek do obecnego sporu o św. Stanisława (Kr. 1911). Jedną z ostatnich, większych prac S-ego, była rozprawa Krytycyzm Kanta wobec zagadnień życia („Przegl. Filoz.” 1924). S. zmarł we Lwowie 13 XI 1928.

 

Bibliogr. filozofii pol., III; Filoz. w Pol. Słown. (Z. Szawarski, bibliogr.); – Filozofia i myśl społeczna w latach 1865–1895, w: 700 lat myśli polskiej, Oprac. A. Hochfeldowa i B. Skarga, W. 1980 s. 210; Finkel–Starzyński, Hist. Uniw. Lwow., II 296–7; Księga pamiątkowa półwiekowego jubileuszu Gimnazjum im. Franciszka Józefa I we Lwowie, Lw. 1909; Struve H., Historia logiki, Wyd. 2, W. 1911; Tyburski W., Aleksander Skórski o przedmiocie i miejscu logiki w porządku nauk filozoficznych, w: Księga pamiątkowa ku czci prof. Leona Gumańskiego, Tor. 1997; tenże, Aleksander Skórski o przedmiocie i zadaniach filozofii, w: tegoż, Filozofia polska przełomu XIX i XX wieku. Zapomniani twórcy, Tor. 1997; Zarys dziejów filozofii polskiej 1815–1918, Red. A. Walicki, W. 1983; – Kron. Uniw. Lwow., [Cz.] I: 1894/5–1897/8, Lw. 1899 s. 209–10, [Cz.] 2: 1898/9–1909/10, Lw. 1912 s. 510–11; – „Ruch Filoz.” T. 11: 1928/9 nr 1/10 s. 219.

Włodzimierz Tyburski

 
 

Chmura tagów

 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.