INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu

Andrzej Calagius  

 
 
1549-11-30 - 1609-11-21
Biogram został opublikowany w 1937 r. w III tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Calagius Andrzej (1549–1609), śląski poeta, humanista. Urodził się we Wrocławiu 30 XI z ojca Wita i matki Magdaleny z Sauromannów. Po naukach początkowych i średnich we Wrocławiu studiował z kilkakrotnymi przerwami na Uniwersytecie w Witenberdze od r. 1568 do marca 1574, tam otrzymał też później stopień magistra. Powołany przez Jana Tomickiego, niegdyś wychowanka witenberskiego, obejmuje w r. 1574 obowiązki nauczyciela w Wieruszowie, a po śmierci Tomickiego u Wężyków w Widawie. Otrzymawszy posadę w gimnazjum Marii Magdaleny we Wrocławiu, opuścił Polskę w r. 1576, w 1579 przeszedł do gimnazjum Elżbiety, a 1586 złożył swój urząd, przypuszczając, że zdoła się utrzymać z rodziną z pracy literackiej i nauczania młodzieży arystokratycznej. Ożenił się w r. 1581 z patrycjuszką wrocławską Martą Schreinerówną. Trapiony niedostatkiem, podejmował kilkakrotnie na nowo obowiązki nauczycielskie, był kierownikiem szkoły w Wschowie 1594, w Sycowie u Dohnów 1601, w Kłocku (Glatz) 1605–7, wracał jednak stale do rodzinnego Wrocławia. Nie chcąc się z nim rozstać, odmówił Krzysztofowi Korycińskiemu uczestnictwa w poselstwie do elektorów Rzeszy, a 1601 odrzucił zaprosiny uczniów swoich Jana Kierzińskiego i Benedykta Kochłowskiego na stały pobyt w Polsce. Z Polakami zawiązał liczne stosunki, których ślady widać w jego dziełach. Z uczniów jego polskich uprawiali poezję humanistyczną doraźnie: Jan Kierziński, szczególnie przez niego ceniony, i Piotr Wężyk Widawski. Zajęciom nauczycielskim w Wieruszowie i Widawie zawdzięcza powstanie niezły słowniczek frazeologiczny łacińsko-niemiecko-polski pt. Synonyma Latina Vocum Phrasiumque etc. (Vratislaviae 1579, 1595, wydanie z r. 1597 bez części polskiej). Część polska jest dziełem jakiegoś księdza Wawrzyńca, całość dedykował autor Piotrowi, Andrzejowi i Janowi Tomickim. Za obfitą działalność poetycką w języku łacińskim, którą niemal w całości podają Johnius (j. n.) i Estreicher, otrzymał tytuł cesarskiego poety uwieńczonego w Pradze w r. 1597, sam zaś z kolei uwieńczył 1599 r. przyjaciela Samuela Latochiusa. Do przyjaciół jego z ówczesnych poetów śląskich zaliczali się także Hieronim Arconatus i Samuel Wolf, uwieńczony przez Stefana Batorego. Z dzieł C-a zasługują prócz Synonyma Latina jeszcze na uwagę: Epigrammatum Centuriae VI (Francofurti ad Od. 1602), Epigrammatum cent. VI continuatio cum VII (Olsnae 1605), Epigrammatum cent. VIII et IX (Francofurti 1609), Biblidos sive Miraculorum etc. ll X (Lipsiae 1600), Natales Illustrium Virorum, Foeminarum, Urbium, Academiarum et Monasteriorum (Vratislaviae 1609), Prima Psalterii Davidici Decas (Vratislaviae 1607, tam na str. 2 drzeworyt z portretem C-a). W poezji niemieckiej zaznaczył się jako poprzednik Opitza na polu rytmiki w przeróbce 2 dramatów Frischlina z języka łacińskiego na niemiecki: o Rebece 1599 i Zuzannie 1604. Umarł we Wrocławiu 21 XI 1609 (wg Jöchera).

 

Głównym źródłem do życia C-a są jego Natales i Epigrammata, na których oparł się tylko N. Henelius, Silesia Togata, II 657 (rkp. B. Miejskiej we Wrocławiu, nr 571); Henning Witte, Diarium Biographicum, Gedani 1688, k. G 3; inni biografowie jak Jöcher Chr. G., Allgem. Gelehrten-Lexicon, Leipzig 1750, I 1554; Johnius Joh. Sigism., Parnassi Silesiaci cent. I, Vratislaviae 1728, 43–6; Palm w Allgem. Deutsche Biographie, III 691; Heckel Hans, Geschichte der deutschen Literatur in Schlesien, Breslau 1929, 146–7, 149, 183; Koczy Leon, Dzieje miasta Wieruszowa, P. 1930, 76–7 i i. podają szczegóły z kariery nauczycielskiej C-a nieściśle.

Wincenty Ogrodziński

 
 
 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 
 
 

Postaci z tego okresu

 

w biogramy.pl

 

Jan Kochanowski h. Korwin

1530 - 1584-08-22
poeta
 

Anna Jagiellonka

1523-10-18 - 1596-09-09
królowa Polski
 
więcej  
  Wyślij materiały Wyślij ankietę
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.